کیست بارتولن چیست؟ علائم و درمان کیست بارتولن

کیست بارتولن چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

کیست بارتولن (Bartholin’s cyst) یک نوع بیماری در دستگاه تناسلی زنان است. غده‌های بارتولن در دو طرف مهبل (vagina) زنان قرار گرفته و به صورت مایع است. این غدد وظیفه مرطوب نگه داشتن واژن را بر عهده دارند و در اندازه کوچکی (نقریبا به اندازه یک نخود) هستند. مایعی که در درون این غده‌ها تشکیل می‌شود از طریق مجراها وارد واژن می‌شود. هنگامی که راه این لوله‌ و مجراها بسته شود، مایع تشکیل شده در غده بارتولن باقی می‌ماند و باعث ایجاد کیست بارتولن می‌شود.

کیست بارتولن کجاست؟

همانطور که گفته شد کیست غده بارتولن در ناحیه دهانه واژن زنان رشد می‌کند و به صورت غده مایع است. در صورت تخلیه نشدن این مایع، مهبل متورم می‌شود. گاهی بروز این بیماری بدون درد بوده و ممکن است خود فرد متوجه آن نشود. خوشبختانه طبق تحقیقات انجام شده در این زمینه، اکثر موارد مبتلا به این بیماری درمان شده‌اند؛ در نتیجه کیست بارتولن به صورت خوش خیم و قابل درمان است.

درمان کیست بارتولن کوچک راحت‌تر است. البته گاهی ممکن است برای فردی مشکل‌آفرین نیز باشد. به همین دلیل در صورت ابتلا به این بیماری بهتر است در اسرع وقت برای درمان اقدام کنید و یا از مشاوره پزشکی کیست کمک بگیرید.

علت کیست غده بارتولن در زنان چیست؟

دلیل قطعی برای بروز کیست بارتولن و بسته شدن راه تخلیه آن وجود ندارد اما طبق نظریه پزشکان عواملی از قبیل عفونت زیاد در واژن، ترشحات غلیظ و یا تورم باعث بسته شدن راه مجاری بارتولن شده و سبب بروز کیست می‌شود. آمار به دست آمده نشان می‌دهد که از هر ۱۰ زن ۲ نفر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. بروز این بیماری در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی بیشتر از سنین دیگر است. هر چقدر که سن فرد بیشتر شود، درصد امکان ابتلای او به این بیماری کمتر می‌شود.

برقراری رابطه جنسی اندازه این کیست را بزرگتر می‌کند؛ چرا که در این زمان تولید مایع در ناحیه غدد بارتولن بیشتر است. همچنین گفته شده است که امکان انتقال عفونت در حین رابطه جنسی نیز از درصد بالایی برخوردار است. پزشکان برای جلوگیری از این مشکل توصیه کرده‌اند که زوجین در حین مقاربت از کاندوم استفاده کنند.

راه‌های تشخیص کیست واژن در زنان

راه‌های تشخیص این بیماری در بانوان در صورت نبود علائم ظاهری به تشخیص پزشک متخصص زنان و زایمان بستگی دارد. پزشک متخصص برای این کار آزمایش‌های مخصوصی انجام می‌دهد. یکی از این آزمایش‌ها نمونه برداری از ترشحات واژنی است. بعد از انجام این آزمایش پزشک می‌تواند تشخیص دهد که شما عفونت دارید یا نه. در افراد زیر ۴۰ سال پزشک می‌تواند بافت برداری نیز انجام دهد.

عوارض کیست بارتولن چیست؟

یکی از مهم‌ترین عوارض این بیماری، آبسه است. این اتفاق زمانی می‌افتد که کیست آلوده شود. در بیشتر موارد کیست بارتولن به سادگی درمان می‌شود اما اگر به آن توجه نشود، امکان ابتلا به آبسه افزایش می‌باید. علایم ظاهری این بیماری نیز در ادامه توضیح داده شده است.

علائم ظاهری کیست بارتولن

در برخی از مواقع تشکیل کیست بارتولن در ناحیه تناسلی زنان بدون هیچ گونه علائم ظاهری و درد اتفاق می‌افتد. اگر این بیماری در فردی رو به رشد باشد و عفونت آن بیشتر شود، فرد درد شدیدی حس خواهد کرد. رشد این بیماری به همراه عفونت را آبسه می‌نامند. در هنگام راه رفتن و یا رابطه جنسی احساس درد بیشتر است. افرادی که هنگام برقراری رابطه جنسی درد شدیدی را در ناحیه تناسلی خود احساس کردند، بهتر است هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کنند.

علاوه بر مورد گفته شده علائم دیگری نیز برای این بیماری ذکر شده است که عبارتند از:

• احساس تورم در هنگام لمس واژن
• قرمز شدن ناحیه تناسلی زن
• احساس درد در هنگام راه رفتن
• احساس درد در حین رابطه جنسی
• تشدید تدریجی درد در هنگام راه رفتن و نشستن (فرد مبتلا به کیست بارتولن درد شدیدی را موقع راه رفتن و یا نشستن‌های طولانی مدت در واژن خود احساس می‌کند).
• تب و لرز (اگر کیست با عفونت همراه باشد ممکن است فرد علائم تب و لرز را در بدن خود مشاهده کند).

در صورت احساس هر کدام از علائم گفته شده در بالا بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا هرچه سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرید.

آیا کیست بارتولن درمان قطعی دارد؟

 کیست بارتولن در افراد مجرد و دختران ۲۰ سال رایج‌تر است ولی جای نگرانی نیست. این بیماری خطر زیادی نداشته و به راحتی قابل درمان است. درمان قطعی کیست بارتولن در زنان زیر ۴۰ سال در بیمارستان و توسط پزشکان متخصص امکان پذیر است. گاهی این درمان با آنتی‌بیوتیک و گاهی با جراحی انجام می‌پذیرد. می‌توانید با مشاهده فیلم تخلیه کیست بارتولن از جزئیات بیشتر درمان این بیماری آگاه شوید.

انواع درمان برای کیست بارتولن

اگر وجود این کیست در فردی بدون علامت خاصی بود، نیاز به درمان ندارد. اما اگر علائم ذکر شده در بالا مشاهده شد، فرد باید تحت درمان قرار بگیرد. درمان کیست غده بارتولن به اندازه و میزان آلودگی آن در بدن بستگی دارد. در ادامه انواع درمان برای این بیماری ذکر شده است.

درمان کیست بارتولن به وسیله حمام سیتز

در اصطلاح پزشکی به استحمام در وان گرم، حمام سیتز (bath sits) گفته می‌شود. یکی از راه‌های درمان این بیماری در زنان، استحمام روزانه در وان آب گرم است. این عمل باید به مدت یک هفته و به صورت مداوم انجام پذیرد. نشستن در آب گرم سبب می‌شود کیست آلوده پاره شده و کاملا تخلیه شود.

جراحی برای درمان کیست بارتولن

در صورتی که کیست واژن شما بزرگ باشد و با حمام سیتز تخلیه نشود، پزشک تصمیم به جراحی می‌گیرد. جراحی کیست غدد بارتولن ممکن است با بیهوشی فرد مبتلا و یا بی حس کردن او انجام گیرد. بعد از بی حسی ناحیه تناسلی، پزشک برش کوچکی بر روی کیست ایجاد می‌کند تا کیست از محل برش تخلیه شود. بعد از انجام این مرحله لوله‌ای در محل برش قرار داده می شود. این لوله لاستیکی در اصطلاح پزشکی کاتتر (catheter) نامیده می‌شود. کاتتر به مدت ۶ هفته در بدن بیمار نگه داشته می‌شود تا تخلیه به صورت کامل انجام پذیرد.

آنتی بیوتیک برای درمان کیست بارتولن

اگر آزمایش‌های انجام شده بر روی فرد نشان دهد که کیست آلوده است و یا فرد مبتلا به عفونت جنسی است، پزشک آنتی بیوتیک برای او تجویز می‌کند. گاهی نیز پماد برای کیست بارتولن می‌تواند موثر باشد. اما استفاده از پماد و آنتی بیوتیک‌ها (antibiotique) باید تحت نظر پزشک و با تشخیص او انجام شود. خوشبختانه امروزه آزمایش دادن و تفسیر آن بسیار راحت و سریع شده است. برای تفسیر آزمایش خود می‌توانید از خدمات پزشکی آنلاین نیز استفاده کنید.

لیزر دی اکسید کربن برای تخلیه کیست

لیزر دی اکسید کربن (carbon dioxide laser) نیز یکی دیگر از روش‌هایی است که برای ایجاد برش روی کیست و تخلیه آن انجام می‌شود. بعد از تخلیه مایع داخل کیست، بخیه نیز به همین روش و به وسیله لیزر دی اکسید کربن انجام می‌شود.

مارسوپیالیزیشن (marsupialization) برای درمان کیست بارتولن

این روش نیز یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای از بین بردن کیست بارتولن است که با بیهوشی و یا بی حسی فرد بیمار انجام می‌شود. در این روش برشی حدود یک سانتی متر بر روی کیست ایجاد می‌شود تا مایع از آن جا تخلیه شود.

درمان کیست بارتولن با عسل

مصرف عسل از روش‌های خانگی برای درمان این بیماری است. مخلوط سرکه سیب و عسل، زنجبیل و عسل، آلوئه ورا و عسل می‌تواند برای درمان این بیماری موثر باشد. مرهم سیاه نیز تاثیر درمانی بالایی دارد؛ اصلی‌ترین ماده استفاده شده در آن زغال است که برای پوست نیز اثربخش است. استفاده از مرهم سیاه برای کیست بارتولن برای افراد مبتلا به این بیماری توصیه شده است. استعمال آن روی کیست باعث تخلیه عفونت و مایع جمع شده در غده بارتولن می‌شود.

مراقبت‌های لازم بعد از عمل کیست بارتولن

زنانی که برای درمان بیماری خود اقدام کرده‌اند باید مدتی پس از درمان نیز تحت نظر پزشک باشند. یک یا دو روز بعد از تخلیه کیست باید مجددا به پزشک مراجعه کنید تا محل تخلیه بازبینی شود. گاهی عوارض بعد از عمل برای برخی از افراد با درد همراه است که در این مواقع نیز بیمار تحت نظر پزشک می‌تواند از مسکن‌ها استفاده کند. بهتر است دوره کامل آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک، سپری شود.

برای تسریع بهبود این بیماری بعد از عمل جراحی، بهتر است از انجام کارهایی که در پایین ذکر شده است اجتناب کنید.

• تقریبا به مدت چهار هفته از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
• به مدت ۴ هفته هنگام استحمام از مواد شوینده بودار استفاده نکنید.
• حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از عمل جراحی کارهایی مانند رانندگی را که نیاز به تمرکز بیشتری دارند، انجام ندهید تا تاثیرات بی‌هوشی به طور کامل از بدن شما رفع شود.

روش‌های مناسب برای پیشگیری از ابتلا به کیست بارتولن

بانوان می‌توانند برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری راهکارهایی را انجام دهند. چند مورد از این راهکارها در ادامه نام برده شده است.

• بر اساس تحقیقات انجام شده، بیش از ۵۰ درصد انتقال عفونت هنگام برقرای رابطه جنسی اتفاق می‌افتد. برای پیشگیری از این کار بهتر است از کاندوم استفاده کنید.
• برای زنان توصیه می‌شود که چند ماه یکبار برای اطلاع از سلامتی خود و چکاب به متخصصین زنان مراجعه کنند. در صورت وجود مشکل نیز پزشک متوجه شده و از روند پیشروی جلوگیری می‌شود.
• یکی دیگر از راه‌های پیشگیری رعایت بهداشت فردی در طول روز است.

کیست بارتولن و بارداری

نشانه‌های کیست بارتولن برای زنان باردار نیز مانند افراد معمولی است؛ یعنی تورم، احساس درد، تب و لرز، احساس درد موقع راه رفتن و علائم دیگر که در بالا ذکر شد برای زنان باردار نیز وجود دارد. حتی گفته شده است که احتمال ابتلای زنان باردار به این بیماری بیشتر است. به همین علت راه‌های پیشگیری باید در این دوران با حساسیت بیشتری انجام بگیرد.

درمان کیست بارتولن در دوران بارداری

درمان کیست بارتولن در بارداری به شدت و بزرگی آن بستگی دارد. اگر بزرگی این کیست در حدی نباشد که فرد نیاز به جراحی داشته باشد، پزشک درمان آن را به بعد از زایمان موکول می‌کند، اما اگر کیست فرد بزرگ بوده و درد شدیدی به همراه داشته باشد، باید درمان فوری روی او صورت بگیرد. اگر کیست غده بارتولن در بارداری رو به رشد باشد ممکن است فرد دوران بارداری خطرناکی داشته باشد. گاهی وجود این بیماری در زنان باردار منجر به زایمان زودرس در آن‌ها می‌شود.

گاهی زنان با این سوال رو به رو می‌شوند که آیا کیست بارتولن باعث نازایی می شود یا نه؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که این بیماری اختلالی در باروری به وجود نمی‌آورد. فقط ممکن است فرد مبتلا در فعالیت‌‌های روزمرگی خود یا در حین رابطه جنسی دچار ناراحتی و درد شود.

عود کیست بارتولن بعد از عمل جراحی

در اکثر بیماران امکان بازگشت این بیماری بعد از عمل جراحی از بین می‌رود، اما گاهی نیز ممکن است بعد از عمل جراحی و مراقبت‌های لازم، فرد دوباره دچار این بیماری شود. در این صورت پزشک غده بارتولن را به طور کامل از بدن فرد بر می‌دارد.

درمان نکردن کیست غده بارتولن

در صورتی که احساس کردید به این بیماری مبتلا شده‌اید، هر چه سریع‌تر برای درمان به پزشک مراجعه کنید. اگر این کیست در همان مراحل ابتدایی تخلیه شود، مشکل خاصی برای بیمار پیش نمی‌آید، اما اگر برای درمان دیر اقدام شود و بیماری در بدن پیشرفت کند، فرد دچار آبسه یا همان کیست عفونی می‌شود. کیست عفونی نیز عوارض خاص خود را دارد. عود این بیماری سبب تشدید درد در هنگام راه رفتن و رابطه جنسی می‌شود. گاهی نیز ممکن است عفونت این کیست به کل ناحیه واژن انتقال پیدا کند.

درمان دارویی کیست بارتولن

اگر فرد مبتلا به این بیماری درد زیادی را متحمل باشد می‌تواند از مسکن‌های معمولی برای کاهش درد خود استفاده کند. اما بهتر است دوره درمان و مصرف دارو تحت نظر پزشک آنلاین متخصص زنان و زایمان تکمیل شود.

مشاوره آنلاین متخصص زنان و زایمان

ترکیدن کیست غده بارتولن

با ترکیدن این کیست مایع درون آن خارج می‌شود و تورم کیست در ناحیه تناسلی از بین می‌رود البته گاهی ممکن است این التهاب تا چند ساعت و یا چند روز باقی بماند. بعد از ترکیدن کیست نیز باید بیمار معاینه فیزیکی شود. ترکیدن این کیست عوارض خاصی برای بیمار ندارد ولی باید از نظر بهداشتی مراقبت‌های لازم انجام شده و بهداشت فردی به خوبی رعایت شود؛ مراقبت‌هایی مانند شست و شوی منظم واژن، استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی و… .

این نوع کیست اگر تبدیل به عفونت و آبسه نشود، ترکیدن آن خطری برای بیمار ندارد. طبق نظریه پزشکان ترکیدن کیست بارتولن از عفونی شدن آن جلوگیری می‌کند. برای ترکیدن آن می‌توانید در آب گرم بنشینید و این کار را سه یا چهار بار در طول روز انجام دهید. نشستن در آب گرم و استفاده از کمپرس گرم از راه‌های درمان خانگی برای این بیماری است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علایمی از وجود این بیکاری در بدن خود احساس می‌کنید، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید. پذیرش ۲۴ این کار را برای شما آسان کرده است. دیگر میاز نیست که برای مشاوره و یا کارهای جزئی به مطب و بیمارستان بروید و ساعت‌ها در فضای آلوده بیمارستان‌ها معطل شوید.

مشاوره‌های پزشکی، تفسیر آزمایش، رژیم‌های غذایی مختلف، مشاوره دوران بارداری و… به راحتی و به صورت آنلاین با پذیرش۲۴ امکان-پذیر شده است. لازم به ذکر است که در صورت نداشتن رضایت، هزینه مشاوره‌های شما قابل عودت است!

گفتگو  با دکتر آنلاین متخصص زنان