علت ورم بیضه چیست؟ ۷ درمان ورم بیضه موثر

ورم بیضه، نام یکی از بیماری‌هایی است که مربوط به اندام تناسلی در مردان است. این بیماری در انگلیسی نیز با نام scrotim که به معنی بزرگ‌شدن کیسه بیضه است شناخته می‌شود. کیسه بیضه که بخشی از اندام تناسلی مردانه را تشکیل می‌دهد ماهیچه‌ای صاف است که هر دو بیضه را در خود جای می‌دهد  به همین علت  اگر در فردی ورم بیضه اتفاق بیفتد، این التهاب به‌احتمال زیاد به بیضه‌ها نیز منتقل می‌شود.

 به‌طورکلی ورم بیضه التهاب یک یا هر دو بیضه است  و به علت عفونت ایجاد می‌شود. این بیماری حتی ممکن است از طریق عفونت در بخشی از بدن توسط خون به بیضه‌ها رسیده باشد. ورم بیضه در برخی مواقع دارای  درد بوده  و گاهی نیز هیچ‌گونه دردی به همراه ندارد. چنانچه ورم بیضه همراه با  درد خود را نشان دهد، بهتر است برای جلوگیری از بروز آسیب‌های جدی سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید. در ادامه این مقاله قصد داریم با علائم، علل ابتلا و انواع راه‌های درمان این بیماری آشنا شویم. پس تا انتها همراه ما باشید.

علائم ورم بیضه

 در بیشتر موارد اگر ورم بیضه از نوع ارکیت حاد باشد، بیمار دردهای ناگهانی و شدیدی را در یک یا هر دو بیضه  تجربه می‌کند. این درد ممکن است تا قسمت  کشاله ران نیز گسترش یابد. یکی از مهم‌ترین دلایل مراجعه به دکتر ادرار خونی است. از علائم و نشانه‌های ورم بیضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیضه‌ها متورم و قرمز یا بنفش دیده می‌شوند
• حس سنگینی در بیضه ورم‌کرده
• تب زیاد
• حالت تهوع و استفراغ
• وجود خون در منی
• وجود درد حین ادرار
• وجود درد در زمان نزدیکی
• احساس مریضی و بیماری

بعد از آشنایی کلی با ورم بیضه بهتر است به علت ایجاد این بیماری در سنین مختلف بپردازیم.

ورم بیضه در نوزادان

ورم بیضه در نوزادان با نام هیدروسیل شناخته می‌شود که به معنی جمع‌شدن مایعی رقیق در اطراف یک یا هر دو بیضه است. جمع‌شدن مایع موجب ورم کیسه بیضه و یا ناحیه کشاله ران می‌شود. ورم بیضه در نوزادانی که با آن به دنیا می‌آیند مادرزادی بوده که معمولاً در نوزادان پسر شایع است. این بیماری ممکن است به نظر خطرناک و مشکل‌ساز بیاید اما این نوع از ورم بیضه اصولاً مشکل جدی ایجاد نمی‌کند.

مهم‌ترین کاری که باید پس از تشخیص ورم بیضه در نوزادان انجام داد کنترل کردن تغییرات قسمت متورم است. چنانچه  ورم بزرگ‌تر شود و یا اینکه از بین برود و دوباره ظاهر شود باید این تغییرات را با پزشک در میان بگذارید. در مواردی از جمله وجود ورم تا سن دوسالگی، دردناک بودن ورم، وخیم شدن ورم و رفت و آمدش  ممکن است کودک  نیاز به جراحی داشته باشد تا مایع تخلیه شود. شایان‌ذکر است که ورم بیضه در نوزادان بعد از ختنه بیشتر رخ می‌دهد.

ورم بیضه در کودکان

ورم بیضه در کودکان اگر مادرزادی نباشد به آن ورم بیضه ارتباطی گفته می‌شود. در این نوع از بیماری، ارتباطی میان بین ورم بیضه و حفره شکمی ایجاد می‌شود. این ارتباط موجب متغیر بودن  ورم بیضه از نظر اندازه در طول روز خواهد شد. به‌طوری‌که معمولاً در طول روز کوچک‌تر و در  طول شب بزرگ‌تر می‌شود. ورم بیضه می‌تواند در کودکان بزرگ‌تر به‌سرعت رخ دهد که ممکن است ناشی از مشکلات جدی‌تری دررابطه‌با  پیچش بیضه، عفونت بیضه، تروما و یا پیش‌زمینه تومورهای بیضه باشد.

علل ابتلا به ورم بیضه در بزرگسالان

ورم بیضه ممکن است دلایل زیادی داشته باشد که در ادامه به شرح  و بررسی تعدادی از این علل و دلایل می‌پردازیم:

واریکوسل

کیسه بیضه دارای سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌هایی است که وظیفه‌شان رساندن خون به غدد تناسلی است اگر اختلالی در عملکرد یک سیاهرگ ایجاد شود این اختلال ممکن است باعث واریکوسل شود. واریکوسل  توده‌ای است بسیار نرم که معمولاً به‌مرورزمان روی بیضه و سمت چپ کیسه بیضه رشد می‌کند. واریکوسل معمولاً علائم خاصی جز برآمدگی و توده، ندارد، البته گاهی بعضی افراد احساس سنگینی یا درد در بیضه کشاله ران را تجربه می‌کنند. وجود  واریکوسل  در بعضی موارد موجب ناباروری  در مردان نیز می‌شود. در این موضوع مراجعه به دکتر التهاب پروستات می­تواند مفید باشد.

هیدروسل

به تورم کیسه بیضه که به دلیل جمع‌شدن مایع در آن است، هیدروسل می‌گویند. هیدروسل بیشتر به‌صورت مادرزادی و در نوزادان تازه متولد شده دیده می‌شود و معمولاً فقط موجب تورم  یک یا هر دو بیضه می‌شود. گاهی پسران و مردان بزرگسال نیز ممکن است اندکی درد در کیسه بیضه حس کنند. اگر عارضه هیدروسل در مردان یا پسران با تورم کیسه بیضه یا ورم بیضه همراه باشد، این تورم ممکن است به دلیل  مشکلاتی مانند ضربه به بیضه یا عفونت باشد. هیدروسیل ممکن است باعث ورم بیضه سمت راست و یا ورم بیضه سمت چپ شود. در موارد بسیار نادری نیز هر دو بیضه ورم می‌کنند.

کیست اپیدیدیم

کیست اپیدیدیم یا اسپرماتوسل توده‌ای پر از مایع و کوچکی است که به مرور در اپیدیدیم رشد می‌کند. اپیدیدیم دارای  ساختاری سیم پیچی است که در پشت بیضه به عمل ذخیره و انتقال اسپرم کمک می‌کند. این کیست معمولاً دردی ندارد، اما اگر کیست اپیدیدیم بر سایر نقاط در داخل یا اطراف بیضه فشار وارد کند، فرد  ممکن است اندکی  درد احساس کند.

التهاب اپیدیدیم و بیضه

التهاب هم‌زمان اپیدیدیم و بیضه موجب ایجاد درد، تورم و حساس شدن نسبت به لمس بیضه به اندازه چند ساعت یا چند روز می‌شود. هنوز علت  مشخصی برای  التهاب اپیدیدیم و بیضه وجود ندارد اما این مشکل معمولاً با عفونت‌هایی از جمله: عفونت‌های ادراری، بیماری‌های مقاربتی، اوریون و … ارتباط دارد.

این التهاب هم‌زمان میان  اپیدیدیم و بیضه بعضی اوقات موجب  کاهش اسپرم می‌گردد، اگرچه تأثیر این مورد در ناباروری مردان بسیار ناچیز است.

فتق مغبنی

زمانی که قسمتی از بافت روده و یا چربی، با فشار زیادی  توسط کشاله ران به قسمت بالای ران درونی وارد شود فتق مغبنی رخ می‌دهد. فتق ممکن است به صورت ورم بیضه، برآمدگی یا توده در کشاله ران ظاهر شود. معمولاً این توده بدون درد است، اما اگر جریان خونی که در  قسمتی از اندام یا بافت گرفتار است در فتق قطع شود، ممکن است بسیار دردناک باشد.

پیچ خوردگی بیضه

پیچ خوردگی بیضه با اینکه عارضه‌ای خوش‌خیم است اما در عین حال بسیار جدی است. پیچ خوردگی بیضه از پیچ خوردن شدید طناب بیضه به وجود می‌آید. این پیچ خوردگی بر خلاف سایر توده‌های خوش‌خیم و ورم بیضه، موردی اورژانسی است. چنانچه به پیچ خوردگی بیضه‌تان مشکوک هستید، حتماً بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید.

سرطان بیضه

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم تمامی  توده‌ها و ورم بیضه خوش‌خیم است، اما گاهی اوقات وجود توده در یکی از بیضه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از توده بدخیم و سرطان بیضه باشد. در این صورت مراجعه به یک و یا دکتر سرطان تناسلی ضروری است. توده‌های سرطان بیضه معمولاً به تدریج بر روی بیضه‌ها ایجاد می‌شوند و دارای علائم زیر هستند:

• تورم که اغلب بدون درد است
• حس سنگینی و سفت شدن بیضه
• عدم حساسیت به لمس

درمان‌های خانگی برای کمک به بهبود بیماری ورم بیضه

– در ۲۴ ساعت ابتدایی ورم، در اطراف بیضه برای کاهش ورم  از کیسه‌های یخ استفاده کنید حواستان باشد یخ را بدون واسطه و کیسه استفاده نکنید. همچنین می‌توانید برای کاهش تورم از سیتزبث نیز استفاده نمایید. (سیتزبث یا لگن هموروئید وسیله‌ای است که برای آب درمانی ناحیه تناسلی استفاده می‌شود. این وسیله موجب التیام درد، سوزش و تورم در ناحیه متورم می‌شود از همین رو استفاده از سیتزبث برای افرادی که دارای  بیماری‌هایی مربوط به  ناحیه تناسلی هستند، توصیه می‌شود.)

شیوه استفاده از این تجهیز یعنی سیتزبث بسیار آسان است. در ابتدا باید دستگاه را توسط مواد شوینده مناسب تمیز و ضدعفونی نمایید. پس از اینکه از تمیز شدن آن مطمئن شدید می‌توانید آن را روی انواع توالت فرنگی‌ها قرار داده و داخل آن را با آب گرم یا آب سرد پر کرده و به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه از آن استفاده کنید.

شستن و خشک کردن سیتزبث را بعد از تخلیه فراموش نکنید تا برای استفاده‌های  بعدی تمیز و  آماده باشد. بهتر است در صورت امکان توالت فرنگی را نیز با مواد شوینده تمیز کنید..

البته لازم به ذکر است که قبل از تهیه و استفاده از سیتزبث حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.

– حوله‌ای رول شده را بین پاهایتان  قرار داده  و کیسه بیضه را توسط حوله به سمت بالا ببرید. این کار موجب بهبود  درد می‌شود.

–  از پوشیدن لباس زیر یا شلوارهای تنگ تا زمانی که به طور کامل بهبود نیافته‌اید خودداری کنید و تا حد ممکن   از لباس زیرها و  شلوارهای راحت استفاده کنید.

– تا زمانی که از بهبود تورم به طور کامل مطمئن نشده‌اید، از انجام فعالیت‌های زیاد و بخصوص سنگین پرهیز کنید.

روش‌های درمانی ورم بیضه

بهتر است قبل از هرگونه درمانی به پزشک مراجعه کنید و البته شما می‌توانید از دکتر اورولوژیست آنلاین نیز کمک بگیرید. روش‌های درمان ورم بیضه رابطه مستقیمی با علت به وجود آمدن عارضه دارد. چنانچه دلیل ورم بیضه عفونت بوده باشد، پزشک معالج برای از بین بردن عفونت آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. اگر آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی اثر لازم را روی ورم نگذارد ممکن است پزشک  تزریق عضلانی آنتی‌بیوتیک را توصیه کند یا حتی ممکن است لازم باشد برای تزریق وریدی آنتی‌بیوتیک بیمار چند روزی  در بیمارستان بستری شود. چنانچه  فرد  بیماری زمینه‌ای  داشته باشد ضروری است که  از روش‌های درمانی و میزان دز دارو متناسب با آن فرد استفاده شود.

اگر علت اصلی به وجود آمدن ورم بیضه، فتق، واریکوسل یا هیدروسل باشد، ممکن است برای درمان ورم بیضه نیاز به جراحی باشد.

در صورتی که توده‌ها و ورم‌ها بدخیم بوده و سرطانی باشند  شدت وخیم بودن توده و این که سرطان تا چه حد پیشرفت کرده است تعیین کننده روش درمان خواهد بود که این درمان‌ها عموماً  شامل موارد زیر هستند:

• شیمی درمانی
• پرتودرمانی

و البته جراحی که شامل برداشتن تومورهای سرطانی و بافت‌های آسیب‌دیده  از کیسه بیضه است. شایان‌ذکر است که روش‌های درمانی گفته شده توسط دکتر جراحی کلیه و مجاری ادراری تناسلی انجام می‌شوند.

جمع بندی

همان‌طور که از ابتدای مقاله گفتیم ورم بیضه یک بیماری مربوط به مردان است که می‌تواند بدون درد و یا با درد شدیدی همراه باشد این بیماری دارای علائمی است که پیش‌تر اشاره کردیم در نتیجه اگر این علائم را در خود مشاهده کردید و با درمان‌های گفته شده بهبود نیافت در اولین فرصت ممکن به یک دکتر غدد بیضه مراجعه کنید.