همه چیز در رابطه با طب کار

طب کار یکی از شاخه‌های جدید پزشکی است که حفظ سلامت کارمندان در محیط کار، تشخیص بیماری‌ها و پیشگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار هدف اصلی آن محسوب می‌شود.
تمامی کشورهای عضو سازمان بین‌المللی کار و بهداشت جهانی این خدمات را برای کارمندان خود فراهم می‌کنند.

در کشور ایران، سازمان تامین اجتماعی مسئول ارائه این خدمات است.
فردی که متقاضی قرار گرفتن تحت پوشش بیمه کارمندان است، باید آزمایشات طب کار تامین اجتماعی را در مراکز مخصوص و تحت نظر متخصص انجام دهد.

قانون بیمه تامین اجتماعی تمامی کارفرمایان را ملزم کرده است معاینات و آزمایشات پزشکی لازم را برای تمامی کارمندان خود در مراکز واجد صلاحیت انجام دهند.

انواع آزمایشات طب کار چیست

این آزمایشات به بررسی وضعیت افراد قبل و بعد از استخدام می‌پردازند و شامل ارزیابی وضعیت روحی و جسمانی افراد و آسیب‌های ناشی از محیط کار می‌شوند و در چند دسته زیر قرار می‌گیرند.

معاینات بدو استخدام

این معاینات اهمیت زیادی دارند و هدف از آنها تعیین قابلیت جسمی و روانی فرد برای انجام کار مورد نظر، تشخیص بیماری‌ها، حفظ سلامت سایر کارمندان و تعیین تعداد و فاصله معاینات بعدی است.
براساس قوانین سازمان تامین اجتماعی، متقاضی بیمه کارمندان باید تحت این معاینات قرار بگیرد.

معاینات دوره‌ای در طول کار

این معاینات بعد از استخدام و با فواصل زمانی معین انجام می‌شوند و دو هدف اصلی دارند.

هدف اول شناسایی زودهنگام بیماری‌های ناشی از کار و اجرای اقدامات لازم برای درمان آن است. هدف دوم بررسی شرایط محیط کار روی بیماری‌های قبلی کارمندان و برنامه‌ریزی‌های لازم برای ارتقاء و متناسب‌سازی محیط با شرایط جسمانی کارمندان است.

طبق قانون، کارفرما ملزم است کارمندان خود را حداقل یک مرتبه در سال تحت معاینات دوره‌ای قرار دهد.

معاینات بازگشت به کار بعد از یک دوره طولانی

کارمندی که بعد از یک غیبت طولانی به دلیل مرخصی یا بیماری به کار بر می‌گردد باید از لحاظ توانایی برگشت به کار ارزیابی شود.

این آزمایشات به این دلیل انجام می‌‌شوند که ممکن است شرایط کارمند در این دوره طولانی تغییر کرده باشد و دیگر توانایی جسمی یا روحی لازم را برای انجام دادن کار نداشته باشد.

معاینات تغییر شغل

هر شغلی شرایط و الزامات خاص خود را دارد. فردی که می‌خواهد در یک شغل جدید استخدام شود باید تحت آزمایشات مرتبط با موقعیت شغلی جدید قرار بگیرد و مجددا تایید صلاحیت شود.

آزمایش اعتیاد

مشکل اعتیاد بسیار مهم است و تاثیر منفی روی رفتار و عملکرد افراد می‌گذارد.
در حال حاضر، اعتیاد مانع استخدام شدن در بیشتر مشاغل می‌شود، به ویژه آن‌هایی که به رانندگی و کار با ماشین آلات نیاز دارند.

بیشتر اوقات، آزمایش اعتیاد قبل از استخدام و در طول کار از طریق نمونه خون و ادرار اجباری است.

پزشک طب کار کیست و چه وظایفی دارد

این پزشک مسئول انجام آزمایشات مربوطه و کمک به مدیریت نیروی انسانی در سازمان‌ها است و با مهندس بهداشت، پرستار، روانشناس، چشم‌پزشک و سایر پزشکان همکاری می‌کند.

فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی بعد از گذراندن یک دوره سه ساله در دانشگاه علوم پزشکی می‌توانند در این زمینه مشغول به کار شوند.
این متخصصان می‌توانند در یک سازمان استخدام شوند یا به صورت مستقل یک مرکز تخصصی تاسیس کنند.

این متخصصان بسته به سازمان و صنعتی که در آن فعالیت می‌کنند وظایف مختلفی دارند، از جمله:

• بررسی محیط کار و ارائه توصیه‌هایی در مورد شرایط ایمنی و بهداشتی
• انجام معاینات لازم شامل بینایی‌سنجی، شنوایی‌سنجی، معاینه تنفس و قلب و سایر موارد
• کمک به کارفرما در کاهش آسیب‌های شغلی و در نتیجه هزینه‌های مربوط به حق بیمه
• کمک به کارمندان در سازگاری با محیط شغلی جدید
• انجام معاینات دوره‌ای و اطمینان از تناسب جسمانی و روحی کارمندان با الزامات شغلی
• ارائه مشاوره به کارفرمایان و کارمندان در رابطه با بازنشستگی و خروج از کار
• ارجاع دادن کارمندان به سایر متخصصان در صورت نیاز
• ارزیابی آسیب‌های وارد شده در محیط کار به کارمند در صورت مطالبه غرامت
• پیشنهاد کردن موقعیت شغلی جدید به کارمند آسیب‌دیده‌ای که قادر به اجرای وظایف شغلی خود نیست.

مزایای خدمات طب کار چیست

این خدمات مزایای زیادی برای کارفرمایان و کارمندان دارند، از جمله:

• باعث حفظ سلامت کارمندان و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار می‌شود.
• باعث می‌شود کارمندان احساس کنند کارفرما به سلامت آنها اهمیت می‌دهد، در نتیجه میزان وفاداری ‌آنها به سازمان افزایش پیدا می‌کند.
• مانع کاهش بهره‌وری به دلیل افزایش مرخصی‌ها و شرایط کاری ضعیف می‌شود.

سخن پایانی

خدمات طب کار تمامی نیروهای کار در مراکز اداری و صنعتی را تحت پوشش قرار می‌دهد و هدف اصلی آن حفظ و بهبود سلامت جسمی و روحی کارمندان است.

متخصصان این رشته با بررسی محیط کار و وضعیت کارمندان تلاش می‌کنند بیماری‌ها و آسیب‌های ناشی از کار را در مراحل اولیه تشخیص دهند و از بروز موارد مشابه پیشگیری کنند.