پیچ خوردگی مچ پا؛ علل علائم و راه درمان

به آسیب‌دیدگی نوارهای سخت بافتی یا همان رباط‌هایی که استخوان‌های پا را احاطه کرده‌ و به پا متصل می‌کنند، پیچ خوردگی مچ پا گفته می‌شود. زمانی که مچ پا به‌طور ناگهانی پیچ بخورد، این آسیب رخ می‌دهد. اگر بخواهیم دقیق‌تر توضیح دهیم باید بگوییم که: همه رباط‌ها دارای دامنه حرکتی و محدوده خاصی هستند. این محدوده به آن‌ها اجازه می‌دهد مفاصل را ثابت نگه‌دارند. زمانی که رباط‌ها این محدوده را رد کنند، پیچ خوردگی به وجود می‌آید. در این مطلب می‌خواهیم به‌طور کامل در مورد پیچ خوردگی مچ پا صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

علائم پیچ خوردگی مچ پا چیست؟

از جمله علائم پیچ خوردن مچ پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس درد شدید
• وجود ورم در مچ پا به علت افزایش مایع در بافت
• کبودی پا
• دشواری در راه‌رفتن
• سفتی مفاصل

علت پیچ خوردگی مچ پا چیست؟

معمولاً پیچ خوردگی مچ پا به علت افتادن،‌ چرخش ناگهانی یا ضربه به مفصل مچ ایجاد می‌شود.

دلایل پیچ‌خوردگی مچ پا را می‌توان به موارد زیر نسبت داد:

• استفاده از کفش نامناسب، راه رفتن یا دویدن روی سطح ناهموار هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی
• ضعیف‌بودن مچ پای فرد از ابتدای تولد
• قرار دادن نادرست پا روی زمین هنگام دویدن، بالا یا پایین رفتن از پله
• قرار دادن نادرست پا روی زمین هنگام خارج‌شدن از تختخواب یا پیاده‌شدن از خودرو
• قرار گرفتن پا در مکان‌های ناهموار مانند قدم گذاشتن در یک چاله
• قرار گرفتن پای یک بازیکن روی پای بازیکن دیگر هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی
• آسیب‌های اینورژن (چرخش مچ پا به سمت داخل) و آسیب‌های اِوِرژن (چرخش مچ پا به سمت خارج)

انواع پیچ خوردگی مچ پا

پیچ‌خوردگی مچ پا با توجه به شدت آن و میزان آسیب‌دیدگی رباط به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:

• پیچ‌ خوردگی درجه یک مچ پا: این نوع پیچ‌ خوردگی باعث کشیدگی رباط می‌شود و علائمی مانند درد و ورم دارد.
• پیچ‌ خوردگی درجه دو مچ پا: این نوع پیچ‌ خوردگی بر اثر پارگی شدید و جزئی رباط به وجود می‌آید و ورم و کبودی شدیدتری به علت خونریزی زیر پوست ایجاد می‌شود و راه رفتن را بیشتر از چند قدم، دشوار می‌کند.
• پیچ‌ خوردگی درجه سه مچ پا: این نوع پیچ‌ خوردگی به دلیل پاره شدن کامل رباط ایجاد می‌شود و راه رفتن تقریباً غیرممکن می‌گردد.

جلوگیری از پیچ خوردگی مچ پا

همواره پیشگیری از پیچ خوردن مچ پا بهتر از درمان آن بوده و هست. اقداماتی وجود دارند که می‌توانیم با استفاده از آن‌ها، از پیچ خوردن مچ پای خود جلوگیری کنیم. این اقدامات عبارت‌اند از:

• استفاده از کفش مناسب برای انجام فعالیت‌های ورزشی
• انجام تمرینات تقویتی مچ پا
• استفاده از نوار یا باند برای مچ پای ضعیف هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی
• انجام ورزش و بازی در محلی که هیچ‌گونه چاله یا مانعی نداشته باشد
• مراجعه به دکتر مچ پا در صورت وجود مواردی مانند انحراف شست یا صافی کف پا

درمان خانگی پیچ خوردگی مچ پا

زمانی که مشکل پیچ‌خوردگی مچ پا به وجود می‌آید، باید از روش‌های درمانی پزشکی و روش‌های درمان پیچ خوردگی مچ پا در منزل استفاده کنید تا سریع‌تر بهبود یابد. این روش‌ها عبارت‌اند از:

استراحت

مچ پای آسیب‌دیده را حرکت ندهید و استراحت کنید. همچنین می‌توانید از بریس یا آتل برای استراحت‌دادن به مفصل مچ پا استفاده کنید. استفاده از عصای زیر بغل هم می‌تواند کمک خوبی برای شما باشد.

استفاده از یخ

پک یخ را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید و آن را برای مدت ۲۰ دقیقه روی پای خود نگه‌دارید. البته حواستان باشد که یک حوله را بین پای خود و پک یخ قرار دهید. استفاده از یخ می‌تواند در موارد زیر مؤثر باشد:

• کاهش درد
• جلوگیری از افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده
• کاهش ورم، قرمزی و حرارت در قسمت آسیب‌دیده
• جلوگیری از ایجاد التهاب

استفاده از نوار الاستیک برای فشرده‌سازی

درمان سریع پیچ خوردگی مچ پا و کنترل ورم با استفاده از نوار الاستیک امکان‌پذیر است. البته حواستان باشد که نوار نباید بیش از حد محکم بسته شود.

همچنین برای کاهش ورم، مچ پا باید کمی بالاتر از قلب نگه داشته شود؛‌ بدین ترتیب که روی یک صندلی راحتی بنشینید و پای خود را روی یک بالش قرار دهید.

درمان پیچ خوردگی مچ پا با زردچوبه

برای درمان گیاهی پیچ خوردگی مچ پا  می‌توانید از زردچوبه استفاده کنید. برای استفاده از زردچوبه روش زیر را دنبال کنید:

• دو قاشق غذاخوری پودر زردچوبه، یک قاشق غذاخوری آب لیمو و کمی آب گرم را مخلوط کنید؛
• خمیر را روی مچ پا قرار داده و این قسمت را با باند ببندید؛
• یک هفته این کار را تکرار کنید و هر ۱۰ ساعت یکبار خمیر را عوض کنید.

درمان خانگی پیچ خوردگی مچ پا با نمک اپسوم

نمک اپسوم هم یک روش درمان فوری پیچ خوردگی مچ پا  در خانه است. برای استفاده از نمک اپسوم، روش زیر را دنبال کنید:

• یک فنجان نمک اپسوم را داخل وان آب گرم بریزید؛
• برای مدت ۳۰ دقیقه پای خود را داخل آب قرار دهید؛
• این کار را به مدت ۳ الی ۴ روز و روزانه دو بار انجام دهید.

روش‌های درمانی پزشکی برای پیچ خوردگی مچ پا

متن جایگزین: درمان پزشکی پیچ خوردگی مچ پا

علاوه بر روش‌های خانگی، ‌روش‌های پزشکی هم برای درمان این مشکل وجود دارد. البته ناگفته نماند که در صورت آسیب شدید به مچ پا به سراغ این روش‌ها می‌رویم:

انجام فیزیوتراپی

پزشک ابتدا وضعیت مچ پا را ارزیابی می‌کند و سپس تمرینات ورزشی را به بیمار ارائه می‌دهد. ارزیابی وضعیت مچ پا شامل موارد زیر می‌شود:

• معاینه ناحیه آسیب‌دیده
• بررسی دامنه حرکتی
• بررسی ورم مفصل
• ارزیابی قدرت
• بررسی قابلیت حرکتی
• ارزیابی تعادل

پس از ارزیابی نوبت به تمرینات ورزشی می‌رسد. برنامه ورزشی فیزیوتراپی جهت درمان پیچ‌خوردگی مچ پا  می‌تواند به شرح زیر باشد:

• تمرینات مربوط به دامنه حرکتی
• تمرینات ورزشی ایزومتریک
• تمرینات مقاومتی
• تمرینات ورزشی جهت بهبود تعادل و حس عمقی
• تمرینات ورزشی پلیومتریک

مصرف دارو

دکتر ارتوپدی کودکان و بزرگسالان طبق تشخیص خود، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن را برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌کند.

جراحی برای درمان پیچ خوردن مچ پا

در صورتی که آسیب‌دیدگی بسیار شدید باشد، پزشک جراحی را توصیه می‌کند. این نوع جراحی شامل ‌ترمیم رباط یا رباط‌های آسیب‌دیده می‌شود.

چه زمانی به مراقب پزشکی نیاز است؟

در صورت وجود هرکدام از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• درد خیلی شدید
• عدم امکان راه رفتن
• عدم بهبودی مچ پا در طول ۵ تا ۷ روز
• ورم غیرعادی مچ پا
• بی‌حسی در پا یا انگشتان پا
• وجود درد و ورم در قسمت فوقانی ساق پا (زیر زانو) یا عضلات ساق پا
• وجود قرمزی در قسمت آسیب‌دیده

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم هر آنچه نیاز است را در مورد پیچ خوردگی مچ پا برایتان بیان کنیم. در صورتی که آسیب خیلی شدید و جدی نباشد،‌ می‌توانید از روش‌های درمانی خانگی که نام بردیم، استفاده کنید؛ اما در صورت آسیب شدید باید به دکتر ارتوپدی یا دکتر توانبخشی مراجعه کنید. امیدواریم این مقاله برایتان مفید بوده باشد و بتوانید با اطلاعات به دست آمده از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کنید. از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید، از شما متشکریم.