پگاه عباسی

انجام کلیه خدمات زنان و مامایی از جمله مراقبت های بارداری و زایمان،بهداشت مادر و کودک ،تنظیم خانواده ،بیماری های زنان و مامایی، غربالگری دوره ای سینه و پاپ اسمیر، گواهی سلامت، کنترل زخم و بخیه و…

آموزش و مشاوره قبل و بعد از ازدواج و آمادگی برای بارداری

مشاو ه و آموزش در خصوص استفاده از روشهای مختلف پیشگیری از بارداری با زوجین (اعم از مشاوره آموزشی قبل و بعد از بستن لوله ها در زن و مرد ، IUD ، نورپلنت و …)

مشاوره و آموزش روشهای تنظیم خانواده پس از زایمان و سقط با زوجین

مشاوره و آموزش خودآزمایی پستان و بیماریهای پستان علی الخصوص در ارتباط با دوران شیردهی

مشاوره و آموزش در مورد روش شیردهی و شروع به موقع و صحیح غذاهای کمکی

مشاوره و آموزش در خصوص بیماریهای مقاربتی ، ایدز ، هپاتیت ، سرطانها و ناباروری با زوجین

مشاوره و آموزش در خصوص مسائل و مشکلات جنسی

مشاوره و آموزش در مورد بهداشت و مسائل و مشکلات یائسگی

انجام معاینات دستگاه تناسیلی و غربالگری بیماریها و ارجاع به پزشک در صورت لزوم

انجام معاینات دوره ای پستان و غربالگری بیماریهای مربوطه و ارجاع به پزشک در صورت لزوم

انجام دوره ای پاپ اسمیر و نیز بررسی سیتولوژیک نمونه در صورت گذراندن دوره‌های مربوطه

درخواست سونوگرافی در صورت لزوم پیش از گذاردن IUD یا جهت بررسی وضعیت آن
گذاردن IUD و خارج کردن آن
تجویز کاندوم
تجویز قرصهای خوراکی ضدبارداری
تجویز آمپولهای پروژسترونی
تجوزیر سایر روشهای پیشگیری از بارداری

درمان عفونتهای واژن و سرویکس 

مشاوره و راهنمایی در زمینه بهداشت و آموزش شیردهی در حین و بعد از بارداری ، بهداشت ازدواج ، نسل ، بهداشت و تنظیم خانواده
انجام کلیه مراقبتهای دوران بارداری و زایمان و پس از آن و پی بردن به موارد غیر طبیعی در مادر و جنین
 تشخیص زود رس بیماریهای دوران بارداری و پی بردن به موارد غیر طبیعی و معرفی بیمار به مراکز دارای پزشک متخصص زنان و زایمان

درخواست و با انجام آزمایش گراویندکس و درخواست انجام (BHCG) به منظور تشخیص حاملگی
درخواست آزمایشات معمولی حین حاملگی شامل کامل ادرار و کشت آن و آزمایش خون

درخواست سونوگرافی به تعداد مجاز در حد تشخیص و سن حاملگی و بررسی وضعیت سلامت جنین

درمان ماستیت پس از زایمان با آنتی بیوتیک و اقدامات درمانی

گرفتن شرح حال و انجام معاینات فیزیکی کامل به همراه مانورهای لئوپولد و معاینات ارزیابی لگن توزین ، اندازه گیری فشار خون ، بررسی ارتفاع رحم و رشد جنین و سمع صدای قلب بصورت دوره ای درخواست آزمایش تشخیص حاملگی (خون ، ادرار) و آزمایشات معمول حین حاملگی

درخواست روشهای پاراکلینیکی (سونوگرافی – رادیوگرافی – NST) در ختم حاملگی

کنترل صدای قلب جنین و ثبت آن
کنترل علائم حیاتی مادر
گرفتن رگ و مایع درمانی وریدی و انواع تزریقات
ادامه معاینات مکرر و ثبت پیشرفتهای زایمانی

ماما به شخصی اطلاق می شود که تحصیلات مامائی را در حد کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر مقررات در مراکز آموزشی داخلی و خارجی به پایان رسانیده و موفق به اخذ پروانه رسمی مامائی از مقامات صلاحیت دار مربوطه شده باشد. او باید قادر به نظارت مراقبت و توصیه به زنان در طی دوران حاملگی ، زایمان و دوره بعد از زایمان ، هدایت زایمانها به مسئولیت خود و مراقبت نوزاد و شیرخوار و کودک زیر شش سال باشد. این مراقبت شامل پیشگیری ، کشف حالات غیرطبیعی در مادر و کودک فراهم ساختن کمکهای پزشکی و اجرای اقدامات اورژانس در نبود کمک پزشکی می باشد.
او وظیفه مهمی در مشاوره و آموزش بهداشت نه تنها برای زنان بلکه برای خانواده و جامعه دارد. کار ماما باید شامل آموزش دوران بارداری ، آماده کردن والدین برای پذیرش وظایف پدری و مادی بوده و به تنظیم خانواده و مراقبتهای کودک و بعضی از موارد بیماریهای زنان گسترش یابد. او می تواند در بیمارستانها ، درمانگاهها ، واحدهای بهداشتی ، منازل (مشاوره مامائی و زایمان در منزل) و هر شکل دیگری از ارائه خدمات مامائی کار کند.
با عنایت به تعریف فوق ، ماما موظف است در حیطه شرح وظایف فوق در جایگاه خود انجام وظیفه نماید.

وظایف ماما در دوران بارداری در هر جلسه مراقبت

• گرفتن شرح حال، تاريخچه مامايي و تعيين تاريخ احتمالي زايمان
• انجام معاينات فيزيكي و مانورهاي لئوپولد
• معاينات ارزيابي لگن
• توزين ، كنترل علائم حياتي، بررسي ارتفاع رحم، پايش رشد جنين و سمع صداي قلب جنين
• درخواست آزمايشات تشخيص حاملگي (خون، ادرار)
• درخواست آزمايشات معمول حين حاملگي: مطابق با دستورالعمل شامل: كامل ادرار، كشت ادرارCREATININE, BUN, HBSAb, HBSAg, VDRL, FBS ,CBC Diff , Hct, Hb ,Blood Group RH , HIV ,GCT, GTT ,CHOLESTROL,
• TRIGLYCERIDE تيتراژ آنتي بادي ضد سرخجه، كومبس غيرمستقيم
• درخواست سونوگرافي حاملگي، بررسي سلامت جنين و بيوفيزيكال پروفايل
• صدور گواهي سلامت مادر براي شركت دركلاسهاي آمادگي دوران بارداري و زايمان
• برگزاري كلاس‌هاي آموزش دوران بارداري ،كلاسهاي آمادگي براي زايمان
• آموزش روش‌هاي بي‌دردي و كاهش درد زايمان براي مادر و همراه
• ارزيابي سلامت جنين شامل: بررسي حركات جنين، NST
• تجويز داروهاي مجاز در حاملگي طبق ليست پيوست و برابر دستورالعمل‌هاي مربوطه
• انجام كليه مراقبتهاي لازم از مادران باردار مبتلا به بيماريهاي داخلي و جراحي طبق دستورالعمل
• انجام اقدامات مراقبتي و درماني در گروه مادران باردار پرخطر بستري بر اساس دستورالعمل و دستور پزشك
• مراقبت های پرناتال

وظایف ماما در زمان زایمان

• گرفتن شرح حال ، معاينه فيزيكي و ثبت در پرونده
• تصميم‌گيري، دستور پذيرش و تشكيل پرونده مطابق فرم هاي مربوطه
• معاينه واژينال و ثبت پيشرفت زايماني درفرم پارتوگراف و پرونده مادر
• تشخيص فوريت هاي مامائي و اطلاع به پزشك مقيم يا آنكال براي حضور بر بالين بيمار
• درخواست انجام آزمايشات (خون، ادرار، فرن تست، نيترازين تست، رزرو خون )
• درخواست روش‌هاي پاراكلينيكي (سونوگرافي، راديوگرافي،BPS ، NST )
• انجام اقدامات اورژانس مامايي در مواقع عدم دسترسي به پزشك و ارجاع مادر يا نوزاد به سطوح بالاتر مراقبتي منطقه
• دستور و نظارت بر انجام شيو و انما
• پذيرش زائو در اتاق درد و زايمان
• كنترل صداي قلب جنين و ثبت آن
• انجام فيتال مانيتورينگ و تفسير نتايج آن(پس از طي دوره هاي آموزشي)
• كنترل علايم حياتي مادر
• كنترل انقباضات رحمي (طول مدت ،شدت و فاصله انقباضات) و ثبت در پرونده
• گرفتن رگ و مايع درماني وريدي و انواع تزريقات طبق دستور پزشك
• مراقبت از مادر هنگام استفاده از روش‌هاي دارويي كاهش درد زايمان (اپيدورال و انتونوكس) زير نظر پزشك متخصص بيهوشي
• حضور در طي مراحل ليبر و زايمان به عنوان همراه (دولا)
• انجام زايمان در آب درصورت تمايل مادر (انجام زايمان در آب مي بايست بر اساس دستورالعمل و با موافقت متخصص كودكان بيمارستان باشد.)
• انجام مراحل مختلف زايمان با نمايش سر به طور مستقل (سه مرحله زايماني)
• استفاده از بي‌حسي موضعي براي انجام و ترميم اپي‌زياتومي
• ترميم پارگي پرينه درجه يك و دو
• انجام زايمان با نمايش ته در بارداري سوم و بالاتر (در مواقع اورژانس و عدم حضور پزشك)
• انجام كوراژ رحم در صورت عدم خروج جفت در صورت عدم دسترسي به پزشك و موارد اورژانس
• انجام فوريت‌هاي مامايي در صورت عدم حضور پزشك (به جز گذاردن انواع فورسپس و واكيوم )
• احياي مادر و نوزاد طبق دستورالعمل
• تجويز داروهاي مجاز طبق ليست پيوست و برابر دستورالعمل
• معاينه جفت و بند ناف از نظر وجود ناهنجاريها و كامل بودن جفت

وظایف ماما پس از زایمان

• قرار دادن مادر و نوزاد در وضعيت راحت، كنترل و نظارت بر انجام ثبت اثر انگشت مادر، اثر كف پاي نوزاد در پرونده
• بستن دستبند نوزاد با توجه به مندرجات پرونده
• انجام اولين تغذيه پستاني نوزاد، شيردهي و برقراي تماس پوستي بلافاصله پس از تولد مطابق با دستورالعمل
• درخواست آزمايشات كومبس مستقيم و غيرمستقيم
• تجويز آمپول روگام
• كنترل خونريزي رحم: ماساژ دستي، بررسي وضعيت رحم، بررسي پرينه
• تجويز داروهاي كنترل كننده خونريزي مانند: اكسي توسين و مترژن
• اقدام به تخليه مثانه در صورت احتباس ادرار مطابق پروتكل وزارت بهداشت
• مراقبت‌هاي مرحله چهارم زايمان طبق دستورالعمل
• ثبت شرح زايمان و دستورات بعد از زايمان در پرونده
• گزارش موارد غيرطبيعي پس از زايمان نظير خونريزي واژينال، علائم حياتي غيرطبيعي، وارونگي رحم، چسبندگي جفت به پزشك و انجام اقدامات اورژانس درصورت عدم حضور پزشك تا زمان دسترسي به پزشك
• صدور گواهي ولادت
• دستور انتقال مادر و نوزاد به بخش بعد از زايمان و اجراي طرح هم جواري مادر و نوزاد
• كنترل علايم حياتي، خونريزي، قوام رحم، ارتفاع رحم، هوشياري مادر، وضعيت پرينه، وضعيت مثانه، وضعيت پستان، شيردهي، بررسي ادم پاها و وضعيت حركتي مادر دربخش بعد از زايمان (طبق دستورالعمل)
• آموزش تمرينات توانبخشي بعد از زايمان
• گزارش هرگونه موارد غيرطبيعي به پزشك، درخواست حضور او و انجام فوريتهاي پزشكي تا زمان حضور يا دسترسي به پزشك
• انجام مراقبتهاي پس از زايمان، اجراي دستورات داروئي و ساير اقدامات در گروه مادران پرخطر بستري (طبق دستورالعمل و بر اساس دستور پزشك)

مراقبت‌ های زنان

• ارائه معاینات و غربالگری‌ های زنان
• تجویز داروهای ضد بارداری و سایر روش ‌های پیشگیری از بارداری
• درمان عفونت‌ های دستگاه تناسلی و سایر مشکلات زنان
• ارائه مشاوره در مورد مسائل مربوط به سلامت جنسی
• انجام پاپ اسمیر و سایر آزمایش ‌های غربالگری سرطان

مراقبت از نوزاد

• ارائه معاینات فیزیکی و غربالگری به نوزادان
• ارائه آموزش در مورد تغذیه، خواب و مراقبت از نوزاد
• پاسخگویی به سوالات و نگرانی‌ های والدین در مورد نوزادان
• ارائه پشتیبانی عاطفی

مراقبت های پرناتال

مراقبت های پرناتال همیشه برای ماماها و متخصصین زنان چالش بر انگیز بوده است زیرا مراقبت یک مادر قطعا با مادر دیگر فرق می کند. ماما باید با یک هیستوری دقیق مراقبت های مناسب مددجو را برایش قرار دهد و در مواقع لازم به متخصص مربوطه ارجاع دهد. تشخیص به موقع و اقدام درست یکی از حیاتی ترین کارهای مامایی در مراقبت پرناتال می باشد زیرا تشخیص نادرست و دیرهنگام می تواند جان مادر و جنین را به خطر جدی بیندازد.

در مراقبت های پرناتال شما باید موارد زیر مسلط باشید:

1. چه زمانی برای مددجو تشکیل پرونده دهید و این تشکیل پرونده در مطب با چه فورمتی باشد
2. چه آزمایشاتی در چه شرایطی و برای چه مددجویی درخواست شود البته طریقه ی نسخه نویسی ان نیز مهم است
3. غربالگری جنین در چه زمانی انجام شود و با توجه به هیستوری مادر چه نوع تست غربالگری درخواست کنید
4. مهم تر از همه چگونه به درستی تک تک ماما مارکرها را تفسیر کنید و صرفا به نتیجه ی نهایی یک غربالگری توجه نکنید
5. اگر مادر به بیماری های زمنیه ای مبتلا بود چه اقداماتی برایش انجام دهید و یا در مواقع لزوم به چه متخصصی ارجاع دهید
6. باید بر اساس آزمایشات و غربالگری پیش بینی کنید در این بارداری چه مشکلاتی ممکن است پیش آید به عنوان مثال مادری که inhib بالای 8/2 دارد احتمال پراکلامسی در او بالاست بنابراین برای جلوگیری از پراکلامسی ابتدا اصلاح سبک زندگی درست را آموزش می دهیم سپس در صورت پایین بودن سطح کلسیم مولتی ویتامین مورد نظر را تجویز می کنیم. از طرفی میدانیم امگا 3 و آسپیرین می توانند تا حدودی مانع پراکلامسی شوند بنابراین طبق پروتکل داروهای لازم را تجویز می کنیم.
7. چه زمانی و چه نوع سونوگرافی درخواست کنیم و چگونه سونوگرافی ها و داپلر ها را تفسیر کنیم
8. شکایات شایع در هر تریمستر را بشناسیم و نسخه ی تکسین هر علائم را بدانیم
9. چگونه به صورت حرفه ای نوار قلب جنین را تفسیر کنیم
10. چگونه بارداری هایی که در معرض پره ترم لیبر قرار دارند با مدیریت کنیم
11. چگونه مادران دیابتی را مدیریت کنیم
12. چگونه مادران مبتلا به پراکلامسی یا فشار خون بالا را مدیریت کنیم
13. برای شروع انقباضات و در واقع شروع زایمان طبیعی چه اقداماتی انجام دهیم

توجه داشته باشید که در دوره آموزشی مراقبت های دوران بارداری پره ناتال از صفر تا صد ، میتوانید مدیریت گام به گام بارداری های در معرض پره ترم لیبر را یاد بگیرید.

علاوه بر این وظایف، ماماها ممکن است خدمات دیگری نیز ارائه دهند، مانند:

• مشاوره لاکتاسیون
• طب سوزنی
• ماساژ بارداری
• یوگای بارداری
• کلاس‌ های آمادگی برای زایمان

ماماها نقش مهمی در ارائه مراقبت‌ های با کیفیت به زنان در تمام مراحل زندگی ایفا می ‌کنند. آنها ارائه دهندگان مراقبت‌ های بهداشتی دلسوز و آگاه هستند که می ‌توانند به زنان کمک کنند تا بارداری و زایمانی سالم و ایمن داشته باشند. اگر به دنبال یک ارائه دهنده مراقبت‌ های بهداشتی هستید که بتواند مراقبت‌ های با کیفیت و دلسوزانه را در تمام مراحل زندگی به شما ارائه دهد، یک ماما ممکن است انتخاب مناسبی برای شما باشد.