بیماری تنبلی چشم

بیماری تنبلی چشم، از بیماری های شایع دوران کودکی است، که در آن، بینایی یکی از چشم ها، به خوبی رشد نمی کند. این بیماری در افراد بزرگسال هم وجود دارد، که در هر سنی قابل درمان است.

اصطلاح تنبلی چشم، همان کاهش دید در یک چشم است، که در اوایل دوران زندگی به دلیل رشد غیر طبیعی بینایی در چشم ایجاد می شود. در این حالت چشم ضعیف یا تنبل، به سمت بیرون یا داخل چرخش می کند و دارای یک نوع سرگردانی است که نمی تواند بر روی اجسام یا یک نقطه ثابت تمرکز کند. یکی از عوامل اصلی کاهش بینایی در کودکان، تنبلی چشم است که تقریبا از بدو تولد تا حدود هفت سالگی ایجاد می شود. چشم تنبل معمولا یکی از چشم ها را درگیر می کند و خیلی کم پیش می آید که هر دو چشم تنبل باشند.

اگر بیماری تنبلی چشم به موقع تشخیص داده شود و درمان آن آغاز شود، باعث جلوگیری از مشکلات دراز مدت بینایی در کودکان می شود. چشم های که دچار تنبلی هستند با استفاده از لنزهای چشمی، عینک و همچنین کاورهای چشمی درمان می شوند. ولی اگر بیماری در دوران کودکی درمان نشود ممکن است در دوران بزرگسالی به از بین رفت بینایی در فرد مبتلا منجر شود.

در بیماری تنبلی چشم، بینایی یکی از چشم ها، به خوبی رشد نمی کند که پزشکان نام این بیماری را آمبلیوپی گذاشته اند. این بیماری در هر سنی می تواند قابل درمان باشد. اگر درمان صورت نگیرد، مغز شما، تصاویری را که چشم ضعیف تر نشان می دهد، نادیده میگیرد که باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای بینایی می شود.

علائم تنبلی چشم

بیماری تنبلی چشم از بیماری های شایعی است که در سنین ۶ تا ۹ سالگی بروز پیدا می کند که اگر قبل از هفت سالگی تشخیص داده و درمان شود، امکان اصلاح آن به صورت کامل وجود دارد. ولی در صورت عدم درمان و توجه در این سن، می تواند عوارض خطرناکی را برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد.

علائم رایجی که برای این بیماری وجود دارد عبارتند از:

• خم شدن و همچنین بستن یک چشم
• کج شدن غیر طبیعی سر
• عدم تشخیص دور یا نزدیک بودن یک شی
• عدم تقارن در چشم ها
• چشمی که چرخشش به سمت بیرون یا داخل سرگردان است و نمی تواند تمرکز کند.
• پلک زدن های سریع یا بستن چشم
• نتایج غیر عادی سنجش و آزمایش چشم ها

ممکن است تنبلی چشم بدون معاینه آن توسط متخصص چشم پزشک، قابل تشخیص نباشد.

زمان مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان

اگر مشاهده شد که چشم کودک شما به صورت سرگردان عمل می کند حتما باید در همان موقع به پزشک نشان داده شود، مخصوصا اگر در خانواده سابقه بیماری آب مروارید یا سایر بیماری چشم وجود داشته باشد، این مسئله بسیار اهمیت دارد که در اسرع وقت جهت تشخیص بیماری تنبلی چشم به پزشک مراجعه کنید. معاینه چشمی کودکان در سن ۳ تا ۵ سالگی لازم است.

تشخیص تنبلی چشم

تمام کودکان در سن ورود به مدرسه و قبل از آن باید آزمونهای سنجش و آزمایش های بالینی را انجام دهند، یا هنگام ورود به مدرسه چشم پزشک، بینایی کودکان را بررسی می نماید. تا بتواند تشخیص دهد که:

موانعی در دریافت نور به چشم کودک وجود نداشته باشد.

بینایی دو تا چشم مانند هم خوب باشد.

حرکت هر دو چشم مثل هم و طبیعی باشد.

و در صورت تشخیص اشکال در بینایی، کودک باید تحت درمان قرار بگیرد تا بتواند بینایی کامل خود را به دست بیاورد. چشم پزشک روش درمان صحیح را برای شما توضیح می دهد.

دلایل ابتلا به تنبلی چشم

بیماری تنبلی چشم در اثر تجربه غیر عادی بینایی در اوایل زندگی به وجود می آید که در این حالت، مسیر های عصب بینایی بین یک لایه نازک از بافت شبکیه، در پشت چشم و مغز، تغییر می کند. به طوری که یک چشم ضعیف تر عمل می کند و سیگنال های بینایی کمتری از مغز دریافت می نماید و هماهنگی چشم ها برای بینایی دچار اختلال می شود و مغز تصویر دیده شده توسط چشم ضعیف تر را سرکوب کرده یا نادیده می گیرد.

دلایل شایع تنبلی چشم

هر علتی که باعث تاری چشم کودک یا باعث از بین رفتن بینایی او شود، می تواند دلیلی برای ایجاد تنبلی چشم باشد. دلایل شایع تنبلی چشم عبارتند از:

• عدم تعادل عضلات چشم: از مهمترین و همچنین شایعترین عوامل ایجاد این بیماری، عدم تعادل ماهیچه هایی است که چشم ها روی آن قرار دارند. که عدم تعادل ماهیچه منجر به معکوس یا ضربدری شدن چشم ها می شود و باعث اختلال در همکاری میان آنها می شود.
• اختلاف در وضوح تصویر بین چشم ها: اختلاف بسیار زیاد در وضوح تصاویر تشخیص داده شده توسط چشم ها که بیشتر مواقع به دلیل دوربینی است، ولی گاهی به دلیل انحنای سطح ناهموار چشم می باشد، می تواند باعث به وجود آمدن تنبلی چشم شود.
• درمان این دو نوع از تنبلی چشم با استفاده از لنز و عینک انجام می شود و قابل اصلاح است. تنبلی چشم در کودکان ممکن است ناشی از ترکیب دو عامل بالا باشد.
• وجود اشکال در یک چشم: مانند وجود یک ناحیه کدر در چشم یا همان آب مروارید، مانع از دیدن با وضوح کامل در آن چشم می شود. اگر این مشکل در اوایل تولد نوزاد وجود داشته باشد باید در سریع ترین زمان ممکن درمان شود زیرا در صورت عدم درمان باعث افت بینایی دائمی می شود که از شدیدترین انواع تنبلی چشم است.

عوامل خطری که در تشکیل تنبلی چشم موثر هستند، عبارتند از:

• تولد زودرس کودکان
• داشتن وزن کم هنگام تولد
• سوابق خانوادگی در بیماری های چشمی
• عدم رشد کافی و مناسب
• ناتوانی در رشد

علائم تنبلی چشم در بزرگسالان

تشخیص آمبلیوپی در بزرگسالان ممکن است دشوار باشد چون نشانه های واضحی ندارد، مگر اینکه توسط پزشک معاینه انجام شود و تشخیص صورت گیرد. افراد بزرگسال که به این بیماری مبتلا شده اند، ممکن است در هنگام رانندگی مسافت های پیش رو را اشتباه تشخیص دهد و همچنین به طور ناگهانی با اشیا برخورد نماید.

تنبلی چشم در کودکان

نتایج مطالعات مختلف نشان می دهد که از هر پنجاه کودک متولد شده در جهان، یک نفر به بیماری تنبلی چشم مبتلا است، این بیماری زمانی اتفاق می افتد که هر دو چشم یا به طور معمول یکی از آنها، قادر به ایجاد ارتباط با مغز نمی باشد. در این حالت کودک تمام بینایی خود را با چشم خوب انجام می دهد و به چشم ضعیف اعتماد نمی کند. به دلیل اینکه تشخیص این بیماری در کودکان مشکل است، بهتر است در دوره های منظم جهت معاینه چشم کودکان خود، به چشم پزشک مراجعه کنید.

علائم تنبلی چشم در کودکان

کودکانی که به این بیماری مبتلا هستند ممکن است که متوجه عدم تعادل در بینایی چشم های خود نشوند و این مسئله برایشان غیر طبیعی نباشد، به همین دلیل اگر والدین مراقبت انجام ندهند و برای سنجش بینایی به مراکز تشخیصی مراجعه نکنند، ممکن تا دوران بزرگسالی بیماری آنها بسیار بدتر شده و شرایط درمان دشوار شود.

علائم تنبلی چشم در کودکان عبارتند از: سردرد های مزمن، خستگی چشم ها، ضعف در بینایی و خستگی بینایی، اشکال در تشخیص فاصله و غیره. برخی از این علائم ممکن است تا حدی شدید باشند که، افراد در گرفتن یا پرتاب کردن اشیا با مشکل جدی مواجه شوند.

تنها راه تشخیص بیماری آمبلیوپی، معاینه عملکرد چشم ها توسط پزشک متخصص می باشد، مهارت های بینایی و عملکرد هر دو چشم توسط پزشک مورد سنجش قرار می گیرد و با توجه به نوع تشخیص درمان افراد مبتلا آغاز می شود.

درمان تنبلی چشم در کودکان

از جمله عواملی که برای درمان تنبلی چشم در کودکان مورد استفاده قرار می گیرد، می توان به: تجویز عینک، بستن چشمی بر روی چشم سالم، استفاده از قطره چشم آتروپین و در موارد بسیار شدید انجام عمل جراحی اشاره کرد. در مواردی که تنبلی چشم در اثر عیوب انکساری چشم یا آنیزومتروپی ایجاد شود، استفاده از عینک که توسط دکتر چشم تجویز می شود بسیار ضروری می باشد.

عوارض تنبلی چشم

تشخیص ندادن این بیماری و عدم توجه به درمان آن، باعث از بین رفتن کامل بینایی می شود.

درمان تنبلی چشم

از روش های درمانی برای این بیماری که بسیار ساده و به صرفه می باشد، استفاده از چشمی است که باعث تعادل در بینایی چشم ضعیف می شود. قرار دادن چشمی روی چشم سالم به مدت ۲ تا ۶ ساعت در روز برای بهبود چشم ضعیف بسیار موثر است. مدت دوره استفاده از این چشمی، باید توسط پزشک متخصص چشم تشخیص داده شود.

درمان تنبلی چشم در بزرگسالان

شاید افراد بزرگسال نگران درمان نشدن بیماری خود باشند و نسبت به درمان تنبلی چشم امیدی نداشته باشند. نکته امیدوار کننده در مورد این بیماری این است که همه افراد مبتلا به آن در هر سنی می توانند درمان شوند.

شاید برخی از افراد به دلیل تصورات غلط گمان کنند که افراد بالای ۸ سال دیگر نمی توانند بیماری خود را درمان کنند، ولی مراکز بینایی سنجی در سراسر جهان این مسئله را اثبات کرده اند که حتی درمان تنبلی چشم در سنین بالا نیز امکان پذیر است.

درمان های بیماری آمبلیوپی در بزرگسالان، معمولا با استفاده از لنزهای تجویز شده توسط پزشک، به راحتی انجام می شود. متخصصین مغز و اعصاب این اطمینان را به شما می دهند که بیماری در بزرگسالان و کودکان قابل درمان می باشد.

این بیماری در بزرگسالان می تواند از سه روش اصولی درمان شود، که با توجه به میزان پیشرفت بیماری، ممکن است هر سه روش با هم یا به تنهایی مورد استفاده قرار بگیرند، در این رابطه نظر پزشک معالج بسیار اهمیت دارد. این سه روش عبارتند از:

روش بینایی درمانی: این روش شامل مجموعه ای از آموزش های تمرینی است که فرد می تواند با انجام و تکرار آنها، به بهبود مهارت های بینایی خود کمک کند. استفاده از این تمرینات موثرترین روش در درمان تنبلی چشم بزرگسالان است زیرا علت اصلی بیماری را برطرف می نماید.

استفاده از عینک: در این روش پزشک متخصص لنزهای مناسب با نوع و شدت بیماری تجویز می کند، استفاده از این لنزها، به هماهنگی و کنترل عملکرد مناسب چشم تنبل کمک می کند. باید توجه کرد که تشخیص پزشک معالج و نسخه لنزهای تجویز شده بسیار اهمیت دارد، زیرا اگر لنز مناسب نباشد به بدتر شدن اوضاع بینایی منجر می شود.

کاور کردن چشم سالم: در این رابطه با استفاده از ابزار های تخصصی مانند قطره چشم، چشمی های مناسب یا لنزهای مخصوص، بینایی چشم سالم را مسدود می کنند تا چشم تنبل بتواند عملکرد خود را به دست بیاورد.

آیا ورزش های مناسب مخصوص بزرگسالان دارای تنبلی چشم وجود دارد که بتواند باعث بهبود بینایی آنها شود؟

استفاده از برنامه ها و ورزش های بینایی که توسط اپتومتریست به صورت تخصصی طراحی شده است، برای بهبود بینایی بزرگسالان بسیار مهم است ولی به هیچ عنوان از تمرینات آنلاین برای این افراد استفاده نشود، زیرا عوارض خطرناکی را در پی دارد. این تمرینات آموزشی و طراحی شده باید توسط افراد کارشناس با نظارت پزشک انجام شود تا بتواند بهبودی را تسریع بخشد.

بیماری تنبلی چشم از بیماری های شایع در کودکان است ولی بزرگسالان نیز به این بیماری مبتلا می شوند، در این بیماری به طور معمول بینایی یکی از چشم ها ضعیف است و حرکت آن به سمت داخل یا بیرون سرگردان است. بهترین راه برای درمان این بیماری تشخیص به موقع آن است، اگرچه تشخیص آن در کودکان سخت است و اگر معاینه های دوره ای از کودک انجام نشده و بیماری او تشخیص و درمان نشود، ممکن است تا دوران بزرگسالی ادامه داشته و منجر به از دست رفتن بینایی فرد شود.

عوارض تنبلی چشم

بهترین توصیه برای درمان به موقع این بیماری، معاینه های بینایی سنجی است که باید والدین کودک خود را برای این معاینه به کلینیک های بینایی سنجی ببرند و از سلامت بینایی کودک خود اطمینان حاصل کنند، یا در صورت نقص در بینایی از راهنمایی ها و مشاوره های متخصص چشم کودکان یا دکتر انحراف چشم کودکان برای درمان بیماری استفاده نمایند. امکان بهبود صد در صدی بیماری در همان دوران کودکی بسیار زیاد است، بنابراین با تشخیص به موقع بیماری می توانید جهت درمان اطمینان داشته باشید.

• وب سایت یا اپلیکیشن پذیرش۲۴، این امکان را برای شما فراهم کرده است که غیر حضوری و آنلاین، به صورت متنی یا تلفنی از پزشکان متخصص، مشاوره آنلاین چشم بگیرید و از ایشان راه درمان بخواهید.