سندروم گیلن باره چیست؟ علائم، تشخیص و درمان گیلن باره
فهرست مطالب
سندروم گیلن باره یا GBS یک اختلال نادر و جدیست. این بیماری در دسته بیماریهای خودایمنی قرار دارد که با نارسایی عصبی و عضلانی حاد همراه است. اگر به این بیماری مبتلا هستید یا در اطرافیانتان فردی به این سندرم مبتلاست یا سوالاتی نظیر “سندروم گیلن باره چیه” دارید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. در این مقاله به بررسی علائم، علل و روشهای تشخیص این بیماری پرداخته و بررسی میکنیم که آیا سندروم گیلن باره درمان دارد یا نه:
بیماری سندروم گیلن باره چیست ؟
سندروم گیلن-باره (Guillain-Barré syndrome) که تلفظ صحیح آن گی-ین-باره است یک اختلاف عصبی نادر اما جدیست. در این بیماری سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به سیستم عصبی پیرامونی یا محیطی ( بخشی از دستگاه عصبی که مغز و نخاع را به سایر قسمتهای بدن متصل میکند ) حمله میکند و به غلاف میلین (Myelin ) که اطراف آکسونها را گرفتهاند آسیب میرساند. باکتری سندروم گیلن باره بیشتر روی پاها، دست ها و سایر اندام تاثیر گذاشته و باعث ضعف، درد و بی حسی آنها میشود. میزان درگیری افراد مختلف با هم فرق دارد؛ بهطوری که گاهی یک بیمار تنها درد و ضعف خفیف را تجربه کرده و برخی دیگر فلج میشوند. آماری که در مورد این بیماری وجود دارد عبارت است از:
- ابتلا به سندروم گیلن باره در بزرگسالان معمولا بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی اتفاق میافتد. اما بیماری گیلن باره در کودکان نیز دیده میشود.
- معمولا از هر ۱۰۰هزار نفر ۲ تا ۶ نفر به سندروم گیلن باره مبتلا میشوند.
- در برخی از گزارشات وراثت نیز تاثیر دارد.
- مردها ۱.۵ برابر بیشتر از زنان به این سندروم مبتلا میشوند.
انواع سندروم گیلن باره
در حال حاضر پژوهشگران انواع مختلفی از سندروم گیلن باره را کشف و شناسایی کردهاند. اما یک فرد مبتلا ممکن است نشانههایی از دو یا چند نوع را بهطور همزمان داشته باشد؛ همین مساله گاهی تشخیص نوع آنها برای یک دکتر مغز و اعصاب را با پیچیدگیهایی همراه میسازد. مهمترین انواع این بیماری عبارتست از:
- پلی رادیکولونوروپاتی التهابی حاد دمیلینه کننده ( AIDP ): از جمله علائم این نوع ضعف عضلانیست که از پایین پا شروع شده و با ضعف اعصاب مغزی و درگیری سیستم اتونوم همراه است. این نوع در اروپا و آمریکای شمالی رایجتر است.
- سندرم میلر فیشر: در این نوع از سندروم گیلن باره فلج و بی حسی معمولا از چشم شروع شده و با راه رفتن ناپایدار همراه است. این نوع در آسیا رایجتر است. این نوع در مردان بیشتر از زنان رواج داشته و بیشتر در فصل بهار رخ میدهد.
- اختلال آکسونی حرکتی حاد ( AMAN ): ضعف عضلانی شدید بدون بی حسی و بدون درگیری اعصاب مغزی دیده میشود. به این نوع سندرم فلج کننده چینیها نیز گفته شده و در آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی بیشتر دیده میشود.
- نوروپاتی آکسونی حسی و حرکتی حاد ( AMSAN ): ضعف عضلانی همراه با بی حسی دیده میشود. این نوع در چین، ژاپن و مکزیک رایجتر است.
- حلقی-گردنی-بازویی: در این نوع ضعف عضلانی در صورت، گردن، شانه ها و گلو حس میشود.
علل و علائم سندروم گیلن باره
افرادی که به این بیماری دچار میشوند همیشه از پزشک خود سوال میکنند که چرا به این سندروم دچار شدهاند و علت بیماری گیلن باره چیست . پژوهشگران هنوز نتوانستهاند بهدرستی تشخیص دهند که چرا سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به اعصاب کرده و به آنها آسیب میزنند. اما سندروم گیلن باره معمولا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ایجاد میشود. اما عوامل خطرزا و محرکی برای این بیماری وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- آمارها نشان میدهد در موارد نادری ابتلا به سندروم گیلن باره واکسن آنفلوانزا میتواند موثر باشد.
- عفونت با باکتری کامپیلوباکتر (Campylobacter) که معمولا در گوشتهای پرندگان نپخته پیدا میشوند.
- ویروس سیتومگالوویروس (Cytomegalovirus)
- ویروس اپتیشن-بار (Epstein–Barr virus)
- ویروس زیکا (Zika virus)
- هپاتیت A، B، C و E
- ویروس HIV
- باکتری مایکوپلاسما پنومونیه (Mycoplasma pneumoniae)
- لنفوم هاجکین (Hodgkin’s lymphoma)
- برخی از عملهای جراحی یا ضربههای سنگین
عوارض و علائم سندروم گیلن باره چیست ؟
از جمله اولین و بارزترین نشانهها و علائم سندرم گیلن باره سوزنی شدن پاها و وجود ضعف در آنهاست. این نشانهها میتواند از پاها شروع شده و در تمام بدن گسترش یابد. البته گاهی ضعف و سوزنی شدن از بازوها نیز شروعی میشود. در موارد حاد این مشکلات کم کم باعث فلج کل بدن میشود. این علائم میتواند به مدت ۲ تا ۴ هفته روند صعودی داشته باشد. متخصصین معتقدند زمانی که گزگز شدن دست و پا را مشاهده کردید باید حتما به دکتر نشانگان گیلن باره مراجعه کنید.
اما جدای از نشانههای اولیه، سندروم گیلن باره علائم و عوارض بسیاری دارد که در ادامه به تک تک آنها اشاره خواهیم کرد:
- سوزنی شدن انگشتان دست و پا، مچ دست و پا
- ضعف در پاها که به سمت بالا کشیده میشود
- عدم توانایی در راه رفتن و بالا و پایین رفتن از پلهها و برقراری تعادل هنگام قدم برداشتن
- مشکل در عضلات چشم و بینایی و بروز دوبینی یا عدم توانایی در حرکت چشم
- ایجاد مشکل در صحبت کردن، جویدن و بلع به دلیل ناتوانی در حرکات صورت
- دشواری تنفس
- دردهای شدید و گرفتگی عضلات شبانه
- بالا رفتن ضربان قبل و فشار خون
- ناتوانی در کنترل مثانه و روده
روشهای تشخیص و درمان سندروم گیلن باره
تشخیص به موقع و شروع درمان میتواند بیشترین شانس را در بهبودی سریعتر به فردی که مبتلا به سندورم گیلن باره است بدهد. برای بررسی بالینی علائم و تشخیص باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. البته باید بدانید گاهی تشخیص این بیماری به خصوص در مراحل اولیه و با وجود علائم بسیار خفیف سخت است. به همین دلیل پزشکان باید از روشها، آزمایشات و تستهای مختلف استفاده کنند.
- معاینات بالینی و بررسی علائم
- الکترومیوگرافی (EMG) یا نوار عضله که میزان پاسخ عضلات به سیگنالهای عصبی را مورد بررسی قرار میدهد.
- تست هدایت عصبی (NCS) برای بررسی سرعت و قدرت فعالیت الکتریکی یک عصب مناسب است.
- پونکسیون کمری که در آن کمی مایع نخاعی از ستون فقرات گرفته شده و برای تشخیص سطح پروتئین به آزمایشگاه فرستاده میشود.
روشهای درمان بیماری گیلن باره چیست ؟
آنچه باید در مورد بیماریهای خود ایمنی بدانید اینست که تا کنون روشهای درمانی برای از بین بردن و درمان کامل آنها کشف نشده است. اما خوشبختانه روشهای درمانی مختلف میتواند روی بهبودی این بیماری تاثیر گذاشته و در اکثر مواقع خطرات جدی را از بیمار دور کند. اما به شرطی که فرد پس از دریافت علائم و تشخیص صد در صد، درمان خود را شروع کند. برای این منظور باید تحت درمان بهترین پزشکان و متخصصان مغز و اعصاب باشد.
با مراجعه به سایت پذیرش۲۴ میتوانید برای پیدا کردن بهترین دکتر مغز و اعصاب آنلاین اقدام کرده و بهترین پزشکان نزدیکی خود را برای مراجعه حضوری، و بهترین پزشکان و متخصصان کشور را برای مشاوره آنلاین یا تلفنی انتخاب کنید.
در ادامه روشهای معمول درمان سندروم گیلن باره را معرفی میکنیم:
- ایمونوگلوبولین وریدی ( IVIG): درمانی جایگزین پروتئین پلاسماست که سیستم ایمنی بدن را تحت کنترل خود در میآورد. در این روش ترکیبی از آنتی بادیهایی است که از بدن فرد در برابر عفونت ناشی از بیماریهای مختلف محافظت میکند را به بدن فرد تزریق میکنند.
- پلاسمافرزیس (Plasmapheresis): این روش که به تبادل پلاسما نیز معروف است خون را با حذف موادی که برای اعصاب مضر است تصفیه میکند.
- تجویز مسکن: این داروها تنها برای کنترل درد و ضعف اندامی استفاده میشوند.
- کاردرمانی و فیزیوتراپی: انجام حرکات کاردرمانی زیر نظر پزشک فیزیوتراپ برای دستهای از بیماران که اختلالات حسی حرکتی دارند بسیار مناسب است.
پاسخ به سوالات متداول سندروم گیلن باره
بسیاری از افراد به دنبال پاسخ سولات خود در مورد سندروم گیلن باره هستند. اما به شما پیشنهاد میکنیم در مورد این بیماری و سایر بیماریها به سراغ نظرات پزشکان و متخصصان بروید. در ادامه به ۳ سوال پر تکرار در مورد سندروم گیلن باره پاسخ میدهیم. پاسخ این پرسشها میتواند زوایای نهان این بیماری را برای شما مشخص کند.
آیا بیماری گیلن باره خطرناک است ؟
سندروم گیلن باره به خودی خود خطر مرگ را بههمراه ندارد و میزان خطرات این بیماری با مراجعه به موقع پزشک و شروع درمان میتواند کمتر شود. علاوه بر این عواملی مانند سن پیشرفت بیماری، شدت پیشرفت بیماری و کند بودن روند بهبودی آن در طولانی مدت، استفاده طولانی مدت از تنفس مصنوعی و ابتلای فرد به پنومونی و لخته خون میتوانند باعث ایجاد خطرات جدی برای بیمار شوند.
آیا واکسن کرونا باعث ابتلا به سندرم گیلن باره میشود؟
سوال مهم دیگری که به تازگی برای افراد پیش آمده است ارتباط بین بیماری گیلن باره و کرونا است؛ چراکه در برخی از موارد نادر دیده شده که فرد پس از دریافت واکسن کرونا شرکت جانسون اند جانسون، به سندروم گیلن باره مبتلا شده است. اما پژوهشگران معتقدند بروز بیماری پس از دریافت واکسن کرونا کاملا تصادفی بوده است و تزریق واکسن خطری در رابطه با ابتلا به این بیماری ندارد.
روند بهبودی بیماری گیلن باره چقدر طول میکشد؟
روند بهبودی حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا به سندروم گیلن باره پس از مراجعه بهموقع به دکتر مغز و اعصاب ۶ تا ۱۲ ماه است. ۳۰ درصد مبتلایان نیز تا ۳ سال عوارض بعد از گیلن باره را به همراه دارند. حدود ۳ درصد نیز با عود علائم تا ۳ سال روبرو میشوند.
سلام مدت بیست وپنج روز دچار دچار گلین باره شدم ده روز بیمارستان بستری شدم پنج جلسه پلاسما فریز شدم ولی هنوز پنج قدم نمیتونم خیلی ناامید به این بیماری هستم امکان خوب شدن دارم
کلا واکسن ها از هر نوعش باعث بیماری خودایمنی مثل این بیماری یا ام اس یا سلیاک یا بقیه نوع هاش میشه
شوهرم۴سال پیش در۷۱سالگی دچار گیلنباره شد بعداز۳سال بهبودی نسبی حاصل شد بعدازدرمانهای متداول ومیتواند باواکردرخانه چنددوربزندیاروی مبل بنشیندمتاسفانه ازدستهایش حدوده درصدمیتواند استفاده کندوهنوزهم برای کارهای شخصی نیازمند کمک است ودرمنزل کاردرمانی میشودلطفاراهنمایی فرمایید چه اقداماتی برای مشت شدن وتقویت دستهایش لازمه
سلام
انجام حرکات کاردرمانی توسط پزشک فیزیوتراپ؟؟؟؟؟؟۳ تا رشته رو ریختید تو مخلوط کن ؟؟
اگر یکبار به بیماری گیلن باره دچار شدیم ایا باز مبتلا خواهیم شد
باسلام ۲ فرزند پسر دارم که هردو در سن۲سال دوچار گیلان باره از نوع میلر فیشر شوده اما پسر بزرگ بعد از ۱۱سال حنوض گنترل ادرار ندارد آیا درمانی هست
پسرم یک سالو نیمشه گیلن باره گرفته ٧روزه ..،الان از گرگان دارم میبرمش تهران بیمارستان مفید ..ب نظرتان نتیجه میده درمان .؟؟ از ناحیه پا فلج شده بچم
اره نگران نباش خوب میشه اما زمان بز هسش
پسرتون خوب شد؟