سرطان ریه | علت، علائم و درمان آن

هر آنچه که باید در مورد سرطان ریه در جوانان و بزرگسالان بدانید

سرطان ریه نوعی سرطان است که از ریه‌ها آغاز می‌شود. ریه‌های شما دو اندام اسفنجی شکل هستند که در دو طرف قفسه سینه شما قرار داشته و در هنگام دم اکسیژن دریافت کرده و هنگام بازدم دی اکسید کربن آزاد می‌کنند. سرطان ریه یک عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان به شمار می‌رود.

افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند، اگرچه سرطان ریه می‌تواند در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند نیز رخ دهد. خطر ابتلا به سرطان ریه با مدت زمان و تعداد نخ سیگارهایی که فرد مصرف کرده است افزایش می‌یابد. حتی پس از چندین سال سیگار کشیدن و ترک آن، می‌توانید به میزان قابل توجهی شانس ابتلا به سرطان ریه را کاهش دهید.

علائم سرطان ریه چیست؟

سرطان ریه معمولاً در مراحل اولیه علائم و نشانه‌هایی ایجاد نمی‌کند. نشانه‌ها و علائم سرطان ریه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بیماری پیشرفته باشد. علائم و نشانه‌های سرطان ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سرفه جدیدی که از بین نمی‌رود
• سرفه کردن خون، حتی به مقدار کم
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• گرفتگی صدا
• کاهش وزن بدون تلاش
• درد استخوان
• سردرد

علل

سیگار به عنوان عامل اکثر سرطان‌های ریه هم در افراد سیگاری و هم در افرادی که در معرض دود سیگار قرار دارند، شناخته شده است. اما این گفته بدان معنا نیست که سرطان ریه در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند و یا در افرادی که هرگز در معرض دود سیگار قرار نگرفته‌اند، رخ نمی‌دهد. در این موارد، ممکن است دلیل مشخصی برای سرطان ریه وجود نداشته باشد.

سیگار چگونه باعث سرطان ریه می‌شود؟

پزشکان بر این باورند که سیگار با آسیب رساندن به سلول‌های ریه‌ها باعث سرطان ریه می‌گردد. هنگامی که دود سیگار را استنشاق می‌کنید که مملو از مواد سرطان زا است، تغییرات در بافت ریه تقریباً بلافاصله شروع می‌شود.

در ابتدا ممکن است بدن شما بتواند این آسیب را ترمیم کند. اما با هر بار قرار گرفتن در معرض دود مکرر آن، سلول‌های طبیعی که ریه‌های شما را پوشانده‌اند به طور فزاینده‌ای آسیب می‌بینند. با گذشت زمان، این آسیب باعث می‌شود تا سلول‌ها به طور غیر طبیعی عمل کنند و در نهایت ممکن است سرطان ایجاد شود.

انواع سرطان ریه

پزشکان بر اساس ظاهر سلول‌های سرطانی ریه در زیر میکروسکوپ، سرطان ریه را به دو نوع عمده تقسیم می‌کنند. پزشک شما بر اساس نوع اصلی سرطان و علائم انواع سرطان ریه و توده‌های ریوی شما تصمیمات درمانی اتخاذ می‌کند.

دو نوع کلی سرطان ریه عبارت‌اند از:

1. سرطان ریه سلول کوچک: سرطان ریه سلول کوچک تقریباً به طور انحصاری در افراد سیگاری بسیار رخ می‌دهد و نسبت به سرطان ریه سلول‌های کوچک از شیوع کمتری برخوردار است.
2. سرطان ریه سلول غیر کوچک: سرطان ریه سلول غیرکوچک یک اصطلاح کلی برای انواع مختلفی از سرطان ریه است. سرطان ریه سلول غیر کوچک شامل کارسینوم سلول سنگفرشی، آدنوکارسینوم و کارسینوم سلول بزرگ است.

عوامل خطر

تعدادی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند. برخی از عوامل خطر قابل کنترل هستند، به عنوان مثال، با ترک سیگار ولی سایر عوامل مانند سابقه خانوادگی شما را نمی‌توان کنترل کرد.

عوامل خطر سرطان ریه عبارت‌اند از:

سیگار کشیدن: خطر ابتلا به سرطان ریه با تعداد سیگارهایی که در روز می‌کشید و سال‌هایی که به سیگار کشیدن مبتلا بوده‌اید، افزایش می‌یابد. ترک سیگار در هر سنی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

• قرار گرفتن در معرض دود سیگار: حتی اگر فردی سیگاری نباشید، باز هم خطر ابتلا به سرطان ریه در صورت قرار گرفتن در معرض دود سیگار افزایش می‌یابد.
• سابقه پرتودرمانی: در صورتی که برای انواع دیگری از سرطان تحت پرتودرمانی قفسه سینه قرار گرفته باشید، ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه در شما افزایش یابد.
• قرار گرفتن در معرض گاز رادون: گاز رادون از تجزیه طبیعی اورانیوم در خاک، سنگ و آب تولید می‌شود که در نهایت بخشی از هوایی می‌شود که شما آن را تنفس می‌کنید. سطوح ناامن رادون می‌تواند در هر ساختمانی، از جمله خانه‌ها، تجمع یابد.
• قرار گرفتن در معرض آزبست و سایر مواد سرطان‌زا: چنان چه در محل کار در معرض آزبست و سایر مواد ایجاد کننده سرطان مانند آرسنیک، کروم و نیکل قرار می‌گیرید، این می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را در شما افزایش دهد، به ویژه اگر سیگاری باشید.
• سابقه خانوادگی سرطان ریه: افرادی که والدین، خواهر و برادر یا فرزندشان مبتلا به سرطان ریه هستند، خطر ابتلا به این بیماری در آنها دو چندان می‌شود.

عوارض

ریه سرطانی می‌تواند عوارضی مانند موارد زیر را با خود در پی داشته باشد:

• تنگی نفس: افراد مبتلا به سرطان ریه علائم تنگی نفس را می‌توانند تجربه کنند، البته این در صورتی است که سرطان ریه پیشرفته باشد و راه‌های هوایی اصلی را مسدود نماید. سرطان ریه همچنین می‌تواند باعث تجمع مایع در اطراف ریه‌ها شود، در نتیجه ریه آسیب‌دیده به طور کامل در هنگام استنشاق منبسط نخواهد شد.
• سرطان ریه و سرفه خونی: سرطان ریه می‌تواند باعث خونریزی در راه هوایی شده که می‌تواند باعث سرفه خونی (هموپتیزی) شود. گاهی اوقات این خونریزی می‌تواند شدید باشد. اما درمان‌هایی برای کنترل خونریزی در دسترس هستند.
• درد: سرطان پیشرفته ریه که به پوشش ریه یا ناحیه دیگری از بدن مانند استخوان گسترش می‌یابد، می‌تواند باعث ایجاد درد شود. در صورت احساس درد به پزشک خود اطلاع دهید، چرا که درمان‌های بسیاری برای کنترل درد موجود هستند.
• مایع در قفسه سینه (پلورال افیوژن): سرطان ریه می‌تواند باعث تجمع مایع در فضای اطراف ریه آسیب دیده در حفره قفسه سینه (فضای پلور) شود.
• تجمع مایع در قفسه سینه می‌تواند باعث تنگی نفس شود. درمان‌هایی برای تخلیه مایع از قفسه سینه و کاهش خطر وقوع مجدد پلورال وجود دارد.
• سرطانی که به سایر قسمت های بدن گسترش می‌یابد (متاستاز): سرطان ریه اغلب به سایر قسمت‌های بدن مانند مغز و استخوان‌ها گسترش می‌یابد (متاستاز).

سرطان ریه بدخیم که گسترش می‌یابد بسته به اندامی که تحت تأثیر قرار گرفته است می‌تواند باعث درد، حالت تهوع، سردرد یا سایر علائم و نشانه‌ها شود. هنگامی که سرطان ریه به خارج از ریه‌ها گسترش بیابد، به طور کلی قابل درمان نیست. درمان‌هایی برای کاهش علائم و نشانه‌ها و کمک به عمر طولانی‌تر در دسترس هستند.

پیشگیری

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان ریه وجود ندارد، اما در صورتی که:

• سیگار نکشید: اگر هرگز سیگار نکشیده‌اید، شروع به سیگار کشیدن نکنید. با فرزندان خود در مورد سیگار نکشیدن صحبت کنید تا آنها بفهمند که چگونه از این عامل خطر اصلی سرطان ریه جلوگیری کنند. صحبت در مورد خطرات سیگار را با فرزندانتان زودتر آغاز کنید تا بدانند در برابر فشار همسالان خود برای آغاز اعتیاد به سیگار، چگونه بایستی واکنش نشان دهند. هر گونه مشکلات تنفسی در کودکان را می‌توانید با دکتر ریه کودکان در میان بگذارید.
• سیگار کشیدن را متوقف کنید: همین حالا سیگار کشیدن را کنار بگذارید. ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش می‌دهد، حتی اگر سال‌ها سیگار کشیده باشید. با پزشک خود در مورد راهکارها و وسایل کمکی برای ترک سیگار که می‌توانند به شما در کنار گذاشتن سیگار کمک کنند، صحبت کنید. گزینه‌های درمانی شامل محصولات جایگزین نیکوتین، داروها و گروه‌های حمایتی می‌شود.
• از قرار‌گیری در معرض دود سیگار خودداری کنید: اگر با یک فرد سیگاری زندگی یا کار می‌کنید، از او بخواهید که سیگار کشیدن را ترک کند. حداقل از او بخواهید در محیط بیرون سیگار بکشد. از قرار گیری در مناطقی که افراد سیگار می‌کشند، مانند بارها و رستوران‌ها اجتناب کنید و به دنبال گزینه‌های بدون سیگار باشید.
• خانه خود را برای ماده رادون آزمایش کنید: سطح رادون خانه خود را بررسی کنید، به خصوص اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که رادون مشکل ساز شناخته شده است. سطوح بالای رادون را می‌توان تا حدودی برطرف کرد تا خانه شما ایمن‌تر شود. برای کسب اطلاعات در مورد آزمایش رادون، با بخش بهداشت عمومی محلی خود تماس بگیرید.
• از قرار گیری در معرض مواد سرطان‌زا در محل کار خودداری کنید: اقدامات احتیاطی مورد نیاز برای محافظت از خود در هنگام قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی در محل کار را به کار ببندید. اقدامات احتیاطی کارفرمای خود را دنبال کنید. به عنوان مثال، اگر برای محافظت، ماسک صورت به شما ارائه شده است، همیشه آن را استفاده کنید. از دکتر سرطان ریه بپرسید که چه کارهای بیشتری می‌توانید برای محافظت از خود در محل کار انجام دهید. در صورتی که سیگاری هستید، خطر آسیب ریه ناشی از مواد سرطان زا در محل کار شما افزایش می‌یابد.
• از یک رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات استفاده کنید: یک رژیم غذایی سالم با انواع میوه‌ها و سبزیجات انتخاب کنید. منابع غذایی حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی بهترین گزینه‌های رژیم غذایی هستند. از مصرف دوزهای زیاد ویتامینی به شکل قرص خودداری کنید، چرا که امکان آسیب رسانی به بدن شما را دارا هستند. به عنوان مثال، محققانی که امیدوار بودند خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری کاهش دهند، به آنها مکمل‌های بتاکاروتن تجویز کردند. نتایج نشان داد که مکمل‌ها در واقع خطر ابتلا به سرطان را در افراد سیگاری افزایش می‌دهند.
• بیشتر روزهای هفته ورزش کنید: اگر به طور منظم ورزش نمی‌کنید، به آرامی شروع کنید. سعی کنید بیشتر روزهای هفته ورزش کنید.

تشخیص

آزمایش سرطان ریه در افراد سالم

افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند ممکن است غربالگری سالانه سرطان ریه را با استفاده از سی تی اسکن با دوز پایین در نظر بگیرند. غربالگری سرطان ریه عموماً برای افراد مسن‌تری که سال‌ها به شدت سیگار کشیده‌اند یا در ۱۵ سال گذشته آن را ترک کرده‌اند، درخواست می‌شود.

خطر سرطان ریه خود را با پزشک خود در میان بگذارید. با هم می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا غربالگری سرطان ریه برای شما مناسب است یا خیر.

آزمایشات تشخیص سرطان ریه

اگر دلیلی وجود داشته باشد که تصور کنید ممکن است به سرطان ریه مبتلا باشید، پزشک می‌تواند تعدادی آزمایش را برای جستجوی سلول‌های سرطانی و رد سایر بیماری‌ها تجویز نماید.

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تست‌های تصویربرداری: تصویربرداری اشعه ایکس از ریه‌ها ممکن است یک توده یا ندول غیر طبیعی را نشان دهد. سی تی اسکن می‌تواند ضایعات کوچک در ریه‌های شما را نشان دهد که ممکن است در عکس اشعه ایکس شناسایی نشوند.
• سیتولوژی خلط: اگر سرفه و تولید خلط وجود داشته باشد، نگاه کردن به خلط زیر میکروسکوپ گاهی اوقات می‌تواند وجود سلول‌های سرطانی ریه را آشکار کند.
• نمونه برداری از بافت: نمونه‌ای از سلول‌های غیر طبیعی ممکن است در روشی به نام بیوپسی برداشته شود.

پزشک شما می‌تواند بیوپسی را به روش‌های مختلفی انجام دهد، از جمله برونکوسکوپی، که در آن پزشک نواحی غیرطبیعی ریه‌های شما را با استفاده از یک لوله با انتهای روشن که از گلوی شما عبور کرده و به ریه‌های شما منتقل می‌شود را بررسی می‌کند.

مدیاستینوسکوپی، که در آن یک برش در پایه گردن شما ایجاد شده و ابزارهای جراحی در پشت استخوان سینه شما قرار می‌گیرند تا نمونه‌های بافتی از غدد لنفاوی برداشته شود.

گزینه دیگر بیوپسی سوزنی است که در آن پزشک از تصاویر اشعه ایکس یا سی تی اسکن برای هدایت سوزن از دیواره قفسه سینه به داخل بافت ریه برای جمع آوری سلول‌های مشکوک استفاده می‌کند.

نمونه بیوپسی همچنین ممکن است از غدد لنفاوی یا سایر مناطقی که سرطان در آنها گسترش یافته است، مانند کبد شما گرفته شود.

تجزیه و تحلیل دقیق سلول‌های سرطانی در آزمایشگاه نشان می‌دهد که به چه نوع سرطان ریه مبتلا هستید. نتایج آزمایش‌های پیچیده می‌تواند ویژگی‌های خاص سلول‌های شما را به پزشک اطلاع داده و در نتیجه به تعیین پیش‌آگهی و راهنمایی درمان شما کمک نماید.

آزمایش هایی برای تعیین وسعت سرطان

هنگامی که سرطان ریه شما تشخیص داده شد، پزشک برای تعیین مرحله سرطان شما اقدام خواهد کرد. تعیین مرحله سرطان به شما و پزشکتان کمک خواهد کرد تا بهترین درمان را انتخاب کنید.

آزمایش‌های مرحله‌بندی ممکن است شامل روش‌های تصویربرداری باشد که به پزشک اجازه می‌دهد به دنبال شواهدی مبنی بر گسترش سرطان به خارج از ریه‌های شما باشد. این آزمایش‌ها شامل سی تی اسکن، ام آر آی، توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و اسکن استخوان است. هر آزمایشی برای هر فردی مناسب نیست، بنابراین با پزشک خود در مورد اینکه کدام روش برای شما مناسب است صحبت کنید.

مراحل سرطان ریه با اعداد رومی از ۰ تا IV نشان داده می‌شود و پایین‌ترین مراحل نشان دهنده سرطانی است که محدود به ریه است. در سرطان ریه مرحله ۴، سرطان پیشرفته در نظر گرفته می‌شود و به سایر نقاط بدن گسترش یافته است.

درمان سرطان ریه

شما و پزشکتان بر اساس تعدادی از عوامل مانند سلامت کلی، نوع و مرحله سرطان و ترجیحات خود، برنامه درمانی سرطان را انتخاب خواهید کرد.

در برخی موارد، ممکن است تصمیم بگیرید که تحت درمان قرار نگیرید. به عنوان مثال، در سرطان ریه بدخیم ممکن است احساس کنید که عوارض جانبی درمان بیشتر از مزایای بالقوه آن است. در این صورت، پزشک شما ممکن است برای درمان علائمی که سرطان ایجاد می‌کند، مانند درد یا تنگی نفس، مراقبت‌های تسکینی را به شما پیشنهاد دهد. برخی از گزینه‌های درمانی شامل:

• عمل جراحی
• رادیو تراپی
• شیمی درمانی
• دارو درمانی هدفمند
• ایمونوتراپی

چه زمانی باید به دکتر سرطان ریه مراجعه کرد؟

اگر علائم یا نشانه‌های مداومی دارید که شما را نگران می‌کند، بهتر است با یک دکتر بیماری‌های ریه قرار ویزیت تنظیم کنید. اگر سیگار می‌کشید و هنوز نتوانستید آن را ترک کنید، با یک دکتر ریه و دستگاه تنفسی در این باره صحبت نمایید. پزشک شما می‌تواند استراتژی‌هایی مانند مشاوره، داروها و محصولات جایگزین نیکوتین را برای ترک سیگار توصیه کند.

صحبت با یک متخصص ریه آنلاین یا دکتر انکولوژی آنلاین می‌تواند در این باره به شما کمک نماید.