سوزش معده و سردل؛ هر آنچه که باید بدانید!
فهرست مطالب
امروزه و با ورود تکنولوژی به تاروپود زندگی ما، تمام عادات و آداب‌ورسوم انسان‌ها اعم از خوابیدن، بیدارشدن، دوش گرفتن، غذاخوردن و فعالیت‌های روزانه دچار تغییرات بزرگ و اساسی شده است. یکی از این تغییرات مهم عادات غذاخوردن است که تأثیر مستقیم خود را بر معده و دستگاه گوارشی می‌گذارد. سوزش سر معده احساس درد ناخوشایندی است که در بالای معده و اصطلاحاً سردل حس شده و گاهاً منجر به احساس درد در قسمت پشت و کمر نیز می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم درباره علت سوزش معده و سردل، مراجعه به دکتر گوارش اطفال و راه‌های درمان خانگی و دارویی آن به بحث و گفتگو بنشینیم.
سوزش معده و سردل
محل قرار گرفتن معده دقیقاً در انتهای مری و پشت قفسه سینه بوده و با لمس دست قابل احساس است. معده ما برای اینکه بتواند منابع غذایی مختلف را هضم کرده و به روده انتقال دهد، از اسید معده استفاده میکند. سوزش معده زمانی اتفاق می‌افتد که این اسید معده بنابه‌دلایلی به سمت بالا و حلق کرده و طعم تلخی را به گلو منتقل میکند.
به عمل برگشتن اسید معده به سمت بالا و حلق، رفلکس معده می‌گویند. رفلکس معده در اثر عواملی مانند وجود مشکل در دستگاه گوارش، عدم تحرکی کافی، خوردن غذاهای سنگین و پرچرب، پرخوری، درست نجویدن غذا، دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا و دلایل دیگر که در ادامه توضیح داده خواهند شد به وجود می‌آید. اغلب افراد درمان سوزش معده و سردل را با ایجاد تغییرات در سبک زندگی و استفاده از داروهای خانگی رقم می‌‌زنند؛ اما اگر این حالت روزانه برایتان اتفاق می‌افتد، احتمالاً مشکل جدی‌تر از آن است که بخواهید پشت گوش انداخته و آن را نادیده بگیرید. پس بهتر است سریع‌تر به متخصص گوارش مراجعه کنید.
علائم سوزش معده و سردل
معمولاً سوزش معده بعد از غذا و سوزش معده شبانه با سکته‌ی قلبی اشتباه گرفته می‌شود، دلیل آن نیز شباهت در علائم بیماری است، پس باید با علائم جدی و متمایز سوزش سردل آشنا باشیم. علائم رایج و معروف سوزش معده و سردل شامل موارد زیر است:
- درد به‌صورت سوزش در سینه و بالای معده که معمولاً این سوزش معده بعد از غذا خوردن و در زمان شب احساس می‌شود
- سوزش معده و حالت تهوع
- سوزش سر معده و درد قفسه سینه
- استرس و سوزش معده
- دردی در پشت جناغ سینه که با دراز کشیدن یا خم شدن بدتر می‌شود
- نفخ شکم
- احساس طعم تلخ اسیدی در گلو
- سوزش معده و درد پشت
- التهاب مری و حنجره
- سرفه بی‌دلیل
- آسم یا لارنژیت گرفتگی صدا و زخم حنجره
- بوی بددهان
- بلع دردناک
- مدفوع تیره رنگ و خونی
- سوزش سر دل و تنگی نفس
- دردی که از پشت به شانه‌ها کشیده شود
- سرگیجه
- سبک سری
- تعریق هم‌زمان با درد قفسه‌ی سینه
- استفراغ
- کاهش وزن به‌دلیل کاهش اشتها یا مشکل در بلع
- مشکل در تنفس
- درد در فک و بازو
در صورت مشاهده هر یک از این علائم بهتر است سریع‌تر به دکتر گوارش و کبد بالغین مراجعه کنید.
علل سوزش معده و سردل
دلیل سوزش معده چیست؟ اکنون وقت آن است که بدانیم چه عواملی زمینه را در افراد مختلف برای سوزش معده و سردل مستعد میکند.
سوزش معده و سردل در نوزادان و کودکان
سوزش معده و سردل در کودکان اغلب به‌دلیل ضعف عضله اسفنکتر تحتانی مری در نگه‌داشتن محتویات اسیدی معده است. در حدود نیمی از کودکان این مشکل با ناراحتی و بی‌اشتهایی کودک هنگام غذا خوردن و بالا آوردن شیر قابل‌مشاهده است. در کودکان بزرگ‌تر، مشکلاتی نظیر اضافه وزن، قرار گرفتن در معرض دود سیگار و خوردن غذاهای تند و پرادویه باعث سوزش معده و سردل می‌شود.
سوزش معده می‌تواند با سایر بیماری‌های مربوط به قفسه سینه به شرح زیر اشتباه گرفته شود:
- حمله قلبی
- آمبولی ریه
- ذات‌الریه
- درد قفسه سینه
عواملی که باعث ایجاد سوزش معده و سردل و بدتر شدن شرایط میکند و باید به دکتر طب سنتی مراجعه شود، از قرار زیر هستند:
- بی‌خوابی و کم‌خوابی
- استرس
- یبوست
- سیگار کشیدن
- داشتن اضافه وزن
- مصرف کافئین، سروتونین، شکلات، الکل یا نوشیدنی‌های گازدار
- خوردن غذاهای تند و فلفلی
- خوردن غذای شور
- غذاهایی مانند آووکادو، پنیر و آجیل
- دمنوش نعناع یا قرص نعنا
- دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا خوردن
- مصرف بعضی داروها، مانند آسپرین یا ایبوپروفن
- مصرف سیر و پیاز خام
- مصرف محصولات تولیدشده از گوجه فرنگی مانند سس کچاپ
- مصرف مرکبات مانند گریپ‌فروت، لیموشیرین و پرتقال
- مصرف غذاهای حجیم، چرب و سرخ‌کردنی
- سوزش معده و سردل در اثر فتق هیاتال. بخشی از معده از طریق دیافراگم به داخل قفسه سینه فشار آورده و منجر به رفلکس اسید معده می‌شود
- مصرف آب‌میوه‌های اسیدی مانند آناناس
- نوشیدنی‌های حاوی کربنات
تشخیص سوزش معده و سردل
تشخیص این بیماری توسط دکتر گوارش با توجه به علائم بیمار، معاینه بالینی و انجام یک سری آزمایشات به شرح زیر قابل‌تشخیص خواهد بود:
- عکس‌برداری رادیولوژی: در عکس‌برداری رادیولوژی با استفاده از گاستروگرافین و تابانیدن پرتو ایکس به مری و معده شخص بیمار، می‌توان وضعیت التهابات مری و عملکرد عضلات مری و معده را مورد بررسی قرار داد
- آندوسکوپی: در این آزمایش، یک دوربین متصل به اسکوپ به داخلی مری و معده فرد بیمار فرستاده شده و علاوه بر عکس‌برداری و تشخیص علت التهاب، امکان نمونه‌برداری از بافت مری و معده برای آزمایش‌های تشخیص سرطان نیز وجود دارد
- مانومتری و آزمایش PH: در مواردی که ۲ روش بالا و معاینه بالینی برای تشخیص مشکل کافی نباشد، از اندازه‌گیری فشار و PH اسید معده استفاده می‌شود
- تست تنفسی: در این تست، یک لوله پلاستیکی از راه بینی وارد مری شده و شدت و مقدار اسید برگشتی از معده به مری را اندازه‌گیری میکند
سوزش معده و سردل در بارداری نیز یک بیماری شایع است. در زمان حاملگی، ترشح هورمون پروژسترون باعث شل‌شدن و تضعیف عملکرد دریچه‌ی کاردیا شده و رفلاکس محتویات معده به مری را رقم می‌زند. در این صورت، می‌توانید از ویزیت آنلاین طب سنتی بهره ببرید.
پیشگیری از سوزش معده
به‌طورکلی هر خوراکی که PH معده را اسیدی‌تر کند باعث تشدید علائم در فرد بیمار خواهد شد. در مقابل هستند غذاها و میوه‌هایی که برای سوزش سردل بسیار مفید هستند
اگر پیوسته دچار سوزش سر دل می‌شوید از خوردن غذاها و نوشیدنی‌هایی که کافئین دارند، نعنا، غذاهای چرب و تند و محصولات حاوی گوجه فرنگی پرهیز کنید.
اگر دچار سوزش سر دل هستید از طعم نعنا پرهیز کنید. به جای نوشیدن چای نعنا از چای زنجبیل استفاده کنید. جعفری گیاهی مناسب برای سوزش سردل است.
انواع راه های درمان سوزش سوزش معده و سردل
درمان سوزش سر دل از راه‌های مختلفی امکان‌پذیر است. از درمان خانگی سوزش معده گرفته تا انواع داروی سوزش معده در داروخانه‌ها. در ادامه انواع راه‌های درمان سوزش معده و سردل را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
درمان دارویی
داروهایی که برای درمان رفلاکس معده وجود دارند، توانایی کنترل و کاهش اسید معده را داشته و از این طریق باعث تسکین درد بیمار می‌شوند. مهارکننده‌های پروتون شامل موارد زیر توانایی کاهش اسید معده را دارند:
- امپرازول
- رانیتیدین
- رابپرازول
- پنتوپرازول
- لانزوپرازول
سوزش سردل، درمان خانگی و طب سنتی
مواد خوراکی که در خانه وجود داشته و باعث کنترل رفلاکس معده می‌شوند به شرح زیر هستند:
- زنجبیل: ترکیب زنجبیل با عسل یا دمنوش زنجبیل به کاهش التهاب دستگاه گوارش و سوزش معده کمک میکند.
- لبنیات پروبیوتیک: این لبنیات فاقد لاکتوز، با افزایش باکتری‌های مفید معده و روده، میزان ترشح اسید معده را کنترل می‌کنند.
- سرکه سیب: ترکیب سرکه سیب با آب ولرم در تنظیم مقدار ترشح اسید معده مؤثر است.
- آلوئه‌ورا: استفاده از آب و میوه آلوئه‌ورا در کاهش درد و سوزش معده مؤثر است.
- بابونه: ترکیب دمنوش بابونه با عسل در درمان سریع سوزش معده بسیار مؤثر است.
- موز: بهترین میوه برای سوزش معده موز است. مصرف مرتب موز میزان اسیدی بودن معده را کاهش داده و گرفتگی معده را رفع میکند.
- سیب برای سوزش معده: سیب یک آنتی‌اسید طبیعی قوی است. مصرف سیب به صورت خام و دمنوش باعث تسکین فوری سوزش معده می‌شود.
- انواع ملون‌ها مانند هندوانه، طالبی و عسلک: به‌دلیل کاهش PH معده در تسکین درد معده بسیار مؤثر هستند.
- رازیانه: دمنوش رازیانه به هضم غذا، نفخ و سوزش معده کمک میکند.
- بروکلی: بروکلی حاوی فیبر زیادی بوده و برای سلامت دستگاه گوارش بسیار مفید است.
- مارچوبه: مارچوبه در هضم غذا و کاهش اسید معده بسیار مؤثر است.
- لوبیا سبز: لوبیا سبز برای درمان مشکلاتی نظیر یبوست، زخم معده و رفلاکس معده سیار مفید است.
- جوش‌شیرین: ترکیب جوش شیرین با عسل و مصرف روزانه ۳ وعده از این ترکیب، برای کاهش سوزش سردل و معده بسیار مؤثر و مفید است.
- جویدن آدامس: جویدن آدامس پس از هر وعده غذایی به مدت نیم ساعت، اسید معده را کنترل کرده و در هضم غذا کمک شایانی میکند.
- آب انار: آب انار در کنترل اسید معده و رفلاکس آن به مری بسیار مؤثر است.
- به: به سطح اسیدی معده را کاهش داده و علائم سوزش سردل و معده را بهبود می‌بخشد.
- مربای گل‌محمدی: استفاده از مربای گل‌محمدی مورد توصیه دکتر اسید معده بوده و معده و مری را تقویت میکند.
- غذاهای گرم: به توصیه دکتر تغذیه تا جای ممکن غذاهای گرم را در رژیم غذایی خود گنجانده و از مصرف وعده‌های سرد، آماده، نیمه آماده و فراوری‌شده خودداری کنید.
- نارون: یک قاشق غذاخوری پودر نارون آمریکایی را در یک فنجان آب داغ به مدت ۵ دقیقه بخیسانید. این دمنوش را ۳ بار در روز میل کنید.
- تخم بارهنگ: از دمنوش تخم بارهنگ به همراه عرق نعنا و عسل روزانه در رژیم غذایی خود استفاده کنید. همچنین می‌توانید از متخصص تغذیه آنلاین استفاده کنید.
- میوه‌هایی نظیر نارگیل، خرما، انجیر، پاپایا، انواع توت‌ها، شلیل و هلو در کاهش اسیدی بودن معده و درمان سوزش سردل مؤثر هستند.
تغییر سبک زندگی
سوزش معده اگر به‌طور مؤثر کنترل و درمان نشود، منجر به بروز مشکلاتی در چرخه خواب و همچنین بروز خستگی در طول روز شود. با رعایت موارد زیر رفلاکس معده خود را تا حد زیادی کنترل کرده و کاهش دهید:
مصرف زودهنگام وعده شام: برای جلوگیری از سوزش سر دل، حداقل سه ساعت قبل از خواب وعده شام را میل کنید. پیشنهاد دوم چندین قدم پیاده‌روی بلافاصله پس از خوردن غذا است.
مصرف مواد غذایی کم‌چرب:هضم کردن چربی برای معده بسیار زمان‌برتر از موادی مانند پروتئین و کربوهیدرات است، پس در مصرف غذاهای پرچرب زیاده‌روی نکنید.
دوری از استرس: سطح استرسی که روزانه تحمل می‌کنید، تأثیر مستقیم در اسیدی‌شدن معده و رفلاکس اسید معده به مری دارد. با کنترل استرس و اضطراب خود، از برگشت اسید معده به مری جلوگیری کنید.
خوابیدن به سمت پهلوی چپ: خوابیدن به سمت پهلوی راست علائم سوزش معده و سردل را تشدید میکند.
دوری از نوشیدنی‌های مضر: تمام نوشیدنی‌های کافئین‌دار، حاوی نعنا و گازدار را کنار بگذرید. این نوشیدنی‌ها باعث نفخ معده و تضعیف عضلات معده و مری می‌شوند.
ورزش کردن: سعی کنید بین ورزش کردن و غذا خوردن حداقل ۲ ساعت فاصله زمانی بیندازید. همچنین ورزش‌هایی مانند دراز نشست علائم سوزش معده و سردل را تشدید میکند.
عدم مصرف زیره و دارچین: از زیره و دارچین در چای و غذاهای خود استفاده نکنید. زیره و دارچین علائم سوزش سردل و معده را تشدید خواهند کرد.
آبلیمو و آبغوره: آبلیمو و آبغوره PH معده را به‌شدت اسیدی می‌کنند. از آبلیمو و آبغوره در رژیم غذایی خود به‌هیچ‌عنوان استفاده نکنید.
سخن پایانی
در این مطلب تمام سعی خود را به‌کار بستیم تا تمام مواردی که مورد تأیید و توصیه دکتر معده است را برای شما لیست کنیم. با رعایت نکات ذکرشده در عادات غذایی و روزمره خود و با استفاده از مواد خوراکی که در تقویت معده و مری مؤثر هستند، علائم بیماری سوزش معده و سردل خود را تا حد بسیار زیادی بهبود ببخشید. با مشاهده هر کدام از علائم نام برده‌شده در این مقاله، می‌توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید.
سلام مدتی سوزش معده ودهان داره چه کارکنم
ودرد قسمت وسط شانها وبوی سوختگی از معده ام به دهان وبینی
من مشکل بوی بدمعده از طریق دهان دارم
سلام
حدود ۱۰سال مشکل رفلکس معده دارم و اکثرا شبها اذیت میشم و بیشترین درد هنگام پشت خوابیدن است و ۳بار آندوسکوپی شدم و تجربه که از درد و اذیت مواد غذایی تشدید کننذه رفلکس معده دارم بیشتر اینها هستند؛
پرتقال و نارنگی، انار، موز، ملون، خربزه، فلفل، گوجه فرنگی، پیاز و سبزیجات و ماست،شیر
شما که می فرمایید انار، ملون،… اسید معده را کاهش می دهند در خود من بر عکس جواب می دهد چون اسیدی هستنذ
با تشکر و سپاس
معده ودل درد خیلی دارم فقط می خواهم بالا بیارم ولی نمی تونم
سلام شوهرم سوزش معده داره دوروزه چه کنم ترو خدا راه نماییم کنید
سلام ۱۰روزه که سوزش معده وسردل آزارم میده هرچه میخورم ازیت میشم تورو خدا راهنمایی کنید
بعد از خوردن ناهار کاری که به معده ام زیاد فشار آورده انجام داده ام در ناحیه سر دل احساس سوزش شدیدی دارم
سلام استرس ازدردمعده به وجود میاد
سلام تو این سایت خبری از دکتر نیست که حداقل جواب یه نفر رو بده متاسفم
سلام من سه ماه اشتهام کوره اعتیاد داشتم ترک کردم مردم به غذا برنمیگرده
برمیگرده یک مدت طول می‌کشه
رمضان بمون
سلام خسته نباشیدمنمدت یکماه است که تمام شکمم سوزش احساس مکنم حس مکنم تمام بدنم فلفل ریخته شده باده معده ام تیلی زیاده
سلام خسته نباشیدمن مدت بیست سال است سوزش سردل دارم هربارباکمی مصرف داروکمی بهترمی شودولی بازعلایم بازمی گرددالان مدت سه سال است دردشدیدوعجیبی درمعده احساس می کنم که گلووفکم رانیزدرگیرمی کندلطفامن راهنمایی کنید
سلام شاید بند سر دل باشی در بیاری راحت میشی احساس می‌کنی سر دلت چیزی هست میسوزه و نفس کم میاری و کمتر هم گرفته بری بندی درست میشه
باد رو رها کن چون گیر دادن ضرر داره چیزای تند نخور.لوبیا و نخود نخور
سلام خسته نباشید میخواستم بپرسم اگر سوزش معده داشته باشم باید چکار کنم
بابونه وعسل موجزه میکنه
درود
روز بخیر
عذر میخوام
زیر دنده چپ احساس سوزش داشتم به پزشک مراجعه کردم دستور مصرف امپرازول داد یه مدت خوب بود
ولی مجدد لاز هم به صورت خفیف همون احساس رو دارم و اینکه مشکل بعدی که دارم یا اضافه شده همراه با گاهی اوقات یبوست ضعیف دو مورد مشاهده خون روشن داشتم لطفا راهنمایی کنین ممنونم
سلام من زیر دندهسمت چپم احساس در خفیف دارم لطفا راهنمایی کنید
سلام خسته نباشید ببخشید شوهرم یک هفته هست که فکر میکند شردلش گیرکرده است بایدچکارکند
بند سر دل شاید در بیاری راحت میشی. باید بری بندی با دست در بیاره بهتره همه رو در میاره فوت فقط سه تا میشه در بیاری
من زیاد پرهیز میگیرم هما باز هم سوزش معده دارم خیلی مه خسته کرده
سلام من دخترم باخوردن غذا فوری معده درد میگیره بیشتر وقت ها حالت تهوع دارع بیشتر وقت ها یا یبوست داره یا اسهال دکتر زیاد بردمش همیشه براش امپرازول مینویسه یا کلدنیوم سی
سلام ازدهنم موقع خواب آب می‌ریزد نفخ وگاز معده شدید اکثرا اذهال وگاهی یوبوست
دهنتو ببند تا خودم نیومدم جررررررررش بدم
سلام آقا رضا،،
روم سیا،ببخشید، چرا به محمدرضارحیمی میگی …
غیراز مشکلش چیز دیگه ای که نگفته،یا من نمی‌بینم؟
تشکر
بچه کو نی تو دهنتو ببند وگرنه میشاشم تو حلقت
موقع خواب آویشن بدش