اگزمای گوش؛ صفر تا صد علت، تشخیص و درمان

اگزمای مجرای گوش (ear eczem) بیماری است که باعث تحریک پذیری، ایجاد حس سوزش و خارش و گاها درد در پوست کانال گوش می‌شود. اگزمای گوش شدت‌های مختلفی داشته و برای برخی از افراد تنها به صورت التهاب سطحی بروز می‌دهد برای برخی دیگر از افراد به خشکی گوش و آسیب عمیق پوستی منجر می‌شود. شدت آسیب اگزمای گوش بسته به نوع آن و دلیلی که بروز می‌دهد، مشخص می‌شود. اگزمای پشت گوش یکی از انواع رایج این بیماری است اما در برخی موارد نیز این بیماری در داخل گوش به وجود می‌آید و در صورت عدم درمان به سطح خارجی گوش رسیده و نواحی اطراف آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

حتی در برخی از مواقع تا سروصورت فرد نیز گسترش می‌یابد. با اینکه روش‌های مختلفی برای درمان اگزمای گوش وجود داشته و این بیماری به راحتی قابل درمان است، اما با این همه حال پیشگیری از وقوع آن بسیار راحت‌تر و بهتر از تلاش برای درمان است. در این مقاله ضمن بررسی کامل اگزمای گوش به علائم و علت پوست ریزی پشت گوش خواهیم پرداخت. سر آخر نیز روش‌های درمانی مختلف را شرح می‌دهیم. پس با ما همراه باشید.

علائم اگزمای گوش

بسیاری از افراد در مورد این سؤال می‌پرسند که علائم اگزمای گوش چیست؟ و چگونه می‌توان ابتلا به این بیماری را تشخیص داد. در واقع علائمی که نشانگر ابتلای فرد به اگزمای گوش باشد، به راحتی قابل تشخیص بوده و هر فردی می‌تواند آن را دریابد. التهاب گوش، قرمز شدن پوست اطراف گوش، احساس درد داخل گوش، پوسته‌پوسته شدن گوش، احساس خارش درون گوش و در اطراف گوش به خصوص در پشت گوش، ترشحات نازک که از گوش بیرون میرزد، احساس سوزش در نواحی گوش و… از جمله از علائم اگزمای گوش هستند. توجه داشته باشید که بسیاری از این علائم در بیماری‌هایی نظیر زخم پشت گوش، زخم داخل گوش و سوزش گوش نیز به چشم می‌خورند از این رو ممکن است فرد، در تشخیص این بیماری دچار اشتباه شده و علائم اگزما را ناشی از بیماری‌های دیگری بداند.

توجه داشته باشید که در زخم پشت گوش، پوست اطراف گوشت به ندرت پوسته‌پوسته می‌شوند و اکثرا برجستگی‌هایی همانند جوش یا زخم‌های کوچک اطراف پوست را فرا می‌گیرند، زخم داخل گوش هم همان گونه که از اسمش پیداست در درون گوش اتفاق می‌افتد و شما نمی‌توانید علائم آن را در اطراف ناحیه گوش پیدا کنید. در سوزش گوش نیز، گوش و نواحی اطراف آن حالتی بسیار خشک دارند. پس در تشخیص اگزما گوش با سایر بیماری‌ها دچار اشتباه نشوید، هر چند هر یک از این علائم را که در خود مشاهده کردید بایستی به یک متخصص بیماری پوست مراجعه کنید تا پس از معاینه و انجام آزمایش‌های مختلف، بیماری شما مشخص شود. اگر به هر دلیل توانایی مراجعه حضوری به پزشک را ندارید می‌توانید از یک دکتر پوست آنلاین کمک بگیرید تا با پرسش و پاسخ و مشاهده گوش و نواحی زخم، بیماری شما مشخص شود.

علل ایجاد اگزمای گوش چیست؟

دلایل بسیار زیادی برای علت اگزمای گوش وجود دارد و این بیماری تحت شعاع عوامل مختلفی بروز می‌دهد. از جمله از دلایلی که موجب ایجاد اگزمای گوش می‌شوند. عبارت‌اند از:

اوتیت خارجی و بروز اگزما گوش

ورود اجسام خارجی یا مایعات مختلف به داخل گوش می‌تواند یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز اگزمای گوش در افراد باشد. شایع‌ترین موارد گزارش شده از اوتیت خارجی ورود آب، صابون و یا شامپو به داخل مجرای گوش است. به‌طوری‌که فرد هیچ تلاشی برای خارج کردن آن‌ها یا خشک کردن آب داخل گوش نکرده و مایعات باقی مانده در گوش باعث تحریک پوست مجرای گوش شده‌اند. در اثر تحریک گوش، پوست نواحی آن دچار التهاب و خارش شده و اگزمای گوش بروز می‌دهد. از این رو پزشکان بسیار توصیه می‌کنند که بعد از حمام، گوش‌های خود را به طور کامل خشک کنید.

خشکی بیش از اندازه پوست گوش و اگزما

پوست برخی از افراد داری بافت حساسی بوده و سریعاً خشک می‌شود. اگر این خشک شدن از حالت طبیعی خود بیشتر شود، گوش و پوست نواحی آن را تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد التهاب و خارش در آن‌ها می‌شود حتی در برخی از موارد ممکن است ترک‌های پوستی ایجاد شوند. این نوع از بیماری بیشتر در پشت گوش یا لاله گوش ایجاد می‌شود. علت خشکی داخل گوش آن است که گوش نمی‌تواند رطوبت خود را نگه دارد. اگر شما هم به خشکی بیش از اندازه پوست با استفاده کردن از نرم کننده‌ها و مرطوب کننده‌ها می‌توانید تا حد زیادی رطوبت مورد نیاز پوستتان را تأمین کرده و از ابتلا شدن به اگزما پیشگیری کنید.

بروز اگزمای گوش به دلیل آلرژی

یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلای فرد به اگزمای گوش آلرژی گوش به مواد مختلف است. این بیماری که با اگزمای گوش خارجی نیز شناخته می‌شود، در صورت ایجاد حساسیت گوش و پوست اطراف آن به برخی از محصولات بروز می‌دهد. از جمله از موادی که باعث ایجاد حساسیت در گوش و بروز اگزما می‌شوند عبارت‌اند از:

• محصولات آرایشی و بهداشتی
• شامپوها و مواد شوینده‌ی مختلف
• زیورآلات و جواهرات
• سمعک
• نیکل
• قطره گوش

خانم‌ها به دلیل استفاده از جواهرات مخصوصاً گوش وارده و استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی، نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به اگزمای گوش ناشی از آلرژی قرار دارند. همچنین توجه داشته باشید که زیورآلاتی که از جنس نیکل باشند خطر ابتلا به این نوع از اگزمای را دو چندان می‌کنند.

تغییرات آب و هوایی و اگزما گوش

بدن انسان‌ها در مقابل تغییرات آب و هوا حساس است. اگر تغییرات آب و هوا آنی و بسیار زیاد باشد به‌عنوان‌مثال از یک منطقه استوایی به یک منطقه سرد و خشک بروید، به احتمال زیاد گوش و پوست شما حساسیت نشان داده و تحریک می‌شود. این نوع از بیماری بیشتر در افراد سالخورده که بنا به پیری و ضعف بدنی حساسیت بیشتری به تغییرات آب و هوایی دارند، شیوع دارد. یکی دیگر از مضرات این نوع از بیماری ایجاد ترک در پوست است.

انواع اگزمای گوش

اگزمای گوش به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شود که عبارت‌اند از:

اگزما اتوپیک گوش

این نوع از اگزما معمولاً با قرمزی، خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست پشت گوش بروز می‌دهد. در این صورت پوست در خطر جذب آلودگی و عفونت قرار می‌گیرد. اگزما اتوپیک در ناحیه‌ی اتصال دهنده‌ی گوش و صورت رخ می‌دهد. شایان ذکر است که این نوع از اگزما با احساس درد و سوزش همراه است. اگزما اتوپیک اگر درمان نشود بر روی پوست نواحی دیگر اثر می‌گذارد.

اگزما درماتیت یا سبوریک گوش

مناطقی از بدن همانند گوش که در آن غدد سباسه و جود دارد محل اصلی بروز اگزما سبوریک یا درماتیک است. این نوع از اگزمای در خفیف‌ترین نوع خود نیز باعث پوسته‌پوسته شدن و قرمزی در ورودی کانال گوش خارجی می‌شود. اگر شما به نوع حاد اگزما درماتیت یا سبوریک مبتلا شده باشید، قرمزی پوست و شکاف‌های روی آن عمیق‌تر شده و در کانال گوش گسترش میابد. این اگزما اگر مداوا نشود مناطقی از پوست سروگردن را نیز تحت اثر خود قرار می‌دهد. اگزما درماتیت یا سبوریک بیشتر در افراد مسن و کسانی که در معرض تغییرات آب و هوایی قرار گرفته‌اند رخ می‌دهد.

درماتیت تماسی گوش

درماتیت تماسی را می‌توان یکی از شایع‌ترین نوع اگزمای گوش دانست. این اگزما در شرایطی رخ می‌دهد که پوست توسط مواد حساسیت زا تحریک شود. این کار موجب قرمزی پوست و ایجاد خارش در آن می‌شود. شامپوها، ژل مو، اسپری مو، صاف کننده‌های مو و عطر نمونه‌های رایجی هستند که می‌توانند پوست گوش را تحریک کنند. از آن گذشته موها و وسایل مصنوعی، سنجاق‌ها و گیره‌های مو، وسایل حمام، رنگ مو، کلاه‌ها، گوشواره‌ها و وسایل بدلی و . … نیز می‌توانند سبب بروز درماتیت تماسی در افراد شوند. برخی دیگر از داروهای موضعی نیز گاها سبب حساسیت پوست و بروز اگزما می‌شوند. توجه داشته باشید که اگر وسیله‌ها و زیورآلاتی که در بالا اشاره کردیم از جنس نیکل باشند احتمال حساسیت و بروز درماتیک تماسی بیشتر می‌شود.

همان گونه که مشاهده کردید هر کدام از انواع اگزما، نشانه‌های بخصوص خود را داشته و برای درمان پوسته شدن پشت گوش، بسته به نوع اگزما روش درمانی خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیشگیری از اگزمای گوش چگونه است؟

1. اولین راه پیشگیری از اگزمای گوش، خشک نگه داشتن گوش و دوری از جذب رطوبت توسط آن است. حمام و استخر مهم‌ترین مکانی هستند که شما بایستی این نکته را در آن‌ها رعایت کنید. یکی از بهترین راه کارها برای پیشگیری از اگزمای گوش استفاده از کلاه‌های مخصوص در استخر برای جلوگیری از ورود آب و کلر به گوش است.
2. عدم استفاده از گوشواره‌ها و اکسسوری‌های بدلی و اجناس نامرغوب یکی از بهترین روش‌ها در جلوگیری از ابتلا به این بیماری به شمار می‌روند. از آن گذشته بهتر است از فرو بردن اشیا خارجی به داخل گوش به شدت پرهیز کنید.
3. گوش پاک کن یکی از ابزاری است که می‌تواند برای شما مشکل‌آفرین باشد از این رو در حین استفاده از آن بسیار با احتیاط باشید. سعی کنید هنگام استفاده از اشیا مختلف جنس آن‌ها غیر از نیکل باشد تا احتمال بروز حساسیت و اگزمای گوش کاهش یابد.
4. استفاده از نرم کننده‌های پوست برای جلوگیری از خشک شدن بیش از حد پوست
5. شستشوی گوش با آب گرم در هر شب
6. استفاده از کرم‌ها و لوازم بهداشتی که مناسب برای پوست‌های حساس
7. و…

شایان ذکر است که پیشگیری کردن از ابتلا به اگزمای گوش بسیار ساده‌تر از درمان آن است از این رو پزشکان به شدت توصیه می‌کنند که نکات پیشگیری از اگزما را جدی گرفته و با رعایت آن‌ها از ابتلا به این بیماری در امان باشید. توجه داشته باشید که شما می‌توانید با مشورت گرفتن از یک دکتر اگزما روش‌های دیگری برای پیشگیری از این بیماری یاد بگیرید.

انواع روش‌ها درمانی اگزمای گوش

شما با روش‌های مختلفی می‌توانید به درمان اگزمای خود بپردازید. البته نوع روش درمانی به نوع اگزما و شدت آن بستگی داشته و توسط دکتر پوست تشخیص داده می‌شود. در ادامه انواع روش‌ها درمانی اگزمای گوش را بررسی کرده‌ایم.

روش‌های خانگی درمان اگزما گوش

درمان خانگی اگزمای گوش برای بیماری خفیف چاره ساز است و اگر اگزمای شما حاد باشد بایستی برای درمان به دکتر گوش حلق بینی مراجعه کنید. البته روش‌های درمانی خانگی نیز حتماً بایستی توسط پزشک تجویز شده و فرد از هرگونه روش درمانی خانگی به طور خودسرانه خودداری کنید. انواع روش‌های درمانی خانگی عبارت‌اند از:

• خشک نگه داشتن محل اگزما
• استفاده از کرم‌های مرطوب کننده قوی
• استفاده از داروهای بدون نسخه (برای از بین بردن عفونت)
• استفاده از پماد برای اگزمای گوش (نوع پماد اگزمای گوش و تعداد مصرف روزانه آن حتماً بایستی توسط پزشک متخصص بیماریهای پوست مشخص شود)
• تغییر سبک زندگی
• و…

توجه داشته باشید که در صورتی که روش‌های درمان خانگی را به طور خودسرانه استفاده کنید علاوه بر اینکه بیماری‌تان بهبود نمی‌یابد حتی در مواقعی ممکن است باعث بدتر شدن اگزمای شما نیز شود.

استفاده از قطره گوش برای رفع اگزما

یکی از رایج‌ترین روش‌هایی که پزشکان برای درمان پوسته شدن داخل گوش، مورد استفاده قرار می‌دهند، قطره است. امروزه قطره‌های مختلفی برای درمان اگزما تولید می‌شوند. نوع قطره و میزان استفاده از آن توسط پزشک و پس از معاینه فرد مشخص می‌شود.

استفاده از داروهای اگزما برای گوش

ممکن است پزشکان برای درمان اگزومای گوش داروهای مختلفی را برای بیمار تجویز کنند. امروزه انواع مختلفی از داروی اگزومای گوش تولید و روانه بازار می‌شود. هر کدام از این داروها برای درمان نوع خاصی از انواع اگزماها ساخته شده‌اند. از این رو حتماً لازم است تا پزشک نوع دارو و مقدار مصرف آن را تعیین کند. طبیعتاً افرادی که به طور خودسرانه برای دران اگزومای خود از دارو استفاده می‌کنند، علاوه بر اینکه تأثیری در روند بهبودشان نخواهد داشت بلکه ممکن است بیماری حادتر شده و مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز باشد.

توجه داشته باشید که هر چقدر زودتر برای درمان پوسته شدن پشت گوش اقدام کنید، بیماری شما سریع‌تر و راحت‌تر بهبود می‌یابد. از این رو پزشکان توصیه می‌کنند که وقتی عامل غیر عادی در گوش یا نواحی اطراف آن را مشاهده کردید سریعاً به یک متخصص مراجعه کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگزمای گوش به عنوان یک بیماری رایج و شایع شناخته می‌شود که می‌تواند تحت عوامل مختلفی نظیر حساسیت به گرده افشانی، نیش زدن حشرات، آلرژی به مواد مختلف نظیر شامپو، نیکل، زیورآلات و…، باقی ماندن آب در داخل گوش و… به وجود بیاید. این بیماری انواع مختلفی داشته و همه‌ی آن‌ها به راحتی قابل درمان هستند. پزشکان اکثرا از قطره و پماد برای مداوای این بیماری استفاده می‌کنند. با اینکه قطره اگزمای گوش و پمادهای زیادی در بازار وجود دارند اما شما با مراجعه به یک پزشک می‌توانید متناسب با وضعیت بیماری خود بهترین پماد برای اگزمای گوش را دانسته و نسبت به تهیه آن اقدام کنید.

لازم به دکتر است که اگزمای گوش اغلب با علائمی نظیر التهاب گوش، قرمز شدن پوست اطراف گوش، احساس درد داخل گوش، پوسته‌پوسته شدن گوش، احساس خارش درون گوش و در اطراف گوش به خصوص در پشت گوش، ترشحات نازک که از گوش بیرون میرزد، احساس سوزش در نواحی گوش و… همراه هست. پس اگر شما یک یا چند نوع از این علائم را در خود مشاهده کردید می‌توانید به یک پزشک مراجعه کرده و یا از متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین کمک بگیرید.

سؤالات متداول درباره اگزمای گوش

آیا اگزما مسری است و می‌تواند از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا کند؟

خیر – اگزمای گوش بیماری مسری نبوده و از فرد بیمار به فرد سالم انتقال پیدا نمی‌کند. در واقع مواردی از ترکیبی از ژن‌ها و محرک‌های محیطی را می‌توان دلیل اصلی ابتلا به اگزما دانست.

آیا پیرسینگ گوش می‌تواند عاملی بر ایجاد اگزما در گوش شود؟

پیرسینگ گوش اگر توسط افراد بدون تخصص و یا در محیط‌های آلوده زده شود ممکن است باعث اگزما گردد. اگر چه امکان رخ دادن این اتفاق بسیار کم است. اما اگر قصد انجام پیرسینگ گوش را دارید حتماً در محیط‌های تمیز و توسط افراد با تجربه این کار را انجام دهید.

چه عوامل دیگری می‌توانند باعث اگزمای گوش شوند؟

شوره سر حیوانات، گرده افشانی در گل‌ها، قارچ‌ها ی انگلی گیاهان، حساسیت‌های غذایی و خوراکی، استفاده از پارچه‌های خاص با بافت خاص مانند پشم از دیگر عواملی است می‌تواند منجر به ابتلای فرد به بیماری اگزمای گوش شود.