آشنایی کامل و جامع با بیماری دیورتیکولیت و روش‌های درمانی آن
فهرست مطالب
بیماری دیورتیکولیت (Diverticulitis) یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارش در قرن جدید است. با وجود گستردگی و شیوع بالای این بیماری، اما در ۹۹ درصد موارد بی‌خطر بوده و بدون جراحی با کمک دکتر گوارش قابل درمان است. برای آشنایی بیشتر با دیورتیکولیت، علائم و راه‌های درمان آن خواندن این مطلب را از دست ندهید.
دیورتیکولیت یا التهاب دیورتیکولوم‌های روده بزرگ چیست؟
قبل از هر چیز بهتر است بدانیم که دیورتیکولیت چیست و چرا به وجود می‌آید. به طور کلی به حالتی که در آن بر روی دیواره‌های روده بزرگ یک یا چند برآمدگی پدید می‌آید، دیورتیکول (Diverticula) گفته میشود. حال اگر فقط کیسه به وجود آمده ولی هیچ نوع عارضه و نشانه‌ای نداشته باشد به آن دیورتیکولوز (Diverticulosis) می‌گویند.
اما اگر همراه با علایم باشد یعنی کیسه‌ها ملتهب و عفونی هستند که در این حالت به آن بیماری دیورتیکولیت (Diverticulitis) می‌گویند. وجه اشتراک هر دو در این است که روده بزرگ یا همان کولون (colon) را درگیر می‌کنند. اما تفاوت آن‌ها در ایجاد درد و مشکل در بدن و نیاز به درمان است.
دیورتیکولوز بسیار شایع بوده و چون بدون علامت و ناراحتی است، نیازی هم به درمان ندارد. حتی ممکن است فرد هیچ وقت هم متوجه آن نشود. طبق تحقیقات حدود ۵۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال و تقریبا همه سالمندان بالای ۸۰ سال در کشورهای غربی و پیشرفته این بیماری را تجربه می‌کنند.
علل ابتلا به بیماری کرون یا دیورتیکولی
باید گفت با این که هنوز نظر قطعی درباره علت به وجود آمدن این بیماری مطرح نشده، اما بسیاری بر این باور هستند که کمبود فیبر در رژیم غذایی می‌تواند باعث ابتلا به دورتیکولیت شود. چرا که در اثر کاهش فیبر در بدن، احتمال یبوست افزایش پیدا می‌کند.
در نتیجه به روده بزرگ فشار وارد میشود. این فشار سبب تضعیف دیواره شده و دیورتیکول‌هایی بر روی آن‌ها تشکیل میشود. دانشمندان معتقدند در اثر تجمع باکتری‌ها و افزایش فشار، این کیسه‌ها عفونی می شوند. همچنین معتقدند که وراثت، چاقی، دود سیگار، مصرف برخی از داروها و دیگر عوامل محیطی هم نقش مهمی در ابتلا به دیورتیکولیت دارند.
مهم‌ترین علائم دیورتیکولیت روده بزرگ چیست؟
دیورتیکولوز معمولا بی‌علامت است. ولی گاهی علائمی مثل نفخ، یبوست و گرفتگی و درد خفیف در شکم ممکن است نشانه ابتلا به این بیماری باشد. البته این علائم در اکثر بیماری‌های گوارشی شایع است و تشخیص به عهده دکتر فوق تخصص روده خواهد بود.
اما شایع‌ترین علائم بیماری دیورتیکولیت عبارتند از:
- درد ناگهانی به خصوص در سمت چپ شکم که روز به روز بدتر میشود. (شایع‌ترین علامت)
- تب
- لرز
- حالت تهوع و گاهی استفراغ
- گرفتگی پایین شکم
- در موارد نادر اسهال
- یبوست
- خونریزی در مقعد
آیا دیورتیکول سرطان است؟
سؤال شایع و نگرانی اصلی کسانی که دیورتیکولیت یا دیورکیتولوز دارند این است که آیا این کیسه، غده‌های سرطانی هستند؟ در پاسخ باید گفت که خوشبختانه خیر. اما در برخی موارد در صورت تشخیص دکتر سرطان روده بزرگ، آزمایش‌ها و نمونه‌برداری انجام می‌گیرد.
راه‌های درمان بیماری دیورتیکولیت روده بزرگ
قبل از هر نوع درمان گیاهی دیورتیکولیت، اولین قدم پس از مشاهده علائم مراجعه به دکتر عفونت روده است. معمولا دکتر پس از شنیدن شرح حال بیماری، معاینه و انجام آزمایش و سی‌تی‌اسکن، آنتی بیوتیک مناسب برای دیورتیکولیت تجویز می‌کند. در ۹۹ درصد موارد بیمار پس از مصرف دارو، فیبر و نوشیدن آب بهبود پیدا می‌کند.
اما در یک درصد از بیماران، دارو برای درمان دیورتیکولیت جواب نداده و پزشک مجبور به عمل جراحی میشود تا کیسه‌ها را از بین ببرد. گاهی هم لازم است برای ریشه‌کن شدن بیماری دیورتیکولیت، قسمتی از کولون روده بزرگ هم برداشته شود. برخی از مواردی که نیاز به جراحی است عبارتند از:
- انسداد یا تنگی روده بزرگ
- قطع نشدن خونریزی مقعدی
- آبسه
- پارگی یا سوراخ شدن روده بزرگ
- عدم بهبود پس از مصرف دارو
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
بهترین راه درمان خانگی دیورتیکولیت
درمان قطعی دیورتیکولیت هم با مصرف دارو و در برخی موارد جراحی امکان‌پذیر است. اما در صورت بروز علائم خفیف و یا کمک به بهبود سریع‌تر بیماری دیورتیکولیت، همراه با دارو می‌توان دارو گیاهی را هم مصرف کرد. ولی قبل از مصرف حتما با دکتر خود یا دکتر آنلاین گوارش در ارتباط باشید.
۷ داروی گیاهی برای درمان دیورتیکولیت
- مصرف روزانه نصف فنجان آب آلوئه ورا
- مصرف لیمو با آب گرم و عسل و مقداری نمک دریایی
- استفاده از دانه کتان
- مصرف ۲ فنجان از مخلوط ناردون قرمز دو بار در روز (۱ ق چ پودر ناردون قرمز + ۲ فنجان آب جوش + ۱ ق چ شکر + مقداری دارچین)
- چای بابونه
- مصرف ۳ بار در روز از چای گیاهی ریشه گل ختمی (۵ گرم از آن را با ۱ فنجان جوش مخلوط کرده، پس از ۵ دقیقه از صافی رد کنید.)
- استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک مانند ساکارومیسس بولاردی، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس یا لاکتوباسیلوس پلانتاروم
راه‌های پیشگیری از بیماری دیورتیکولیت
اشاره کردیم که یبوست یکی از عوامل اصلی بروز دیورتیکول در روده بزرگ است. بنابراین تغییر در سبک زندگی و مصرف سبزیجات و آب به مقدار لازم در روز، می‌تواند به عملکرد روده و هضم غذاها کمک فراوانی کند. با این کار نه تنها از بروز دیورتیکولیت، بلکه از ابتلا به اکثر بیماری‌های دستگاه گوارش جلوگیری خواهیم کرد. همچنین رعایت موارد زیر هم در پیشگیری و کنترل بیماری دیورتیکولیت مؤثر هستند.
- مصرف فیبر در رژیم غذایی روزانه (به ازای هر ۱۰۰۰ کالری مصرفی، ۱۴ گرم فیبر)
- مصرف ملین‌های طبیعی برای جلوگیری از یبوست
- کاهش وزن
- ورزش (حداقل ۳۰ دقیقه در روز)
- کاهش مصرف گوشت قرمز
- محدود کردن مصرف قهوه
- اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- دوری از دود و ترک سیگار
- مصرف روزانه آب به مقدار کافی
- مصرف سیر و زنجبیل
- دریافت کافی ویتامین D
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
همان طور که گفته شود داشتن نشانه‌های بیماری دیورتیکولیت به تنهایی کافی نیست. چرا که علائم بیماری‌های گوارشی تقریبا مشابه هم هستند، باید پس از مشاهده ابتدا به دکتر مراجعه کرد و از مصرف خودسرانه دارو یا هر نوع دمنوش گیاهی پرهیز کرد.
بنابراین باید در صورت بروز هر عارضه گوارشی به یک دکتر گوارش و کبد بالغین (یا در صورت مشاهده این نشانه‌ها در کودکان به دکتر گوارش اطفال) مراجعه کنید تا نوع بیماری به درستی تشخیص و سپس درمان شود.
باعرض سلام و خسته نباشید خدمت دکتر محترم گوارش
من الان ۱۵ روز هست که درد زیر شکم دارم که همراه با اسهال آبکی که سه چهار روز یبوست میشم بعدش اسهال و حالت تهوع و بعضی وقت هم استفراغ میکنم شبها عرق شدید میکنم به دکترهای زیادی مراجعه کردم دکتر زنان، دکتر گوارش، دکتر جراح عمومی وقتی معاینه میکنم میگن دیورتیکولیت هست ولی بعد وقتی سی دی اسکن رو میبینن میگن کیست تخمدان اون یکی میگه کیست رحم اون یکی میگه کیست ما بین لوله رحم و روده هست به ۸ تا دکتر زنان هم مراجعه میکنم میگن تو از نظر زنان هیچ مشکلی نداری فقط من یه کیست خیلی ریزی توی تخمدان چپ داشتم که پاره شده که دکترای زنان میگن اون اصلا هیچ مشکلی ایجاد نمیکنه و زیاد مهم نیست راستی من قبلاً دوبار چسبندگی داشتم که یه بار توی بارداری اولم بود که چهار ماه بود که باردار بودم بچه توی شکمم عمل باز چسبندگی انجام دادن بعدش هم توی بارداری دوم که موقع سزارین دکتر بعداز اینکه بچه رو برداشت چسبندگی رو عمل کرد من الان یه پسر۴ ساله و سه پسر۱/۵ ساله دارم بخدا دردم روز به روز داره خیلی بیشتر میشه توروخدا راهنماییم کنید که چیکار کنم اصلا مشکل من چیه چون اصلا بهم هیچ دارویی هم نمیدن که دردم کم بشه توروخدا ازتون خواهش میکنم کمکم کنید
باسلام ۶۰ سال دارم و حدود هشت ساله که از بیماری دیورکولیت رنج میبرم و مشخص شده در کلروسوکپی های متعدد که تمام روده من این کیسه ها وجود داره و هرسال من بستری میشم واز راه رگ انتی بیوتیکهای قوی تزریق میکنن و دوباره سال بعد با درد و تب بستری میشم و واقعا درموندم چه کنم و دکترها گفتن نمیشه که همه روده ات رو برداریم و خیلی مایوس و نگرانم خواستم نظر شما رو بدونم آیا دارویی برای جلوگیری وجود داره؟ آیا باید از نوع غذای خاصی پرهیز کنم؟ هر چند که احتیاط میکنم از خوردن انواع دانه ها که مبادا اختلال در روده ام ایجاد کنه …. با تشکر فراوان
با درود من ۷۶ ساله سالهامبتلا به دیورتیکولیت هستم و هر ۴ ماه ۱۰روز مترونیدازول و۴ ماه بعد سیپروکساتین خوردم ولی از ۱ول دیماه با درد شدید مرا به بیمارستان منتقل ۵روز فقط سرم + مترونیدازول و سیپروکساتین تزریقی در حالی که پزشک قلب مرا به سی سی یو منتقل و کلی نوار و اکو وسونوگرافی و با اصرار همراه و رضایت به بخش منتقل و گفتند ۵ روز دیگر در آنجا بمانم ولی با اصرارما که سرم ها را در منزل انجام دهیم ترخیص و۵ روز همان داروها بصورت وریدی انجام شد وبا نظر دکتر دو هفته دیگر با همان داروها بصورت خوراکی در حال ادامه هستم نظر دکتر بعد دو هفته کولونوسکوپی انجام شود اگر لازم باشد جراحی شوم ۱۰ روز اول فقط مایعات صاف شده وبعد هم مایع و غذای پوره.. راهنمایی بفرمایید آیا جراحی لازم است؟ واز چه داروهای گیاهی استفاده کنم تا روزهای آینده ..ممنون میشوم
چه بایدکنم؟
منم همین مشکل رادارم چه کنم؟
سلام داکتر صاحب کیسه صفرا من سنگ دارد تقریبا سه سال میشود همچنان قسمت چپ پاین ناف من نیز کم کم در د خفیف پیدا کرده به نظرم علت ان اینست که چند وقت پیش در اوایل در اخیر دفع مدفوع مثل قف خارج میشد بعدا در اخیر دفع مواد مدفوع با کمی درد وپیچیش خارج میشد فقط هنگام دفع مدفوع فعلا کمی بی اشتیا و خیال میکنم حالت تهوع برایم دست میدهد نمیدانم علت کیسه صفرا است یا از روده ام رهنمایم کنید