موی چرب چه مویی است؟

موی چرب

بیماری‌های پوست و مو، به‌غیر از نگرانی‌هایی که درخصوص سلامت بدن به‌همراه دارند، دغدغه‌های زیبایی محور را نیز در افراد ایجاد می‌کنند. این دغدغه‌ها که معمولا فراجنسیتی هستند امروزه اهمیت بیشتری نیز پیدا کرده‌اند. چرا که توجه به زیبایی و سلامت پوست و مو، نوعی منش اجتماعی محسوب می‌شود تا رفتاری تجمل‌گرایانه. معضلی با نام چربی مو نیز، که برای هر فردی می‌تواند ظاهری ناپسند و غیربهداشتی ایجاد کند، در بین مشکلات جدی پوست و قرار دارد. چربی مو می‌تواند تاحدی پیش رود که به یک بیماری جدی تبدیل شود. مرتفع ساختن این معضل نیز دغدغه‌ای مهم است که بهترین راه برای رسیدن به آن، کمک گرفتن از مشاوره تخصصی است. این مشاوره می‌تواند آنلاین یا حضوری باشد اما بدون شک موثرتر از بسیاری راه‌کارهای غیر تخصصی و غیر علمی خواهد بود. اکنون قصد داریم کمی شما را با معضل چربی مو یا موی چرب، عوامل آن و راه‌های درمانی‌اش بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه شوید.

موی چرب چیست؟

موی چرب (OILY HAIR) در ابتدایی‌ترین مرحله، ایجاد ظاهری آزاردهنده و نامناسب برای افراد می‌کند. اما یکی از عمده دلایل ریزش مو نیز همین مشکل موی چرب است. مهم نیست فردی که با مشکل موی چرب مواجه است، چندبار در هفته یا حتی هرروز استحمام کرده و موی خود را بشوید. همچنان که مهم نیست از حالت‌دهنده‌های برپایه روغن یا موادی مشابه استفاده کند یا خیر. درهر صورت کسی که با این مشکل دست به گریبان است پس از مدت کوتاهی از شستشوی سر، موهایی با ظاهر کثیف، چرب و گاهی شوره‌زده دارد. این حالت حتی ممکن است درفاصله چند ساعت پس از استحمام ایجاد شود. افرادی که با چربی زیاد مو مشکل دارند، این روزها با بیشتر شدن آلودگی هوا نیز معضل‌شان جدی‌تر می‌شود. همچنین گرمای هوا و بیرون بودن از خانه نیز چربی مو را تشدید می‌کند. موی چرب درکنار معضلاتش مزایایی نیز به همراه دارد. کاهش شنندگی موها، وز شدن مو و بدحالتی آن‌ها و البته کاهش موخوره از فوائد موی چرب هستند. حالا که با موی چرب بیشتر آشنا شدیم، درخصوص موارد نیازمند به درمان، راه‌های درمان و چرایی ایجاد این مشکل بهتر می‌توان صحبت کرد.

علایم موی چرب

هرگونه بیماری یا مرضی در بدن برخی علائم مشخص دارد که تا مشاهده بیش از ۵۰ درصدی آن‌ها نمی‌توان خود را مبتلا دانست. برای مثال اگر ریزش مو بیش از تعدادی مشخص در روز نباشد، نمی‌توان فرد را درگیر ریزش موی مزمن دانست. چربی مو به صورت بیمارگونه و جدی نیز تعدادی علایم مشخص دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:

• ظاهر براق مو حتی بافاصله کمی از شست‌وشو
• چرب شدن دست هروقت که به موها دست بزنیم
• نشستن گرد و خاک روی موها یا به‌اصطلاح پرزدار شدن مو
• خارش بیش از حد و غیرعادی پوست سر
• ریزش غیرطبیعی مو
• شوره زدن مو و پوسته پوسته شدن سر
• قرمزی پوست سر و جوش زدن در بین موها

موهای چرب معمولا ریشه سستی دارند و چربی مو از نزدیکی ریشه شروع می‌شود و به سمت ساقه پیش می‌رود. یعنی ممکن است فردی که موی بلندی دارد، در نوک موها چربی یا براق بودن را شاهد نباشد. اما ملاک در این مواقع قسمت‌های نزدیک‌تر به ریشه است. ضمن اینکه موی چرب ممکن است در مراحل پیشرفته یا ابتدایی باشد که در شدت چربی مو موثر است. وقتی این مشکل شدت بیشتری پیدا کند و درمان و پیشگیری‌های لازم برای آن درنظر گرفته نشود، می‌تواند شوره و ریزش موی چرب را با شدت نگران‌کننده، به‌دنبال داشته باشد. برای جلوگیری از شدت بیشتر این معضل می‌توان از خدمات مشاوره آنلاین متخصص پوست سایت پذیرش ۲۴ کمک گرفت و درصورت درگیر بودن با موی چرب به‌صورت بیمارگونه، از پزشکان متخصص وقت معاینه درخواست کرد.

علل موی چرب

علل مختلفی برای موی چرب مطرح می‌شود. این علل ممکن است داخلی یا بیرونی باشد. که البته راه درمان هرکدام از این علل متفاوت است. بنابراین باید از علت چربی موی خود آگاه شویم تا درمان مناسب آن را به درستی درپیش بگیریم. در ادامه برخی از اصلی‌ترین دلایل برخورد با این مشکل را بررسی می‌کنیم:

درماتیت سبورئیک Seborrhoeic dermatitis

این بیماری در بخش‌هایی از بدن که دارای فولیکول‌های مو یا غدد سباسه (Sebaceous glands) است بروز می‌کند. ترشح بیش از حد سبوم (sebum) از این غدد باعث ایجاد چربی و شوره سر در موها می‌شود.

مشکلات هورمونی

عدم تعادل هورمون آندروژن (Androgen) در بدن می‌تواند منجر به افزایش چربی پوست و در ادامه چربی مو شود. این هورمون که کنترل کننده ترشح سبوم است، در دوران بلوغ بیشتر در بدن ترشح شده و عامل جوش‌های بلوغ نیز محسوب می‌شود. همچنین این مشکل در مردان بیش از زنان مشاهده می‌گردد.

جنس مو و پوست

گاهی برخی افراد به صورت ژنتیکی و وراثتی پوست چربی دارند. این مساله می‌تواند چربی مو را نیز به همراه داشته باشد. جنس مو نیز در بالا رفتن ریسک ابتلا به موی چرب موثر است. موهای ضخیم و حالت‌دار یا فر استعداد چرب شدن بیشتری دارند چرا که فولیکول‌های این جنس مو بیشتر است که ترشح غدد سباسه را افزایش می‌دهند. افرادی که در خانواده سابقه پوست سر خشک و موی چرب دارند نیز در گروه پرریسک هستند.

شرایط اقلیمی

اقلیم و منطقه آب و هوایی محل زندگی تاثیر مستقیم بر جنس مو و حالت آن دارد. چربی مو در مناطق گرم و مرطوب افزایش می‌یابد. همچنین تغییر فصل و بالا رفتن دما نیز می‌تواند منجر به چرب‌تر شدن موی افرادی که مستعد موی چرب هستند شود.

استفاده از محصولات بهداشتی و مراقبتی نامناسب

استفاده از شامپوهای نامناسب یا محصولات مراقبت از موی بی‌کیفیت می‌تواند منجر به چربی بیش از حد مو شود. این نکته خود دو مورد را پوشش می‌دهد.

• یکی عدم تناسب شامپو و محصولات مراقبی با جنس مو و پوست سر.
• دیگری بی‌کیفیت بودن محصولات بهداشتی، غیر اصل بودن آن‌ها یا گذشتن تاریخ مصرف‌شان.

البته باید در این بخش به مصرف اشتباه از برخی محصولات مراقبت از مو نیز اشاره کرد. برای مثال استفاده از ماسک یا روغن مویی که برای پیش از استحمام توصیه می‌شود پس از شستشوی سر می‌تواند تاثیر عکس داشته باشد.

استرس

تقریبا هیچ مشکلی در جسم نیست که تاثیری از روح و روان نگرفته باشد. موی چرب نیز از این قاعده پیروی می‌کند. استرس و افسردگی می‌تواند باعث تغییرات هورمونی، اختلال در عملکرد غدد و آسیب‌های پوستی شود. این مشکلات ممکن است چرب‌تر شدن پوست و مو را به‌دنبال داشته باشد.

لمس زیاد مو

این نکته می‌تواند شامل زیاد شانه کرد یا زیاد دست کشیدن به مو و سر شود. به‌طور کلی شانه زیاد، دست‌کشیدن مکرر و هرآنچه حالت ماساژ سر را داشته باشد می‌تواند باعث افزایش ترشح چربی و چرب شدن مو می‌شود. همچنین این مشکل ممکن است تحت تاثیر اختلالی با نام تریکوتیلومانیا (Trichotillomania) نیز باشد. اختلالی که باعث بازی و لمس وسواسی و غیرارادی موها می‌شود.

شانه و برس

نظافت شانه و برس هم در چربی مو موثر است. به‌طور حتم استفاده از شانه یا برسی که قبلا با آن موهای روغن یا ژل زده شانه شده است، علاوه‌بر منافات با بهداشت فردی، بر چرب شدن مو نیز تاثیر جدی خواهد داشت.

سشوار کردن

براشینگ یا سشوار کردن هرروزه مو، استفاده از اتوی مو و خشک کردن مو با وسایل مشابه باعث خشک شدن مو، درنتیجه تحریک سباسه‌ها برای ترشح بیشتر چربی می‌شود.

رژیم‌های پرچربی

استفاده از غذاهای محرک بدون شک افزایش چربی مو و پوست را به‌دنبال دارد. این غذاها می‌توانند پرچرب یا پرادویه باشند. البته استفاده از غذاهایی که حاوی چربی‌های غیراشباع هستند این ضرر را به‌همراه ندارد. همچنین استفاده کم‌تر از غذاهای حاوی ویتامین‌های گروه b و e نیز منجر به چرب‌تر شدن مو می‌شود.

نرم‌کننده‌ها

استفاده از نرم‌کننده نیاز به دقت و توجه ویژه دارد. این گروه محصولات همانقدر که برای مو مفید هستند، درصورت استفاده نادرست و بیش از حد می‌توانند ضررهایی مانند ریزش و چرب‌شدن مو را همراه داشته باشند. استفاده از شامپوهای دو در یک که حاوی نرم‌کننده هستند نیز در این دسته قرار می‌گیرد.

شستشوی زیاد

شسشتن زیاد موها نیز می‌تواند باعث چرب‌تر شدن آن‌ها شود. شاید به‌ظاهر این مورد چندان منطقی به‌ نظر نرسد و تصور بر این باشد که موی چرب را باید بیشتر شست. اما درحقیقت شستن مداوم و هرروزه موی سر، باعث خشک شدن پوست و تحریک غدد سباسه برای چربی‌ بیشتر می‌شود.

باتوجه به آنچه گفته شد، به‌طور کلی هرآنچه تعریق را افزایش دهد می‌تواند پوست و به دنبال آن مو را چرب‌تر کند. ضمن اینکه چربی بیشتر پوست، چربی مو را نیز به دنبال دارد. اطلاع از عوامل مطرح شده، کمک می‌کند تا با بررسی میزان ریسک و استعداد ابتلا به موی چرب از بروز چنین معضلی به‌راحتی پیشگیری کنید.

روش‌های درمان موی چرب

برای درمان چربی موی سر، یکی از اولین مراحل، شناخت دلیل این مشکل است. گاهی تنها با پیدا کردن و پیشگیری از عامل ایجاد چربی مو، این مشکل خود برطرف می‌شود. برای مثال استفاده مناسب از نرم‌کننده، توقف براشینگ هرروزه، کم‌کردن دفعات شستشو و شانه‌زدن خود می‌تواند باعث جلوگیری از چرب شدن مو و بازگشت آن به حالت معمول شود. اما راه‌های دیگری نیز برای درمان تکمیلی موی چرب مطرح می‌شود که در ادامه به موثرترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

درمان‌های خوراکی

تمامی مشکلات پوست و مو دو بخش درمانی اصلی دارند. یک بخش شامل استفاده از داروهای خوراکی می‌شود. این داروها معمولا آنچه که درون بدن اختلال را ایجاد می‌کند هدف قرار می‌دهند. درمورد موی چرب می‌توان با داروهای خوراکی، میزان هورمون‌های موثر در فعالیت سلول‌های سباسه را کنترل کرد. داروهای حاوی ایزوترتینوئین (Isotretinoin) در این مواقع تجویز می‌شود. البته به دلیل قوی بودن این داروها، حتما باید با تجویز دکتر مو  و پس از انجام برخی آزمایش‌های اولیه اقدام مصرف آن‌ها نمود. و همچنین اگر ترشح چربی دراثر استرس و افسردگی باشد، داروهای آرامبخش و ضد افسردگی تجویز می‌شود.

درمان موضعی

بخش دوم درمان بیماری‌های پوست و مو شامل استفاده از محصولات بهداشتی درمانی موضعی می‌شود که از سطح پوست بر اختلال پیش آمده تمرکز می‌کند. برای درمان موی چرب، در موارد شدید از محلول‌های حاوی سالیسیلیک اسید و محصولات غنی از پلی فنول استفاده می‌شود. استفاده از این محلول‌ها بهتر است با مشورت متخصص انجام شود. در موارد سطحی‌تر استفاده از بهترین شامپو برای موی چرب و اسکراب موی چرب استفاده می‌شود. مشاور پوست و مو می‌تواند نمونه‌های مناسب را به شما معرفی کند.

درمان‌های پیشرفته

از آنجا که تا پیش از این درمانی قطعی و دائمی برای موی چرب وجود نداشت و افرادی که با این معضل مواجه بودند باید برخی نکات را تا آخر عمر مدنظر قرار می‌دادند، در سال‌های گذشته درمان‌هایی جدی و پیشرفته برای این مشکل ارائه می‌شود. این روش‌های درمانی شامل استفاده از لیزر و دستگاه‌های فرکانسی می‌شود که غدد سباسه را هدف قرار می‌دعند. البته ضررها و فواید استفاده از این روش‌های درمانی برای موی چرب هنوز کاملا مشخص نیست.

درمان‌های خانگی موی چرب

خوشبختانه برای موی چرب درمان‌های خانگی و گیاهی بسیار موثری وجود دارد. درمان‌هایی با کمترین ضرر و بیشترین تاثیر که به‌کررات تجویز و استفاده شده‌اند و پاسخ مناسبی نیز از آن‌ها دریافت شده است. مهمترین این درمان‌ها را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد:

استفاده از جوش‌شیرین

جوش‌شیرین را می‌توان اکسیر پاکیزگی دانست. این ماده جادویی با خواص قلیایی خود قادر است چربی موی سر را متعادل کند. برای دریافت پاسخ مناسب می‌توان سه قاشق جوش‌شیرین را با سه لیوان آب مخلوط کرده و روی سر و مو استعمال نمود. پس از ماندن مخلوط جوش‌شیرین و آب روی مو برای چند دقیقه سر را شستشو داد.

سرکه سیب

سرکه سیب به عنوان ماده‌ای چربی‌سوز شناخته می‌شود که حتی در رژیم‌های لاغری نیز توصیه می‌شود. اسید استیک موجود در سرکه سیب تنظیم کننده PH سطح پوست است. به این ترتیب که ضمن شست‌وشوی و زدودن چربی روی پوست، کاهش ترشح چربی را همراه دارد. برای دریافت نتیجه مناسب از این ماده موثر، یک قاشق سرکه را در یک لیوان آب حل کرده و پس از شستن مو با شامپوی مناسب، روی پوست سر و موها بمالید. چند دقیقه صبر کرده و سپس مو را شستشو دهید. سعی کنید پس از شست‌وشوی محلول سرکه و آب مجددا شامپو یا نرم‌کننده استفاده نکنید.

ژل آلوئه‌ورا

آلوئه‌ورا عصاره زیبایی پوست و مو است. برای درمان موی چرب به کمک این عصاره محبوب، یک قاشق از آن را با یک قاشق آبلیمو مخلوط کرده و در آب بریزید. مخلوط به دست آمده را روی پوست سر و موها استعمال کرده و برای ۱۵ دقیقه فرصت دهید. سپس موها را آبکشی کنید. آلوئه‌ورا و آبلیمو ضمن انتقال حسی آرامبخش و سبک به فرد، ترشح سبوم را کنترل و تنظیم می‌کند. همزمان باید به تاثیر درمانی آبلیمو برای موهای چرب اشاره کرد. این ماده که حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین C است، با املاح اسیدی خود PH مو و پوست سر را تنظیم می‌کند.

چای سیاه

چای سیاه حاوی اسید تانیک (Tannic acid) ست. ماده‌ای که سباسه‌ها را سفت کرده و منافذ آن‌ها را بسته‌تر می‌کند. این تاثیر کاهش ترشح سبوم و درنتیجه چربی مو را به دنبال دارد. برای استفاده از این ماده دردسترس در درمان موی چرب، ابتدا یک قاشق چای را در یک لیوان آب برای ده دقیقه بجوشانید. زمان بدهید تا محلول به دست آمده خنک شود. سپس موها و پوست سر را با محلول صاف و خنک شده بشویید.

تداوم استفاده از روش‌های خانگی برای اثربخشی کامل بین ۳ تا ۶ ماه توصیه می‌شود. روش‌های ذکر شده هرکدام بین دو تا سه بار در هفته قابل استفاده و بی‌ضرر هستند. درصورت عدم تاثیر مناسب بهتر است از متخصص پوست و مو کمک بگیرید. احتمالا به درمانی جدی‌تر نیاز دارید. چرا که ممکن است موی چرب شما دلیل مهم و جدی‌تری داشته باشد. برای اطمینان از ابتلای خود به معضل موی چرب و شناخت مرحله درگیری موهای‌تان نیز می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین پوست و مو و زیبایی سایت پذیرش ۲۴ مراجعه کرده و به‌صورت آنلاین درمان‌های لازم را دنبال کنید.

پزشک آنلاین متخصص پوست

[ifso id=”16549″]