بی اختیاری ادرار در کودکان چیست؟

بی اختیاری ادرار در کودکان به حالتی گفته می‌شود که طی آن کودک کنترل ادرار خود را به طور کامل از دست می‌دهد و یا به منظور دیگر مثانه‌اش به طور غیر ارادی تخلیه می‌شود. نام دیگر این بیماری انوروزیس یا ناتوانی در دفع ادرار است. بی اختیاری ادرار در کودکان به علل زیادی بستگی دارد. این مشکل شاید والدین را بترساند یا آن‌ها را نگران کند اما بایستی بدانند که بی اختیاری ادرار در کودکان و نوزادان، یک امر کاملاً طبیعی است. در این مقاله به توضیح و بررسی علل و راهکارهای مناسب که توسط دکتر اورولوژِی برای درمان این مشکل پیشنهاد شده‌اند، پرداخته‌ایم.

علائم بی اختیاری ادرار چیست؟

در واقع علائم این مشکل در کودکان بسیار صریح بوده و هر والدینی توانایی تشخیص آن را دارد. به طور کلی اگر کودک شما به سنی رسیده باشد که از پوشاک استفاده نکند و برای رفع نیازهای بهداشتی خود به شما خبر دهد، این قابلیت را نیز دارد که ادرار خود را کنترل کند. در نتیجه اگر شما خیسی در شلوار و یا لباس کودکتان مشاهده کردید و پس از بررسی آن فهمیدید که کودکان ادرار کرده است، می‌توانید به بی اختیاری ادرار در کودکتان پی ببرید. با اینکه برای بسیاری از والدین این سؤال پیش می‌آید که بی اختیاری ادرار در کودکان نشانه چیست؟ بایستی گفت که در کودکان این مشکل طبیعی است. البته بی اختیاری ادرار در کودکان ۳ساله تا ۶ساله از سایر سنین شایع‌تر است. بهترین تصمیم مراجعه به یک دکتر بی اختیاری ادرار است.

علل ابتلا به بی اختیاری ادرار در کودکان

بی اختیاری ادرار در کودکان به دو زمینه کلی بی اختیاری ادرار شبانه و بی اختیاری ادرار روزانه تقسیم می‌شود که هر کدام از این زمینه‌ها علل منحصر به فرد خود را دارند. البته شایان ذکر است که بی اختیاری شبانه در کودک شایع‌تر است. علت بی اختیاری ادرار در کودکان توسط دکتر اورولوژی اطفال به شرح زیر است:

علل بی اختیاری ادرار شبانه

• مشکلات رشد
• تولید بیش از حد ادرار و ناتوانی در واکنش به سیگنال‌های فیزیولوژیکی طبیعی
• از والدینشان به طور ارثی به آن‌ها منتقل شده است
• ناهنجاری‌های آناتومی
• ناهنجاری‌های عصبی
• ناهنجاری‌های غدد درون ریز
• و…

علل بی اختیاری ادرار روزانه

• نگه داشتن ارادی ادرار
• عفونت مجاری ادراری
• یبوست و ادرار ناشی از خندیدن
• و…

البته یکبار دیگر تاکید می‌کنیم که بسیاری از علل بی اختیاری ادرار در کودکان طبیعی بوده و والدین نباید دچار اضطراب و ترس شوند. اما بهتر است در صورت تداوم شب ادراری حتماً به یک پزشک مراجعه کنند.

انواع بی اختیاری ادرار

بیماری بی اختیاری ادرار در کودکان به طور کلی به ۳ دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:

• شب ادراری روزانه
• شب ادراری شبانه

شب ادراری روزانه

از علت‌های  شایع بی‌اختیاری ادرار در روز در کودکان، می‌توان به نگه داشتن عمدی  ادرار، عفونت مجاری ادراری، یبوست و ادرار ناشی از خندیدن اشاره کرد.باید گفت  دخترها بیشتر از پسران دچار این مشکل می‌شوند. از سایر علت‌هایی که  کمتر شایع است نیز می‌توان به مشکلات جدی‌تری  مثل مثانه عصبی، ناهنجاری‌های آناتومی مجاری ادراری و دیابت اشاره کرد. یکی از عمده‌ترین دلایل بی اختیاری ادرار در کودکان نگه داشتن ارادی ادرار می‌باشد. این مشکل در کودکان  اغلب در سنین  ۳ تا ۵ سال دیده می‌شود که نمی‌خواهند برای رفتن به دستشویی وقت بگذارند یا از اینکه در محلی جز خانه به دستشویی روند اجتناب می‌کنند. اغلب کودکان بیش از از حد سرگرم بازی  هستند و رفتن به دستشویی برایشان وقت تلف کردن و غیر ضروری  است. کودکان زمانی که ادرارشان را عمدی نگه می‌دارند بی‌قرارند، خود را پیچ و تاب می‌دهند و ناحیه تناسلی‌شان را می‌گیرند. اغلب کودکان با افزایش سنشان از این مرحله عبور کرده و این مشکل برطرف می‌شود.

شب ادراری شبانه

گاهی این بی اختیاری در ادرار هنگام شب روی می‌دهد  که به آن شب ادراری گفته می‌شود. البته باید گفت  شب ادراری کودکان طیف گسترده‌ای دارد. به طور طبیعی  کودک از سن  ۲ تا ۴ می‌تواند به دستشویی برود اما برخی از کودکان تا سنین بالاتر نیز  قادر به حفظ ادرار در طول  شب نمی‌باشند.۸۵ درصد از کودکان  تا سن ۵ یا ۶ سالگی، می‌توانند ادرار خود را در طول  شب نگه دارند، اما برخی از آن‌ها نیز حتی  تا سن ۱۰ – ۱۲ سالگی هم گاهی اوقات رختخوابشان را خیس می‌کنند..

برخی زمان‌ها کودکی مدت‌ها شب ادراری نداشته و توانسته خود را کنترل کند، دوباره دچار شب ادراری می‌شود. اضطراب‌های ناشی از محیط‌های جدید مانند مهد کودک و مدرسه، مشکلات  خانوادگی می‌تواند موجب تحریک و تشدید  چنین حالتی شود. در این صورت مشورت با یک دکتر روان‌شناس عمومی میتواند ضروری باشد. با بالغ شدن سیستم‌های کودک، احتمال شب ادراری در آن‌ها کاهش می‌یابد.

البته شایان ذکر است که به طور کلی کودکان پسر بیشتر از کودکان دختر به شب ادراری مبتلا هستند.

پیشگیری از ابتلا کودکان به بی اختیاری ادرار

با اینکه بی اختیاری ادرار در کودکان یک عامل شایع و طبیعی است اما با انجام مواردی می‌توان تا حدود زیادی از این بیماری پیش گیری کرد. از جمله از روش‌های پیشگیری از بیماری بی اختیاری ادرار در کودکان عبارت است از:

• ممانعت از مصرف بیش از حد مایعات توسط کودکان بخصوص در شب
• صحبت کردن با کودک و تشویق وی برای اعلام ادرار خود
• مراجعه به یک دکتر روان‌شناسی بالینی
• برخی مواقع ادرار بی اختیاری سر عوامل روانی است که مشاور کودکان با صحبت می‌تواند این مشکل را حل کند.
• کمک گرفتن از دکتر اورولوژیست آنلاین برای کمک در پیشگیری از این بیماری
• و…

انواع راه‌های درمانی بی اختیاری ادرار در کودکان

برای درمان بی اختیاری ادرار در کودکان روش‌های دارویی، خانگی و… وجود دارد. از آنجایی که درمان بی‌اختیاری ادرار به علل زمینه‌ای این مشکل بستگی دارد به همین خاطر بایستی بسته به شرایط کودک خود بایستی نوع آن را انتخاب کنید. درمان‌های پزشکی و دارویی نباید خود سرانه انجام شود و حتماً بایستی به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. اما قبل از آن درمان‌های خانگی نیز وجود دارند که می‌توانید برای درمان بی اختیاری ادرار در کودکان از آن‌ها کمک بگیرید. شما با بهره گیری از درمان‌های خانگی می‌توانید به درمان بی اختیاری در کودکان اقدام کرده و چه بسا این مشکل را ریشه کن کنید. در صورت جواب نگرفتن از این روش‌ها می‌بایست از یک دکتر متخصص کمک گرفته و درمان قطعی بی اختیاری ادرار در کودکان بپردازید. از جمله این درمان‌ها عبارت‌اند از:

تغییر در میزان مصرف مایعات

یکی از اصلی‌ترین عوامل در بی اختیاری ادرار کودکان مخصوصاً شب هنگام و در بازه خواب، مایعاتی است که در طول روز مصرف شده و توسط بدن دفع نشده‌اند. از این رو پزشکان توصیه می‌کنند ضمن توجه به مصرف روزانه مایعات، در ساعت خاصی مخصوصاً چند ساعت قبل از خواب از مصرف مایعات بپرهیزند، و یا حداقل مقدار آن را کم کنند.

حذف کافئین را از رژیم غذایی کودک

کافئین یکی دیگر از عوامل مؤثر در بی اختیاری در ادرار کودکان است. کافئین احتمال شب ادراری در کودکان را تشدید می‌کند از این رو بهتر است از مصرف نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه و کولا، چای سیاه و یا فرآورده‌های نوشیدنی حاصل از قهوه و شکلات خودداری کرده و یا مصرف آن را کم کنند..

رفتن به سرویس بهداشتی طی برنامه

یکی از مؤثرترین روش‌های درمان خانگی برای بی اختیاری ادرار در کودکان توجه به این موضوع است که طی ساعت‌های مشخصی کودکان خود را به دستشویی برده تا مثانه خود را خالی کنند. همچنین بهتر است شب هنگام نیز چندین بار از خواب بیدار شده و کودک خود را به دستشویی ببرید.

آموزش کنترل ادرار

آموزش کنترل ادرار نیز یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی مؤثر است. والدین می‌توانند با صحبت کردن و آموزش صحیح و همچنین تمرین و تکرار این مشکل را حل کنند. البته برای بهبود و تسریع نتیجه می‌توانید از یک پزشک یا مشاور مخصوص کودک کمک بگیرید.

استفاده از تشک شب ادراری

استفاده از تشک شب ادرار یک روش بسیار مؤثر برای درمان بی اختیاری ادرار در کودکان است. چرا که در این تشک‌ها سنسورهای خاصی تعبیه شده‌اند که به رطوبت حساس بوده و در صورت خیس شدن لباس کودک زنگ می‌زنند. این تشک به کودکان کمک می‌کند که به محض شنیدن صدای زنگ، بیدار شده و برای رفتن به دستشویی اقدام کنند.

درمان بی اختیاری ادرار با دستگاه  فیوبیدک

بیوفیدبک دستگاهی است که با بررسی تغییرات  در بدن کودک آن‌ها را نشان می‌دهد. به طور کلی دستگاه  بیوفیدبک  به افراد کمک می‌کند تا از عملکرد بدنشان  که به طور طبیعی  و خودکار است  بیش‌تر آگاه شوند  ادرار کردن یکی از این عملکردهاست. بیوفیدبک با استفاده از بازی‌های رایانه‌ای مخصوص  برای مشکلات  کنترل مثانه به کودکان آموزش می‌دهد که با عضلاتی که در نگه داشتن ادرار و ادرار کردن دخیل است آشنا شوند و با آگاهی بیشتری زمان ادرار داشتن آن‌ها را به کار گیرند و بتوانند ادرارشان را کنترل کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بسیار بهتر است که اگر این مشکل به صورت مزمن و ادامه دار بود به پزشک مراجعه کنید و در این خصوص با او مشورت کنید. پزشک می‌تواند به خوبی دلایل را شناسایی کرده و درمان مناسب را ارائه کند. همچنین می‌توانید از مشاوره تلفنی با پزشکان متخصص نیز استفاده کنید. در صورتی که شرایط مراجعه حضوری را ندارید میتوانید از مشورت با دکتر اطفال آنلاین بهره مند شوید.