آبسه دهان | دلایل، پیشگیری و درمان

آبسه چیست؟

آبسه دهان اغلب با درد همراه است، ولی بعضی از آبسه ها بدون درد هستند. در هر صورت برای درمان آبسه باید به دندانپزشک متخصص مراجعه شود. زیرا مراجعه کردن در اولین فرصت بسیار اهمیت دارد و مانع از پیشرفت عفونت و درگیر کردن دیگر اعضای صورت، و همچنین دیگر قسمت های بدن می شود. باز شدن کپسول آبسه حتما باید توسط دندانپزشک صورت بگیرد. آنتی بیوتیک ها از موثر ترین داروها برای درمان آبسه بعد از انجام مراحل اولیه درمان توسط دندانپزشک هستند که نوع و طول دوره مصرف را حتما دندانپزشک باید تعیین کند. استفاده از نمک و نشاسته یا سایر درمان های خانگی اگرچه می تواند یک تسکین موقتی برای آبسه دهان باشد، ولی هیچ وقت نمی تواند جایگزین درمان تخصصی توسط دندانپزشک شود و ممکن است عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

آبسه به حفره ی چرکی گفته می شود که حاوی بافت مرده، گلبول های سفید خون و باکتری می باشد. آبسه ها ممکن است در هر قسمتی از بدن، مانند آبسه دهان، رشد کنند و معمولا به صورت، توده قرمز، متورم و دردناک ظاهر می شوند. آبسه ها در بدن منجر به تورم غدد لنفاوی، تب و بیماری هایی از جمله: سپتی سمی می شوند.

آبسه دهان یک غده چرکی است که منشا آن عفونت باکتریایی می باشد. این نوع آبسه با توجه به عامل به وجو آورنده آن، در قسمتهای مختلف لثه و دندان ها ظاهر می شود. آبسه دهانی معمولا همراه با تورم، درد و خارش است. تمام افراد باید مواظب باشند که در صورت مشاهده آبسه، جهت تشخیص و درمان، به دندانپزشک متخصص مراجعه نمایند.

انواع آبسه دهان

در اثر عفونت حاد باکتریایی، آبسه دهانی همراه با درد شدید ظاهر می شود، که باکتری ها از طریق زخم های لثه، یا سوراخ دندان های پوسیده، به اعماق نفوذ می کنند و باعث ایجاد آبسه دهان می شوند. آبسه های دهانی معمولا دو نوع هستند:

آبسه دهانی پری اپیکال

• آبسه دهانی پری اپیکال: این نوع آبسه معمولا در انتهای ریشه دندانی ظاهر می شود. آبسه دهان پری اپیکال، در نتیجه عدم درمان به موقع کانال ریشه دندان، ترمیم ناقص دندان در گذشته و یا آسیب دیدن دندان، به وقوع می پیوندد. که در این هنگام، باکتری ها به پالپ دهان که شامل: اعصاب، بافت همبند و رگ های خونی است، حمله می کنند.

آبسه دهانی پریودنتال

• آبسه دهانی پریودنتال: این نوع آبسه در لثه ها و در کنار ریشه دندانی اتفاق می افتد. که باید سعی شود در سریع ترین زمان ممکن درمان را زیر نظر دندانپزشک متخصص آغاز کنید.

علائم ایجاد آبسه دهان

علائم را نادیده نگیرید.

ظاهر شدن آبسه دهانی با علائمی از قبیل:

• درد دندان با شدتی که استخوان فک، گوش و گردن فرد بیمار را هم درگیر می کند.
• حساس شدن دندان به دمای سرد و گرم
• احساس درد هنگام جویدن و همچنین گاز زدن غذا
• ایجاد ورم در قسمتی از صورت که آبسه دهانی در به آن نزدیک است.
• ظاهر شدن غدد لنفاوی نرم و متورم در زیر گردن و فک افراد
• تب و همچنین اشکال در هنگام بلع غذا همراه است، که در صورت داشتن هر کدام از این علائم، با مشاوره با دندانپزشک متخصص می توانیم به راحتی، بهترین راه درمان را پیش بگیریم.

در چه مواقعی برای آبسه دهان باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که آبسه را در دهان خود مشاهده کردید یا علائم آن را داشتید در اولین فرصت به پزشک دهان و دندان مراجعه نمایید. اگر دچار تورم و تب شدید بودید و به دندانپزشک دسترسی نداشتید هر چه سریعتر باید با اورژانس مراجعه نمایید، به دلیل اینکه، این علائم نشان دهنده ی پیشرفت عفونت به بافت های اطراف فک و سایر مناطق سر و گردن است.در شرایط فعلی کرونا که باید از رفتن به مراکز درمانی پر خطر پرهیز کرد شما می‌توانید در هر زمان از شبانه روز در هرکجای ایران که هستید با دکتر آنلاین دهان و دندان  تلفنی صحبت کنید و از ایشان برای درمان ابسه دهان غیرحضوری مشاوره بگیرید.

تشخیص آبسه دهان توسط دندانپزشک متخصص

متخصص دهان و دندان با توجه به تخصص و تجربه خود، دندان ها، لثه و همچنین تمام نواحی دهان را بررسی می کند. ممکن است بر روی دندان های پوسیده ضربه بزند، زیرا این دندان ها به فشار حساسیت نشان می دهند. استفاده از گرافی و اشعه ایکس به راحتی میزان عفونت و پیشروی آن را نشان می دهد که دندانپزشک معمولا از این عمل هم استفاده می کند تا بتواند بهترین مشاوره و درمان را برای بیمار در نظر بگیرد.

چه عواملی خطر ابتلا به آبسه دهان را افزایش می دهند؟

• از مهمترین عواملی که باعث ایجاد آبسه دهان می شود، می توان به، بهداشت نامناسب دهان، مراقبت نکردن از دندان ها و لثه ها، مسواک نزدن به صورت مرتب، عدم استفاده از نخ دندان و غیره اشاره کرد. عدم توجه به سلامت و بهداشت دهان و دندان، بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و همچنین آبسه های دهانی را افزایش می دهد.
• رژیم غذایی نامناسب، مانند استفاده مکرر از غذا ها و نوشیدنی های شیرین و حاوی مواد قندی، منجر به ایجاد حفره های دندانی می شود که در پی آن آبسه های دهانی ظاهر می شوند.
• خشکی دهان مخصوصا بر اثر مصرف داروهای خاص، از عوامل دیگریست که منجر به پوسیدگی دندان و ایجاد آبسه دهان می شود. 

عوارض آبسه دهان و مراجعه نکردن به دندانپزشک متخصص

اگر آبسه دهانی خود به خود پاره شود، مایعات بدبو و بدمزه ای وارد دهان می شود که ممکن است درد شما به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا کند. ولی هیچ وقت نباید به فکر درمان خود به خودی آبسه باشید به دلیل اینکه عفونت ممکن است به فک و صورت شما راه پیدا کند و تنها دندانپزشک متخصص می تواند با معاینه دقیق، به درمان شما بپردازد.

حتی اگر آبسه دهانی پاره نشود باید برای درمان و معاینه آن به پزشک متخصص مراجعه کنید، منتظر بهبودی بدون درمان نباشید، زیرا این امکان وجود دارد که عفونت افزایش پیدا کند و تمام بدن را درگیر نماید، پس بهترین کار در اولین فرصت، مراجعه به دندانپزشک متخصص است.

راه های پیشگیری از آبسه دهان

به دلیل اینکه اولین و مهمترین عامل در ایجاد آبسه دهان، پوسیدگی دندان است، پس باید از پوسیدگی دندان ها جلوگیری کنید تا مانع از ایجاد آبسه دهانی شوید. عوامل زیر در سلامت دهان بسیار کمک کننده هستند.

• مرتب مسواک بزنید.
• استفاده از آب آشامیدنی حاوی فلوراید در حد مجاز، استفاده از داروهای ضد عفونی دهان و دندان و همچنین دهانشویه فلوراید که در داروخانه ها موجود است.
• استفاده مرتب از نخ دندان، مسواک و خمیر دندان حاوی فلوراید
• تعویض مسواک به فاصله زمانی سه تا چهار ماه
• خوردن غذاهای سالم و حاوی کلسیم و رعایت تعادل در خوردن غذاهای قندی
• مراجعه منظم به دندانپزشک، جهت معاینه دهان و دندان

آیا آبسه دهان می تواند بدون درد باشد؟

بعضی از آبسه های دهانی ممکن است بدون درد باشند، با وجود این، علائم قابل شناسایی مانند تورم لثه ها و گونه را دارا می باشند. اگر آبسه دهان بعد از درمان ریشه دندان ظاهر شود، به دلیل عصب کشی شدن دندان، ممکن است درد آن احساس نشود.

همچنین آبسه های غیر باکتریایی که در دهان ظاهر می شوند، پوستی رنگ و بدون درد هستند و در صورت عدم درمان، می ترکند، زیرا این نوع آبسه ها دارای کپسول های نازکی هستند که بعد از پر شدن آن، با کوچکترین فشاری باز می شوند.

علائم آبسه دندان عقل

هنگامی که افراد در ناحیه فک و گوش خود دچار درد های شدید می شوند و همچنین دندان عقل آنها به سردی و گرمی مواد غذایی حساسیت نشان می دهد، احتمال آبسه دندان عقل وجود دارد. در صورت داشتن اینگونه علائم، برای معالجه و مشاوره به دندانپزشک مراجعه نمایید، تا اصولی ترین درمان را برای شما انجام دهد. معمولا آبسه های دندان عقل با انجام جراحی قابل درمان هستند.

درمان آبسه دهان

• درمان آبسه باید به صورتی باشد که عفونت را کنترل کند، که در این مرحله دندانپزشک ممکن است آبسه را باز و تخلیه کند. با زدن برش کوچکی آبسه باز و تخلیه و سپس با نرمال سالین شست و شو داده می شود، که این عمل می تواند تورم ایجاد شده را کاهش دهد.
• در زمانی که آبسه دهان مربوط به عصب کشی ریشه دندان می شود، باید درمان عصب توسط دندانپزشک صورت بگیرد، تا عفونت از بین برود. در این عمل دندانپزشک پالپ داخل دندان را برداشته و آبسه را تخلیه می کند. بعد از آن، محفظه پالپ دندان و کانال ریشه توسط دندانپزشک پر و ترمیم دندان انجام می شود.
• بعضی مواقع آبسه دهان در اثر پوسیدگی بیش از حد و از بین رفتن دندان به وجود می آید که در این صورت دندانپزشک برای تخلیه و بهبود آبسه، دندان آسیب دیده را می کشد و آبسه را تخلیه می نماید تا عفونت بهبود یابد.
• با توجه به تشخیص دندانپزشک متخصص و پیشروی عفونت آبسه دهان، برای درمان عفونت آنتی بیوتیک تجویز می شود که نوع و طول دوره مصرف آن به نظر دندانپزشک بستگی دارد. اگر عفونت فقط به محتویات آبسه محدود شود، نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نیست، ولی در صورتی که عفونت به قسمت های فک نفوذ کرده باشد، باید آنتی بیوتیک مصرف شود.
• از موارد دیگر که نیاز به تجویز آنتی بیوتیک می باشد، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف هستند که در صورت داشتن آبسه دهان، دندانپزشک برای طی شدن دوره درمان علاوه بر تخلیه آبسه از تجویز آنتی بیوتیک هم استفاده می کنند.
• قرص آبسه لثه: برای درمان آبسه و عفونت حاصل از آن، معمولا داروهای آنتی بیوتیک از جمله: آموکسی سیلین و اریترومایسین، توسط دندانپزشک تجویز می شود که مصرف به موقع و کامل آنها به بهبودی سریع عفونت شما کمک می کند.

آبسه در کودکان

هنگامی که کودک شما در حین جویدن غذا دچار درد می شود حتما باید لثه ها و دندان های کودک توسط دندانپزشک کودک معاینه شود، قرمزی و متورم شدن لثه ها در کودکان از نشانه های آبسه دهان در کودکان است که ممکن است با تورم فک، تب و بد طعمی در دهان همراه باشد.

عفونت شدید آبسه دهانی کودک

بیماری های لثه، پوسیدگی دندان ها و درمان نشدن آنها، باعث ایجاد آبسه دهانی در کودکان می شود، کمیته سلامت انگلستان در طی تحقیقاتی اعلام می کند که درد آبسه در کودکان به دلیل گیر افتادن عفونت در قسمت های آسیب دیده لثه است. درد آبسه در کودکان ممکن است در هنگام خواب افزایش یابد زیرا این درد تا فک، گوش و گردن گسترش پیدا می کند.

اگر دهان کودک شما، بوی بد می دهد، این احتمال وجود دارد که آبسه دهانی داشته باشد، در این مواقع فورا باید جهت معاینه کودک به دندانپزشک مراجعه کنید. هیچ وقت این مسئله را کم اهمیت تصور نکنید، و اطمینان داشته باشید که آبسه لثه کودک شما بدون مداخله دندانپزشک درمان نمی شود. سعی کنید برای معاینه دهان و دندان کودک خود، هر شش ما یکبار به دندانپزشک کودک مراجعه نمایید.

علائم آبسه کودکان را نادیده نگیرید.

اگر لثه کودک شما دچار آبسه باشد، دندانپزشک آن را تخلیه می کند، همچنین اگر یک شی بین لثه و دندان کودک گیر افتاده باشد با احتیاط آن را بیرون میکشد. تمام این اعمال با استفاده از بی حسی موضعی برای کودک انجام می شود تا کودک دچار درد نشود. خود درمانی برای کودک علاوه بر ایجاد ترس، مشکلات تورم و عفونت را افزایش می دهد.

درمان آبسه کودکان حتما باید توسط دندانپزشک کودک با تجربه انجام شود، تا علاوه بر درمان صحیح، مشکلات بعدی پیش نیاید و عفونت گسترش پیدا نکند. بعد از انجام درمان آبسه دهان کودکان، داروهای آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می شود تا بهبودی کامل حاصل شود.

ترکاندن آبسه لثه

در صورت مشاهده آبسه در دهان خود، بهترین کار مراجعه به دندانپزشک است، ترکاندن آبسه لثه در منزل، ممکن است درد شما را برای مدت کوتاهی التیام بخشد ولی در صورتی که، عفونت به قسمت های دیگر فک و صورت پیشروی کرده باشد، سلامتی شما به خطر می افتد. دندانپزشک علت آبسه را بررسی می کند و بهترین درمان را برای بهبود حداکثری، در کوتاه ترین زمان، برای شما در نظر می گیرد.

تخلیه آبسه دهان بهتر است توسط دندانپزشک انجام شود.

بعضی از افراد برای درمان آبسه دهان از نشاسته استفاده می کنند، تحقیقات بسیار زیادی توسط محققان در این زمینه صورت گرفته است، که نتایج آنها نشان می دهد، استفاده از نشاسته برای درمان آبسه، عفونت و پوسیدگی دندان را افزایش می دهد، به دلیل اینکه کربوهیدرات، باعث پوسیدگی بیشتر دندان ها می شوند.در شرایط فعلی کرونا که باید از رفتن به مراکز درمانی پر خطر پرهیز کرد شما می‌توانید در هر زمان از شبانه روز در هرکجای ایران که هستید با متخصص آنلاین دهان و دندان  تلفنی صحبت کنید و از ایشان برای درمان ابسه دهان غیرحضوری مشاوره بگیرید.