ورم پا در بارداری، علل و روش­های درمان

ورم پا در بارداری تا حد زیادی طبیعی است. این حالت اغلب در پایان روز و در اواخر دوران بارداری بدتر می­شود. تورمی که به تدریج ایجاد می­شود معمولا برای شما یا کودکتان مضر نیست، اما می­تواند ناراحت کننده باشد. با این وجود افزایش ناگهانی تورم می­تواند نشانه پره اکلامپسی باشد، وضعیتی که باید در اسرع وقت درمان شود.

علت ورم پا در بارداری

تورم به این دلیل است که بدن شما بیش از حد معمول آب در دوران بارداری نگه می­دارد. در طول روز، آب اضافی در پایین‌ترین قسمت‌های بدن جمع می‌شود، به خصوص اگر هوا گرم باشد یا زیاد ایستاده‌ باشید.

فشار رحمِ در حال رشد نیز می­تواند بر جریان خون در پاهای شما تأثیر بگذارد و باعث تجمع مایع در پاها، قوزک­ها و مچ شود. با این حال دکتر ارتوپدی معمولا این شرایط را نرمال می­داند.

ورم پا در بارداری از چه ماهی شروع می­شود؟

خبر خوب این است که معمولاً ورم پا در اواخر بارداری اتفاق می­افتد. بنابراین احتمالاً در نیمه اول بارداری یا حتی بیشتر از آن، پای شما حالت طبیعی خواهد داشت. اگر چنین نباشد مراجعه به دکتر مچ پا می­تواند کمک کننده باشد.

سه ماهه اول

افزایش سریع سطح هورمون پروژسترون هضم شما را کند می­کند. این موضوع می‌تواند مدت‌ها قبل از اینکه جنین برآمدگی قابل توجهی را روی بدن شما ایجاد کند، باعث نفخ شکم شود.

همچنین ممکن است متوجه کمی پف در دست­ها، پاها یا صورت خود شوید، اما این تورم زیاد نیست.

اگر در سه ماهه اول متوجه تورم شدید شدید، به خصوص اگر با علائم دیگری مانند سرگیجه، سردرد یا خونریزی همراه باشد، باید با متخصص طب مادر و جنین یا دکتر زنان خود تماس بگیرید.

سه ماهه دوم

سه ماهه دوم با هفته ۱۴ بارداری شروع می­شود، تقریباً با شروع ماه ۴. دیدن ورم پاها در حدود ماه ۵ بارداری غیرعادی نیست، به خصوص اگر زیاد روی پا هستید یا هوا گرم است.

این تورم به دلیل افزایش حجم خون و مایعات در بدن شما است. حجم خون شما در طول دوران بارداری حدود ۵۰ درصد افزایش می­یابد. علاوه بر این مایعات دیگری نیز برای حفظ و نگهداری از جنین در بدن شما تجمع پیدا می­کنند.

با وجودی ­که ممکن است انگشتر و کفش­های شما کمی تنگ شوند، این مایع اضافی به نرم شدن بدن و آماده سازی آن برای زایمان کمک می­کنند. مطمئن باشید، مایع اضافی به سرعت در روزها و هفته­های پس از تولد کودک شما از بدنتان دفع می­شود.

سه ماهه سوم

با شروع هفته ۲۸ بارداری، سه ماهه سوم شروع می­شود که شایع­ترین زمان برای تجربه ورم پا در بارداری است. وقتی به هفته ۴۰ نزدیک می­شوید، ممکن است انگشتان پای شما شبیه سوسیس­های کوچکی شوند.

علاوه بر تجمع مایعات، با رشد جنین، رحم شما نیز بسیار سنگین‌تر می‌شود، که می‌تواند جریان خون را از پاها به سمت قلب را کند کند. (نگران نباشید، چون خطرناک نیست، فقط ناراحت کننده است.) با این وجود اگر پایتان بیش از حد درد می­کند می­توانید به دکتر فیزیوتراپ پا سری بزنید و در صورتی که فرصت و زمان کافی برای مراجعه حضوری به پزشک ندارید مشورت با دکتر ارتوپد آنلاین می‌تواند به همان اندازه مفید باشد.

سایر عواملی که می­توانند در ایجاد ورم پا در ماه آخر بارداری نقش داشته باشند عبارتند از:

• آب و هوای گرم
• عدم تعادل رژیم غذایی
• مصرف کافئین
• ننوشیدن آب کافی
• ایستادن طولانی مدت

درمان ورم پا در بارداری

اگرچه این عارضه از نظر دکتر فیزیوتراپ پا نگران کننده نیست اما می­تواند آزار دهنده باشد. برخی از روش­ها به شما کمک می­کند که ورم ساق پا در بارداری را کاهش دهید:

روش­های خانگی درمان ورم پا در بارداری

۱. مصرف سدیم را کاهش دهید

یکی از راه‌های کاهش تورم در دوران بارداری، محدود کردن مصرف سدیم (نمک) است. نمک باعث می شود بدن شما آب اضافی را نگه دارد. سعی کنید از غذاهای کنسرو شده یا فرآوری شده پرهیز کنید، زیرا این مواد غذایی سرشار از سدیم هستند. همچنین سعی کنید نمک اضافی روی غذایتان نریزید.

۲. مصرف پتاسیم را افزایش دهید

دریافت نکردن پتاسیم کافی نیز می­تواند ورم پا در بارداری را بدتر کند. این به این دلیل است که پتاسیم به بدن شما کمک می­کند تا میزان مایعاتی را که در خود نگه می­دارد متعادل کند. سیب زمینی، موز، کیوی و گوجه فرنگی غنی از پتاسیم هستند.

۳. مصرف کافئین را کاهش دهید

درحالی­که کافئین گاه­به­گاه در دوران بارداری مضر نیست، نوشیدن بیش از حد کافئین برای جنین خوب نیست. همچنین می تواند ورم پا در بارداری را بدتر کند.

۴. آب بیشتری بنوشید

هر چند نوشیدن آب بیشتر برای مقابله با ورم پا در بارداری عجیب به نظر می­رسد، اما حقیقت این است که اگر بدن شما فکر کند که کم آب شده­اید، مایعات بیشتری را برای جبران آن نگه می­دارد.

۵. پاهای خود را بالا بیاورید و استراحت کنید

حتی اگر یک دنیا کار دارید که می­خواهید قبل از تولد نوزاد انجام دهید، سعی کنید در پایان روز بنشینید و پاهای خود را بالا بیاورید. این کار کمک می­کند که مایعاتی که در طول روز در پاهایتان جمع شده حرکت کند.

۶. لباس گشاد و راحت بپوشید

پوشیدن لباس­های تنگ، به خصوص در اطراف مچ دست، کمر و مچ پا، می تواند ورم را بدتر کند. دلیل آن هم این است که از گردش خون جلوگیری می­کند.

۷. بدن خود را خنک نگه دارید

به خصوص اگر در ماه­های گرم تابستان باردار هستید، ماندن در خانه در طول گرمای روز و اجتناب از ورزش شدید می­تواند به خنک ماندن و کاهش تورم پا در بارداری کمک کند.

علاوه بر موارد ذکر شده، موارد زیر نیز کمک می­کنند:

• پیاده روی
• پوشیدن کفش راحت
• شنا
• ماساژ
• خوابیدن به پهلوی چپ

علاوه بر همه این­ها دکتر مامایی می­تواند راه­حل های بیشتری را برای کاهش ورم پا در این دوران به شما ارائه دهد.

درمان­ های طب سنتی برای ورم پا در بارداری

پیاده روی ملایم، مالیدن شوید و سرکه روی پا، مصرف غذای زود هضم، ماساژ از ناحیه پاشنه به سمت لگن، و استفاده از برگ کلم پخته روی پا از راهکارهای طب سنتی برای کاهش ورم پا در بارداری است.

ورم پا در بارداری چه زمانی خطرناک است؟

اگر ورم پا در بارداری با شرایط زیر همراه باشد خطرناک است و ممکن است به پره اکپلامپسی مبتلا باشید:

• تورم ناگهانی دست­ها، پاها، صورت یا اطراف چشم
• تورمی که به طور چشمگیری بدتر می­شود
• سرگیجه یا تاری دید
• سردرد شدید
• درد شکم، به خصوص در قسمت سمت راست بالای شکم
• گیجی
• مشکل در تنفس

ورم یک طرفه پا در بارداری

اگر متوجه ورم پا در بارداری فقط در یک پا شدید که با درد، قرمزی یا گرما همراه است، ممکن است به این معنی باشد که شما دچار ترومبوز ورید عمقی (DVT) هستید. DVT یک لخته خون است که در پای شما ایجاد می­شود. اگر این شرایط را دارید همین الان با دکتر زنان آنلاین یا دکتر مشاوره در مامایی تماس بگیرید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در زمانی که ورم پا و دست بسیار شدید باشد و ناگهانی ایجاد شود، مراجعه به پزشک لازم است. علاوه بر این سردرد شدید و سرگیجه و موارد گفته شده در زیر عنوان بالا نیز نشان دهنده لزوم مراجعه به پزشک هستند.