انواع درمان سوزش سر دل در بارداری

سوزش سر دل در هنگام بارداری

سوزش سر دل در هنگام حاملگی یک ناراحتی شایع است و طبق آمار بین ۳۰ تا ۸۰ درصد از خانم‌ها در دوران بارداری علائم سوزش سر دل، سوءهاضمه یا ریفلاکس اسید معده به مری را تجربه می‌کنند. این عارضه ممکن است در هر زمان از بارداری شروع ‌شود اما معمولاً در سه‌ماهه دوم و سوم با رشد جنین بیشتر دیده می‌شود.

اصولاً سوزش سر دل هنگامی اتفاق می‌افتد که بخشی از غذا و اسید معده دوباره به مری بازگردند. سلول‌هایی که پوشش معده را تشکیل می‌دهند، اسید و آنزیم‌های تجزیه‌کننده غذا را در خود نگه می‌دارند و در برابر آن‌ها ایمن هستند اما پوشش مری حساس‌تر از مخاط معده است. به‌همین‌دلیل، در اثر بازگشت اسید معده به مری احساس سوزش سر دل می‌کنید.

باید بدانید که سوزش سر دل در هنگام حاملگی برای مادر و جنین خطرناک نیست، اگرچه می‌تواند باعث ناراحتی قابل توجه و کاهش طول مدت خواب شود زیرا گاهی درد سوزش سر دل در حد شکل شدیدی از عارضه بارداری پره‌ اکلامپسی خود را نشان می‌دهد.

خوشبختانه شما می‌توانید با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی خود به کاهش علائم سوزش سر دل در هنگام حاملگی کمک کنید و داروهایی وجود دارد که مصرف آن‌ها در بارداری بی‌خطر است. معمولاً این عارضه پس از زایمان از بین می‌رود. مشورت با یک پزشک متخصص زنان و زایمان یا پزشک متخصص گوارش می‌تواند کمک زیادی به شما در پیشگیری، کنترل و درمان این عارضه کند.

علائم سوزش سر دل در هنگام حاملگی چیست؟

همانطور‌که از نامش پیداست، سوزش سر دل مانند یک گرگرفتگی آتشین احساس می‌شود که از پشت استخوان سینه شما شروع شده و سپس به سمت مری می‌رود. علاوه‌بر احساس سوزش در هنگام حاملگی که ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد، ممکن است با احساس نفخ، زیاد آروغ زدن، احساس یک مزه ترش در دهان، گلودرد و سرفه‌های مکرر نیز مواجه شوید. به‌خصوص زمانی که غذاهای پرادویه و سرخ شده می‌خورید.

سوزش سر دل معمولاً بعد از خوردن غذا یا نوشیدنی ایجاد می‌شود و قبل از خواب شب یا هنگامی‌که برای چرت زدن دراز می‌کشید ممکن است بدتر شود. در هر زمان از بارداری می‌توانید این علائم را داشته باشید اما از ۲۷ هفتگی به بعد بیشتر مشاهده می‌شود. به طور کلی علائم سوزش سر دل در هنگام حاملگی عبارت‌اند از:

• احساس سوزش در سینه، گلو یا پشت دهان
• طعم اسیدی یا ترش در دهان
• بوی بد دهان
• درد در گلو
• دردی که هنگام خوابیدن بدتر می‌شود
• تهوع و استفراغ
• تنگی نفس

حتماً در مورد علائمی که تجربه می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید تا علت اصلی سوزش سر دل را در شما تشخیص دهد. در مبحثی در مورد سوزش معده در اوایل بارداری نی نی سایت نیز به این علائم اشاره شده است.

علل سوزش سر دل در هنگام حاملگی چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل می‌شوند؟

پزشکان متخصص دقیقاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث سوزش سر دل در هنگام حاملگی می‌شود اما آن‌ها گمان می‌کنند که این یک مشکل سه‌جانبه ناشی از علل زیر است:

• تغییرات هورمونی

هورمون پروژسترون که به آن هورمون بارداری نیز گفته می‌شود، مقصر اصلی سوزش سر دل در هنگام حاملگی است. این هورمون به عنوان شل‌کننده عضلات عمل می‌کند و می‌تواند عضله سفت دریچه تحتانی مری که ورودی معده شما را می‌بندد، شل کند. هنگامی‌که می‌خورید یا می‌نوشید، این عضله به طور معمول باز می‌شود تا محتویات خود را وارد معده کند؛ بنابراین با افزایش سطح پروژسترون که در دوران بارداری رخ می‌دهد، اسید معده می‌تواند به سمت مری و حتی حلق برود.

• جنین درحال‌رشد

وقتی رحم شما هر روز با وجود جنین درحال‌رشد منبسط‌تر می‌شود، برای پیداکردن فضای کافی در شکم باید وارد رقابت با ارگان‌های دیگر شود. در نتیجه رحم درحال‌رشد، معده و دریچه تحتانی مری به معده را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث می‌شود رفلاکس اسید معده رخ دهد، به‌خصوص اگر شکم پر باشد. به‌همین‌دلیل، به گفته اکثر محققان، سوزش سر دل با پیشرفت بارداری بدتر می‌شود.

• روند آهسته هضم غذا

به لطف افزایش پروژسترون در دوران بارداری و شل شدن عضلات معده، روند هضم غذا کند می‌شود و محتوای معده طولانی‌تر از حد طبیعی در آن باقی می‌ماند. با کند شدن روند هضم غذا و پر ماندن معده، احتمال سوزش معده افزایش می‌یابد.

از دیگر علل سوزش سر دل در هنگام حاملگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف برخی از داروهای ضد تهوع در دوران بارداری می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن سوزش سر دل شود.
• داشتن سابقه رفلاکس اسید معده به مری قبل از بارداری یا در اثر حاملگی قبلی
• ابتلا به یک عارضه حاملگی شدید به نام سندرم هِلپ (HELLP) که می‌تواند علائمی مانند سوزش سر دل، دل درد، احساس سوزش در قفسه سینه و احساس فشار یا درد در قسمت فوقانی معده ایجاد کند.
• پرخوری
• خوردن مداوم غذاهای ادویه‌دار، پرچرب و حاوی گوشت‌های فرآوری شده
• مصرف بیش‌ازحد مرکبات، گوجه‌فرنگی، شکلات، کافئین و نوشابه یا سایر نوشیدنی‌های دارای کربنات
• سیگارکشیدن
• چاقی
• مصرف الکل در دوران بارداری

انواع سوزش سر دل در هنگام حاملگی

انواع سوزش سر دل در هنگام حاملگی معمولاً براساس علت و شدت آن طبقه‌بندی می‌شوند. در بعضی از خانم‌ها این مسئله خفیف است و در بعضی آن‌قدر شدید است که باعث بی‌اشتهایی یا مشکلات خواب می‌شود. معمولاً در بعضی از خانم‌ها، سوزش سر دل در سه‌ماهه اول شروع می‌شود، در سه‌ماهه دوم بهبود می‌یابد و در سه‌ماهه سوم بدتر می‌شود، درحالی‌که بعضی دیگر در تمام دوران بارداری با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. جالب است بدانید که گاهی سوزش سر دل از علائم اولیه بارداری است؛ بنابراین سوزش سر دل در اوایل بارداری را نادیده نگیرید.

عوارض سوزش سر دل در هنگام حاملگی چیست؟

سوزش سر دل در هنگام حاملگی می‌تواند باعث ناراحتی و اختلال در خواب شود اما معمولاً عوارض آن خطرناک نیست. معمولاً پزشک شما با دقت بیشتری وضعیت شما را بررسی می‌کند و در صورت مشاهده عوارض زیر باید تحت نظر باشید:

• گلودرد مداوم
• مشکل در بلعیدن یا احساس درد هنگام بلع
• احساس مداوم درد در قفسه سینه
• گرفتگی گلو
• گرفتگی و تغییر صدا
• تنگی نفس و سرفه‌های مدارم
• کاهش وزن ناگهانی
• کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خود و شروع کم‌خونی

آیا امکان پیشگیری از سوزش سر دل در هنگام حاملگی وجود دارد؟

خوشبختانه با به‌کارگیری روش‌های زیر امکان پیشگیری و مقابله با سوزش سر دل در هنگام حاملگی وجود دارد:

• به آنچه که می‌خورید دقت کنید. جای تعجب نیست که غذاهای اسیدی و پرادویه، اسید معده بیشتری نسبت به غذاهای ملایم ایجاد می‌کنند؛ بنابراین از مصرف مرکبات، گوجه‌فرنگی، پیاز، سیر، کافئین، شکلات و سایر غذاهای اسیدی خودداری کنید. همچنین استفاده از غذاهای سرخ شده یا چرب که باعث کند شدن روند هضم می‌شوند را محدود کنید.
• تعداد وعده‌های غذایی خود را زیاد کنید. بهتر است با کاهش حجم هر وعده غذایی، به‌جای سه بار در روز، شش بار در روز غذا بخورید. این کار به معده شما کمک می‌کند تا غذاها را زودتر هضم کند و سریع‌تر تخلیه شود.
• هنگام غذا خوردن صاف بنشینید. این کار تأثیر زیادی در کنترل رفلاکس اسید معده به مری دارد.
• سعی کنید تا سه ساعت قبل از خواب غذا نخورید. این کار کمک زیادی به پیشگیری از بروز علائم سوزش سر دل قبل از خواب می‌کند.
• سیگار نکشید. دلایل زیادی وجود دارد که شما نباید در دوران بارداری سیگار بکشید. مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث شل شدن دریچه بین معده و مری می‌شود و در نتیجه رفلاکس اسید معده به مری را تحریک می‌کند.
• هنگام خواب زیر سر خود را بلند کنید. حتماً زیر شانه‌های خود بالشت قرار دهید، تاحدی‌که زیر سر شما ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر بلندتر از سطح زمین قرار بگیرد.
• لباس‌های گشاد بپوشید. هر نوع لباسی که بتواند به شکم شما فشار بیاورد، مطمئناً باعث تحریک رفلاکس اسید معده به مری خواهد شد.
• از نوشیدن مایعات بین غذا پرهیز کنید و میزان مصرف چای و قهوه خود را به‌دلیل داشتن کافئین محدود کنید.
• طب سوزنی را امتحان کنید. طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵، خانم‌هایی که قبل از حاملگی رفلاکس معده داشته‌اند و طب سوزنی انجام داده‌اند، طی حاملگی در وضعیت آن‌ها بهبودی حاصل شده است.
• الکل مصرف نکنید. علاوه‌براین واقعیت که مصرف الکل می‌تواند عوارض مختلفی را برای کودک در حال رشد ایجاد کند، از وزن کم هنگام تولد گرفته تا اختلالات یادگیری، الکل می‌تواند دریچه میان معده و مری را شل کند و باعث بازگشت اسید معده به مری شود.
• در مورد مصرف داروی ضد اسید بی‌خطر برای دوران بارداری از پزشک خود سؤال کنید. اگر سابقه رفلاکس اسید معده دارد، به‌محض آغاز بارداری در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.

مشاوره آنلاین بارداری و زنان

انواع راه‌های درمان سوزش سر دل در هنگام حاملگی که باید بدانید

اگر راهکارهای ذکر شده در مورد پیشگیری و مقابله با سوزش سر دل مؤثر واقع نشدند، پزشک برای درمان اقدام به تجویز دارو می‌کند. امروزه بسیاری از داروها می‌توانند به رفع سوزش سر دل در هنگام حاملگی کمک کنند. آنتی‌اسیدها با قدرت خنثی‌سازی اسید معده می‌توانند احساس سوزش سر دل را کاهش دهند. آنتی‌اسیدهای حاوی کربنات کلسیم یکی از رایج‌ترین موارد هستند.

وقتی سوزش معده شدید است، پزشک ممکن است داروهای کاهنده اسید مانند سوکرالفات، آگونیست گیرنده H2 یا مهارکننده پمپ پروتون معده مانند رانیتیدین و اُمپرازول را تجویز کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نیز اثرات مفید مصرف هم‌زمان سوکرالفات و تغییر سبک زندگی در کنترل رفلاکس اسید معده در بارداری را گزارش کرد.

در دوران بارداری باید به ایمنی همه چیزهایی که وارد بدن خود می‌کنید فکر کنید. برخی از انواع قرص برای سوزش معده در بارداری (داروهای آنتی اسید) مانند موارد زیر برای شما مناسب نیستند:

• آنتی‌اسیدهای حاوی بی‌کربنات سدیم که می‌توانند تورم دریچه معده به مری را افزایش دهند.
• آنتی‌اسیدهای حاوی آسپرین که می‌توانند برای کودک شما سمی باشند. اصولاً مصرف آسپرین در دوران بارداری با خطر سقط جنین، نقص قلب و خونریزی مغزی در نوزادان نارس همراه است.
• آنتی‌اسیدهای حاوی تری سیلیکات منیزیم که هنوز بی‌خطر بودن استفاده از آن‎ها در دوران بارداری ثابت نشده است.

اگر دارویی برای بیماری دیگری مانند داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید زیرا برخی از داروها رفلاکس معده را تشدید می‌کنند. برای درمان سوزش سر دل هرگز مصرف داروی تجویز شده را متوقف نکنید، مگر اینکه پزشک تشخیص دهد. آنتی‌اسیدها می‌توانند مانع جذب آهن توسط بدن شوند؛ بنابراین هم‌زمان مکمل‌های آهن و قرص‌های آنتی اسید را مصرف نکنید. در مبحثی با عنوان درمان سوزش سر دل در بارداری نی نی سایت نیز به این نکات اشاره شده است.

درمان سوزش معده در بارداری با داروهای گیاهی

بعضی از داروهای گیاهی برای خانم‌های باردار و جنین مناسب نیستند و حتماً پیش از مصرف خودسرانه، در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید. تجربه ثابت کرده است که مصرف سیاه دانه، چای بابونه و زنجبیل و عرق نعناع عوارضی برای مادر و جنین ندارد. گاهی مصرف هم‌زمان گیاهان دارویی و داروهای آنتی اسید خطرناک است و با یکدیگر تداخل دارند. پس بهتر است محتاطانه در این مورد عمل کنید.

درمان سوزش معده در بارداری در طب سنتی

از نظر متخصصان طب سنتی، ارتباطی میان سوزش سر دل در بارداری و جنسیت جنین وجود دارد زیرا طبق تجربه مادرانی که بیشتر این وضعیت را تجربه کرده‌اند، فرزندشان پسر شده است. البته امروزه هنوز شواهد علمی دقیقی برای این نظریه وجود ندارد. پیشنهاد می‌کنیم حتماً در رژیم غذایی روزانه خود مصرف مواد غذایی زیر را در نظر بگیرید:

• بادام
• آب آلوئه‌ورا
• آب نارگیل
• زنجبیل خام
• دانه‌های رازیانه

این مواد غذایی می‌توانند میزان ترشح اسید معده را کنترل کنند و احتمال بروز سوزش سر دل در هنگام حاملگی را کاهش دهند. به‌خصوص در مورد سوزش معده در ماه هشتم بارداری که شدت بیشتری دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید از مشاوره آنلاین متخصص طب سنتی به صورت تلفنی و متنی استفاده کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

یک زن باردار باید مرتباً به پزشک یا ماما مراجعه کند و هرگونه علائم خود، هر چند جزئی را ذکر کند زیرا برخی از بیماری‌های جدی می‌توانند با علائم سوزش معده خود را نشان دهند و نیاز به مراقبت‌های فوری دارند. به طور کلی، درصورتی‌که با مشکلات زیر مواجه شدید حتماً به پزشک اطلاع دهید:

• استراتژی‌های مراقبت در منزل و داروهای بدون نسخه برای شما مؤثر نبوده‌اند.
• سوزش معده به‌قدری شدید است که روند خواب شما را مختل کرده است.
• مصرف داروها باعث بدتر شدن علائم شما شده است یا با علائم دیگری مانند فشار خون بالا، درد غیر قابل توضیح یا تغییر در حرکات جنین مواجه شده‌اید.
• بعد از مصرف داروها با عوارض جانبی مانند بثورات پوستی یا اسهال مواجه شده‎اید.
• همچنان سوزش معده تا چند روز پس از زایمان ادامه دارد.

در مورد تنظیمات سبک زندگی، سایر راه‌های کاهش سوزش سر دل و دل‌درد، مصرف داروهای لازم و نحوه افزایش راحتی در دوران بارداری از پزشک سؤال کنید. درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری ندارید، از صدها پزشک آنلاین متخصص پذیرش ۲۴، مشاوره آنلاین تلفنی و متنی بگیرید و مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره‌های ایشان استفاده کنید.

مشاوره آنلاین بارداری