گوش درد کودکان (Children’s earache) عارضه‌ای شایع است که می‌تواند به دلیل عفونت در قسمت میانی گوش، عفونت در مجرای گوش و یا دلایل دیگری رخ دهد. اصولاً کودکان زیر پنج سال بیشتر در معرض خطر عفونت گوش هستند؛ بخصوص پس از بروز عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی (مانند سرماخوردگی) که در اثر تکثیر و حضور باکتری‌ها و ویروس‌ها اتفاق می‎افتند. زیرا بیشتر عفونت‌های گوش میانی بین پرده گوش و لوله استاش رخ می‌دهند؛ جایی که گوش‌ها، بینی و گلو را به هم متصل می‌کند. عفونت باعث التهاب و تورم لوله استاش شده و این لوله باریک می‌شود. در نتیجه مایعات در پشت پرده گوش جمع شده و باعث فشار و درد می‌شود.

کودکان دارای لوله استاش کوتاه‌تر و باریک‌تری نسبت به بزرگسالان هستند. بنابراین احتمال مسدود شدن آن در کودکان بیشتر است. اگر کودک شما بی‌قرار است، بیش از حد معمول گریه می‌کند یا گوش خود را مدام می‌کشد ممکن است به عفونت گوش مبتلا شده باشد و احتمالاً گوش درد دارد.

بر اساس گزارش مؤسسه ملی ناشنوایان آمریکا، از هر شش کودک، پنج مورد قبل از سه سالگی به عفونت گوش مبتلا می‌شوند. طبق آمار سیستم ملی بهداشت کودکان آمریکا، تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان مبتلا به عفونت گوش، پارگی پرده گوش را تجربه می‌کنند. بنابراین به محض مشاهده اولین علائم عفونت گوش در کودکان و نوزادان، باید به پزشک متخصص کودکان یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.

گفتگو تلفنی با پزشک متخصص گوش در کودکان

علت گوش درد کودکان

وقتی کودکی گوش درد را تجربه می‌کند، لزوماً به معنای وجود عفونت گوش نیست. علت گوش درد در کودکان میتواند به دلایل دیگری مانند دندان درآوردن، ضربه به گوش یا کانال گوش، ورود جسم خارجی به گوش، گرفتگی بینی و التهاب گلو، سینوزیت، عفونت‌های حلق، لنفادنوپاتی یا لنفادنیت و آسیب ستون فقرات گردن نیز ممکن است عامل علت گوش درد ناگهانی کودکان باشد. به همین دلیل برای تشخیص، حتماً به یک معاینه بدنی کامل توسط پزشک نیاز است. از عفونت‌های رایج گوش نیز می‌توان به اوتیت مدیای منتشره (نوعی از عفونت گوش میانی)، اوتیت میانی حاد و گوش شناگر (اوتیت خارجی) اشاره کرد. البته اختلالات مفصل گیجگاهی فکی و اختلال عملکرد لوله استاش نیز در بروز گوش در درد کودکان مؤثر است.

علائم گوش درد کودکان

گوش درد واقعاً دردناک است. هرچند کودکان زیر دو سال نمی‌توانند به شما بگویند که کدام ناحیه از بدن آن‌ها درد می‌کند اما چندین نشانه شایع جود دارد که می‌تواند نشانه گوش درد باشد و شما به‌عنوان والدین کودک باید به آن‌ها توجه کنید:

• بی‌قراری و تحریک‌پذیری کودک یا نوزاد
• از دست دادن اشتها
• مشکل خواب
• تب
• استفراغ
• ترشح و خروج مایعات از گوش
• قرمزی یا تورم گوش خارجی
• دست زدن مدام کودک به گوش خود
• کاهش شنوایی

عفونت گوش می‌تواند باعث سرگیجه شود. بنابراین پیش از آنکه به این مرحله حاد برسد، برای درمان کودک خود اقدام کنید.

مشاوره آنلاین با پزشک متخصص اطفال

راه‎های پیشگیری از گوش درد در کودکان

اگرچه نمی‌توان از بروز بسیاری از عفونت‌های گوش پیشگیری کرد، اما اقدامات موثری وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا کودک خود به این عارضه انجام دهید. مواردی مانند:

• در صورت امکان ۶ تا ۱۲ ماه به کودک خود شیر دهید. زیرا آنتی‌بادی‌های موجود در شیر مادر می‌توانند از کودک شما در برابر عفونت گوش و بسیاری از بیماری‌های پزشکی محافظت کنند.
• از قرار گرفتن کودک در معرض دود سیگار اجتناب کنید. زیرا باعث شدیدتر شدن عفونت گوش می‌شود.
• اگر کودک با شیر خشک تغذیه می‌کند، در حین شیر دادن شیشه را در حالت نیمه قائم نگه‌دارید تا از بسته شدن لوله‌های استاش گوش کودک جلوگیری شود.
• گوش ردر کودکان در سرماخوردگی بسیار رایج است. کودک را از افرادی که به سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا هستند دور نگه‌دارید. حتی اگر شما یا فرد دیگری در خانه بیمار هستید، مرتباً دستان خود را بشویید تا کودک در تماس با شما مبتلا نشود.
• به صورت منظم واکسیناسیون کودک را انجام دهید. بخصوص اگر به دستور پزشک، لازم به تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان ۶ ماهه و بزرگتر است.

درمان خانگی گوش درد در کودکان

برای بساری از مادران نگران این دغدغه ها به وجود میاید که برای درد گوش کودک چه کنیم؟ برای گوش درد کودکان چی خوبه؟ برای درمان فوری گوش درد کودکان می‌توانید روش‌های زیر را در خانه به کار بگیرید تا زمانی که برای درمان بالینی به پزشک مراجعه کنید:

• از آنجایی که گوش درد معمولاً هنگام خوابیدن بدتر می‌شود سعی کنید سر کودک را به کمک چند عدد بالش، بلندتر از سطح زمین قرار دهید.
• کمپرس گرم و مرطوب را برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی گوش کودک خود قرار دهید. این کار ممکن است به کاهش درد کمک کند.
• اگر کودک یا نوزاد شما شش ماهه یا بزرگ‌تر است، مصرف استامینوفن می‌تواند به تسکین درد و تب او کمک کند. طبق توصیه پزشک و دستورالعمل‌های موجود روی جعبه مسکن، از آن استفاده کنید و سعی کنید آن را قبل از خواب به کودک خود بدهید. به‌هیچ‌وجه به کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال آسپیرین ندهید.
• مدام به کودک خود مایعات بدهید تا به کمک مکیدن و بلع، شرایطی برای باز شدن لوله استاش و تخلیه سریع‌تر مایع به دام‌افتاده در پشت پرده گوش فراهم شود.
• طبق تجربه بسیاری از مادران، چکاندن چند قطره شیر مادر، روغن سیر یا روغن زیتون در تسکین علائم گوش درد کودک بسیار موثر است.

عفونت گوش در کودکان چقدر طول می‌کشد؟

اصولاً انواع عفونت و اختلالات گوش، روش درمانی خاص خود را دارند که در ادامه به هرکدام اشاره خواهیم کرد:

• از آنجایی که در اوتیت مدیای منتشر شده هیچ عفونتی وجود ندارد آنتی‌بیوتیک موثر نیست. فقط در صورت ادامه درد می‌توان از مسکن یا کمپرس گرم استفاده کرد. این عارضه گوش معمولاً در عرض سه ماه برطرف می‌شود.
• برای درمان اوتیت میانی حاد اگر ناشی از باکتری باشد، اصولاً از آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت گوش استفاده می‌شود (آزیترومایسین به عنوان بهترین آنتی‌بیوتیک برای عفونت گوش کودکان). بعضی از کودکان به صورت دوره‌ای چند بار در سال به این عفونت گوش مبتلا می‌شوند.
• گوش شناگر (اوتیت خارجی) معمولاً به کمک قطره گوش درد کودکان که اط نوع قطره‌های آنتی‌بیوتیکی موضعی هستند بعد از حدوداً دو هفته به راحتی درمان می‌شود. اما باید هنگام شنا و بعد از آن حتماً بخش ورودی گوش را خشک نگه داشت. استفاده از قطره گوش حاوی اسید استیک یا الکل پس از شنا نیز مؤثر است.
• درمان اختلال عملکرد لوله استاش اصولاً بعد از درمان عوامل اصلی بروز آن یعنی رینیت آلرژیک زمینه‌ای، رینوزینوزیت و ریفلاکس حنجره ممکن است.

درمان عفونت گوش کودکان با طب سنتی

اگر از گوش کودک شما مایعی خارج نشده یا به پارگی پرده گوش مشکوک نیستید می‌توانید چند قطره روغن زیتون یا روغن کنجد کمی گرم‌شده را درون گوش کودک بریزید. علاوه بر این، قطره‌های گوش گیاهی آماده که حاوی عصاره موادی مانند سیر، اسطوخودوس، گل همیشه بهار و گیاه خارمریم در روغن زیتون هستند نیز ممکن است به تسکین التهاب و گوش درد کودک خود کمک کنند.

مشاوره پزشکی با متخصص گوش درد در کودکان

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟

طبق نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، در صورت مشاهده تب بالاتر از ۳۸ درجه در نوزادان زیر سه ماه، و بالاتر از ۳۹ درجه در نوزادان و کودکان بزرگ‌تر به همراه خروج ترشحات خونی یا چرک از گوش‌ها، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. اگر علائم عفونت گوش میانی در کودکان تشخیص داده شد ولی بعد از سه تا چهار روز گوش درد کودک تسکین پیدا نکرد، باید دوباره با پزشک مشورت کرد.

• دوست عزیز، درصورتی که این مقاله برای شما جذاب و کاربردی بود، با دوستان خود به اشتراک بگذارید و از ما حمایت کنید.