هر چیزی که راجع‌به درد ساق پا لازم دارید بدانید.

درد ساق پا

دردهایی که درطول استخوان قدامی جلوی پا یعنی درشت نی ایجاد می‌شود به عنوان درد ساق پا شناخته می‌شود. علت درد ماهیچه ساق پا، فعالیت و درگیری ماهیچه‌های پا در افرادی مثل ورزشکاران، دونده‌ها و سربازان است و در مواردی التهاب و کشش استخوان‌های اطراف پا و تاندون‌ها موجب درد ساق پا می‌شود.

علائم درد ساق پا

معمول‌ترین نشانه درد ساق پا، امتداد یافتن درد در ناحیه درشت نی و تورم در این ناحیه است.

• درد خفیف و کند یا شدید و خنجری در ماهیچه‌های ساق پا
• درد در ناحیه داخلی و خارجی ساق پا
• با لمس کردن قسمتی از ساق درد تشدید می‌شود.
• ورم خفیف در اطراف ساق پا
• بی‌حسی، کرخت شدن و ضعف در ساق پا
• ممکن است درد در حین انجام تمرینات ورزشی یا بعد از انجام تمرینات باشد.

علت‌های درد ساق پا

اگر عضلات ساق پا تحت فشار قرار بگیرد یا ضربه‌ای به آن وارد شود که موجب آسیب دیدن تاندون‌ها شود اولین واکنش التهاب و درد است. در مواردی ساق پا ورم می‌کند. علت‌هایی که می‌تواند موجب درد ساق پا و ورم ساق پا شود را در ادامه بررسی می‌کنیم.

• ورزش کردن: فشار بیش از حد به ساق پا در اثر دویدن و یا فعالیت کردن در سراشیبی و زمین ناهموار یا رکاب زدن با دوچرخه یا وسایل ورزشی، شرکت کردن در ورزش‌های با شروع و پایان ناگهانی علت درد ساق پا است.
• استفاده از کفش نامناسب: کفش نامناسب که پا در آن راحت نباشد و به‌خصوص اگر با آن کار کنید یا ورزش کنید، حتما شما را بادرد ساق پا مواجه خواهد کرد.

• کسانی که کف پای صاف یا قوس بلند دارد به هنگام فعالیت با درد ساق پا مواجه می‌شوند.

• اسپاسم عضلات: درد ناگهانی و شدید در ساق پا ممکن است به علت گرفتگی عضلات در اثر کم آبی بدن، کمبود مواد معدنی مثل کلسیم و پتاسیم و استرس  باشد. همچنین در افرادی که قبلا فعالیت نداشته‌اند با فعالیت کردن گلیکوژن در عضلات ساق پا تجمع پیدا می‌کند و موجب گرفتگی و درد ساق پا شود.

• شکستگی استرسی: در مواردی ترک‌ها و شکستگی‌های خیلی ریز در اثر فعالیت‌های مداوم و یا کارهای سنگین روی ساق پا ایجاد می‌شود که شاید خود فرد هم متوجه آن نشود ولی با استراحت خود به‌خود ترمیم می‌شود. در صورتی که این شکستگی‌ها ترمیم نشود درد ساق پا بروز می‌کند و معمولا هم روز به‌روز شدیدتر می‌شود.
• التهاب تاندون: عضلات به وسیله‌ی تاندون به استخوان‌ها متصل می‌شوند. این عارضه که به آن تاندونیت گفته می‌شود یک علت درد استخوان ساق پا است.
• سندرم کمپارتمان مزمن: بروز این سندروم رایج نیست ولی علائم آن بسیار شبیه درد ساق پا است و علت آن افزایش فشار بین عضلات است. هنگامی که عضله‌های پا در اثر فعالیت زیاد یا ورزش کردن تحت فشار قرار بگیرد این حالت ایجاد می‌شود و با توقف فعالیت درد برطرف می‌شود.

در خانم‌های باردار ورم و درد ساق پا نشانه چیست؟

ورم پاها یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است که به‌علت تجمع مایعات در بدن ایجاد می‌شود. همچنین تغییر در میزان غلظت کلسیم و خسته شدن عضلات ساق پا در اثر اضافه وزن علت درد است. در صورتی که درد و ورم ساق پای شما زیاد است و باردار هستید، چند توصیه به شما داریم. اول اینکه نمک کمتر مصرف کنید، پاهایتان را آویزان نکنید و با پزشکان آنلاین ماما در پذیرش ۲۴ تماس بگیرید تا شما را برای رفع مشکل راهنمایی کنند.

مشاوره آنلاین مامایی

علت درد ساق پا هنگام خواب چیست؟

شاید تجربه کرده باشید که درد ساق پا شما را از خواب بیدار کند و درد اینقدر شدید باشد که نتوانید پای خود را حرکت دهید یا روی پا بایستید. اینوع از درد یک علت واحد ندارد و به‌علت کمبود آب در بدن، بیماری پارکینسون، دردهای عصبی، فشار بیش از حد به ماهیچه‌های ساق پا ایجاد می‌شود.

علت درد ساق پا هنگام پریود چیست؟

خانم‌ها در دوران عادت ماهیانه یا پریود در ناحیه‌ی ساق پا درد احساس می‌کنند. علت این درد مستقیما به عادت ماهیانه و تغییرات هورمونی متناسب با آن بر می‌گردد. با فعال شدن پروسه‌های التهابی در بدن و تغییرات هورمونی یعنی کاهش استروژن در بدن، آستانه درد در بدن کاهش می‌یابد و به دلیل ارتباط اعصاب نخاعی درد از کمر تا ساق پا منتشر می‌شود.

تشخیص علت درد ساق پا

در مواردی که درد ساق پا با استراحت کردن و درمان‌های مراقبتی و یا مسکن التیام نیابد تشخیص علت درد ساق پا باید توسط پزشک متخصص ارتوپد انجام می‌شود. در این موارد پزشک ابتدا وضعیت بالینی بیمار را بررسی می‌کند و سپس ممکن است برای بررسی میزان مواد معدنی درخواست آزمایش کند. همچنین برای مطمئن شدن از نبود شکستگی روی استخوان می‌توان درخواست عکس رادیولوژی نمود. سی‌تی اسکن و MRI هم سایر روش‌های تشخیصی مطابق نظر پزشک است.

مشاوره آنلاین متخصص استخوان و ارتوپدی

آیا درد ساق پا و سرطان ارتباطی باهم دارند؟

تغییر در سلول‌های استخوان می‌تواند باعث بروز سرطان شود. در مواردی هم ممکن است سرطان در نواحی دیگر مثل کبد، کلیه و یا روده باشد و به استخوان متاستاز دهد. درد و التهاب اولین علامتی است که در صورت ابتلا به سرطان استخوان بروز می‌کند البته درد در اوایل بیماری فقط شبانه است اما بعد از مدتی ساعات درگیری با درد بیشتر می‌شود. درصورتی که استخوان درشت‌نی یعنی استخوان مابین مچ و زانو درگیر سرطان شود درد آن در ساق پا و مچ احساس می‌شود.

راه‌های درمان درد ساق پا چیست؟

درمان درد ساق پا بستگی به میزان شدت درد دارد. در موارد خفیف درد با درمان‌های خانگی با راهکارهای طب سنتی و خود مراقبتی تسکین می‌یابد. اما در موارد شدیدتر و یا آسیب‌های که به دنبال سوانح رانندگی یا پرت شدن از بلندی ایجاد می‌شود باید تحت نظر دکتر مچ پا درد را مداوا نمود.

درمان درد ساق پا با طب سنتی

 درمان درد ساق پا در طب سنتی شامل روش‌هایی است که فرد بدون نیاز به مصرف دارو با تغییر سبک زندگی و تغذیه‌ای می‌تواند درد را تسکین دهد. راه‌کارهای طب سنتی را در دو گروه بیان می‌کنیم.

گروه اول: دلیلی که متخصصان طب‌سنتی برای درد ساق پای شبانه مطرح می‌کنند سوءهاضمه است. مطابق توصیه آن‌ها برای رفع این درد باید:

• غذا خوب جویده شود.
• همراه با غذا آب، نوشابه، دوغ ننوشید.
• بین زمان خواب و شام حداقل سه ساعت باید فاصله باشد.
• همچنین ساق پا در معرض سرما قرار نگیرد و با ساق‌بند گرم نگه داشته شود.

گروه دوم: در طب سنتی به گنجاندن برخی مواد غذایی در رژیم غذایی و یا استفاده از مواد طبیعی به صورت ضماد روی محل درد بسیار توصیه می‌شود. در ادامه چند نمونه از این موارد را نام می‌بریم.

• آب آلبالو:

آلبالو خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد و نوشیدن آن درد ساق پا را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

• لیمو:

 لیمو به تنظیم سطح PH بدن کمک می‌کند و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و از این طریق می‌تواند درد را تسکین دهد. لیمو را هم می‌توانید به صورت خوراکی و هم به صورت موضعی مصرف کنید. مصرف روزانه دو مرتبه آب‌لیمو و عسل درد را کاهش می‌دهد. همچین ماساژ شبانه محل درد با لیمو و روغن کرچک یا روغن زیتون نیز تا حد زیادی تاثیر گذار است.

• زردجوبه:

 این ماده خاصیت ضد التهابی دارد و حاوی کورکومین است. برای استفاده باید دو قاشق غذاخوری از آن را با یک روغن کنجد یا روغن زیتون ترکیب کنید و خمیر حاصل را روی محل درد بگذارید.

• روغن خردل

یکی از روش‌های درمان استفاده از روغن‌های موضعی برای ماساژدادن محل درد است. روغن خردل خاصیت التیام‌دهندگی درد دارد. برای استفاده از آن چند قطره روغن خردل را روزی دو مرتبه روی محل درد ماساژدهید.

درمان درد ساق پا با استفاده از کمپرس سرد

یکی از راه‌کارهای خانگی استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و درد است. در این روش باید مقداری یخ را داخل پلاستیک بریزید و به‌مدت ۲۰ دقیقه روی محل قرار دهید. در مواقعی که پا هنگام ورزش کردن یا بر اثر سانحه  آسیب ببیند انجام فوری این روش بسیار موثر است.

درمان درد ساق پا توسط پزشک

پزشک با تجویز داروی مسکن سعی می‌کند درد را کاهش دهد. داروهای مسکن شامل قرص ضد درد مثل ایبوپروفن، استامینوفن یا ناپروکسن و پاراستمول است. به جز ناپروکسن و پاراستمول موارد دیگر را می‌توانید  بدون نسخه هم از داروخانه تهیه کنید ولی درصورتی که به پرفشاری خون مبتلا هستید، آسم یا ناراحتی قلبی دارید حتما تحت نظر پزشک دارو مصرف کنید. پمادها هم می‌توانند التهاب را کاهش دهند و درد را تسکین دهند. بهترین پماد برای درد ساق پا پمادهای موضعی است که ترکیبات گیاهی در آن‌ها به کار رفته است.

در مواردی هم دکتر فیزیوتراپ مچ دست و پا توصیه می‌کند بیمار از ساق‌بند طبی استفاده کند.

درمان درد ساق پا با ورزش کردن

ورزش کردن باعث تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری آن‌ها می‌شود. عضلات قوی در مقابل کشش و یا ضربه مقاومت بیشتری دارند. در ادامه چند تمرین ورزشی برای درمان دردهای ساق پا پیشنهاد می‌کنیم. دکتر فیزیوتراپ ورزشی میتواند در مسیر درمان درد ساق پا با ورزش با معرفی حرکات ورزشی بیشتر به شما کمک کند.

• کشیدن ساق پا با پارچه یا حوله

در این روش برای درمان باید روی سطح صاف بنشینید و پاهایتان را دراز کنید. یک حوله یا پارچه ضخیم را دور پای آسیب دیده بیندازید و گوشه‌های حوله را در دست داشته باشید و آن را به سمت خود بکشید. پایتان باید صاف باشد و آن را به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه  در این حالت نگه دارید. این حرکت را تا سه مرتبه در روز می‌توانید تکرار کنید.

• کشیدن ساق پا در حالت ایستاده

در این روش باید رو به دیوار بایستید و دست‌ها را به دیوار تکیه دهید. پای آسیب دیده را عقب برده و پای سالم را خم کنید بعد پای آسیب دیده را جلو بیاورید و پنجه‌ی آن را به دیوار تکیه دهید طوری که کشش را در عضله‌های ساق پا احساس کنید. این کار را به مدت۲۰ تا۳۰ ثانیه و روزانه ۳ بار انجام دهید.

• بالا بردن پاشنه‌ی پا

این روش را در حالی باید انجام دهید که به دیوار یا صندلی تکیه کرده باشید ولی کف پا کاملاُ روی زمین باشد. بعد به مدت ۵ ثانیه روی پنجه‌ی پا بلند شوید. این حرکت را ده مرتبه تکرار کنید.

درمان درد ساق پا با جراحی

چون علت درد ساق پا به کشیدگی ماهیچه‌ها و یا ضربه ارتباط دارد معمولا نیاز به جراحی پیدا نمی‌کند و با درمان‌های خانگی و یا مصرف داروهای مسکن بهبود می‌یابد. اما اگر تاندون یا رباط آسیب دیده باشد ممکن است نظر متخصص ارتوپد بر جراحی باشد.

چگونه از بروز درد ساق پا پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از درد ساق پا می‌توان عواملی را که سبب ایجاد آن می‌شود را با رعایت موارد زیر کنترل کرد.

• پوشیدن کفش مناسب: کفشی که سایز پای شما باشد و پا را اذیت نکند در دوران بارداری و موقع ورزش کردن بسیار مهم است.
• استفاده از محافظ قوس‌پا یا کفی کفش مناسب به‌خصوص در افرادی که کف پای صاف دارند.
• مدت زمان ورزش‌هایی را که موجب درد ساق پا می‌شود به‌تدریج افزایش دهید مثل دوچرخه سواری و وزنه‌برداری. حتی می‌توانید ورزش‌هایی مثل شنا و پیاده‌روی که سبک هستند را جایگزین آن کنید.
• قبل از ورزش کردن حتماُ بدن خود را گرم کنید.

زمان مراجعه به پزشک

در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید.

1. اگر ساق پا به‌دلیل سانحه آسیب دیده است.
2. اگر کف پای شما صاف است.
3. اگر شدت درد طی یک دوره‌ی زمانی بیشتر شده است.
4. و در نهایت اگر با استراحت کردن و درمان‌های خانگی درد تسکین نیافت حتما برای پیدا کردن علت آن با دکتر ارتوپد مچ دست و پا مشورت کنید. به صورت تلفنی یا آنلاین با پزشکان و متخصصان ارتوپد پذیرش ۲۴ تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.

مشاوره آنلاین متخصص استخوان و ارتوپدی