میگرن عصبی چیست؟

میگرن عصبی چیست؟

میگرن عصبی یکی از بیماری‌های اعصاب و روان شایع است که موجب بروز علائم مختلفی مانند سردرد‌های ضربان‌دار می‌شود.

بیشتر سردردهای میگرنی حدود ۴ ساعت طول می‌کشند، اما سردردهای شدید ممکن است که تا بیش از ۳ روز هم ادامه داشته باشند. ابتلاء به دو تا چهار بار سردرد در ماه معمول است اما برخی از افراد ممکن است هر چند روز یک‌بار دچار سردردهای میگرنی شوند، در حالی که برخی دیگر یک یا دو بار در سال این درد را احساس می‌کنند. بر اساس آمار‌ها این بیماری ششمین بیماری ناتوان کننده در جهان است.

پس در پاسخ به این سوال که میگرن عصبی شدید چیست، می‌توان این‌گونه بیان کرد که میگرن نوعی از بیماری‌های عصبی است که عموماً منجر به سردرد‌های شدید می‌شود و معمولاً می‌توان با مشاهده‌ی برخی علائم، شروع آن را پیش‌بینی کرد. در این مقاله به بررسی انواع، علل و روش‌های درمان میگرن عصبی می‌پردازیم.

علت میگرن عصبی

محققان بر این باورند که میگرن نتیجه‌ی ناهنجاری‌های عصبی ناشی از جهش‌های ژنتیکی در مغز است. در سال ۲۰۱۰، تیمی از محققان جهش مشترکی را در ژن TRESK یافتند که حاوی دستورالعمل‌هایی برای یک کانال یون پتاسیم خاص است. کانال‌های پتاسیم در استراحت سلول‌های عصبی نقش مهمی دارند و جهش در آنها می‌تواند منجر به بیش‌فعالی سلول‌ها شود، به‌طوری‌که به سطوح بسیار کمتری از درد پاسخ دهند.

میگرن عصبی چه علائمی دارد؟

در واقع سردرد ممکن است در نتیجه‌ی بسیاری از اختلالات ایجاد شود و هر سردردی را نمی‌توان از علائم میگرن عصبی در نظر گرفت. از علائم میگرن عصبی شدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دردی که در عرض چند ثانیه یا کمتر به اوج خود می‌رسد (سردرد رعد و برقی)
• سردردهایی که شدت یا دفعات آن برای هفته ها ادامه و افزایش می‌یابد
• تب، مننژیت (meningismus)، تغییر وضعیت ذهنی، یا ترکیبی از آن‌ها
• تغییر واضح در الگوی ثابت سردرد
• ورم و پرخونی در اطراف پاپی در دیسک بینایی همراه با ازدیاد فشار درون جمجمه‌ای (Papilledema)
• نقص عصبی کانونی

اما به‌طور کلی میگرن در همه‌ی افراد متفاوت است. در بسیاری از افراد به صورت مرحله‌ای اتفاق می‌افتد. این مراحل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

مرحله‌ی پرودروم (Prodrome)

حدود ۶۰ درصد از افرادی که مبتلاء به میگرن عصبی هستند، ساعت‌ها یا روز‌ها قبل از سردرد، علائم زیر را تجربه می‌کنند:

• حساس بودن به نور، صدا یا بو
• خستگی
• هوس غذایی یا بی‌اشتهایی
• تغییرات خلق و خوی
• تشنگی شدید
• نفخ
• یبوست یا اسهال

مرحله‌ی اورا (Aura) در میگرن عصبی

اورا گروهی از علائم گفتاری، حرکتی و حسی هستند که به‌عنوان سیگنال‌های هشدار دهنده، از شروع میگرن عصبی خبر می‌دهند. اگرچه که اورا معمولاً قبل از بروز سردرد رخ می‌نماید، اما زمان آن قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است در حین یا حتی بعد از سردرد نیز ظاهر شود.

اورا می تواند از ۱۰ تا ۶۰ دقیقه طول بکشد و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از افرادی که مبتلاء به میگرن عصبی هستند، اورا را تجربه می‌کنند.

برخی از علائمی که اورا ایجاد می‌کند ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشاهده‌ی نقاط چشمک‌زن درخشان یا جرقه‌
• توهم
• نقاط کور
• تغییر در بویایی یا چشایی
• مشاهده‌ی خطوط مواج یا ناهموار
• بی‌حس شدن یا سوزن سوزن شدن پوست
• از دست دادن بینایی به‌صورت موقت
• تغییر در گفتار
• احساس سنگینی در بازو‌ها و پا‌ها
• صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)

مرحله‌ی حمله میگرن عصبی

سردرد میگرنی اغلب با یک درد مبهم شروع و به درد ضربان‌دار تبدیل می‌شود. این درد معمولاً در طول فعالیت بدنی بد‌تر می‌شود. درد میگرن عصبی ممکن است از یک طرف سر به طرف دیگر حرکت کند یا در جلوی سر یا در تمام طول سر حس شود.

حدود ۸۰ درصد افراد حالت تهوع همراه با سردرد و نیمی از این افراد علاوه بر درد در سر، استفراغ را نیز تجربه می‌کنند. از طرفی رنگ‌پریدگی و ضعف نیز می‌تواند از علائم دیگر آن باشد.

مرحله‌ی پست‌دروم (Postdrome) در میگرن عصبی

این مرحله می‌تواند تا یک روز پس از سردرد ادامه یابد. علائم آن عبارتند از:

• احساس خستگی و کسلی
• بداخلاقی
• احساس شادابی غیرمعمول
• درد یا ضعف عضلانی
• هوس غذایی یا بی‌اشتهایی

انواع میگرن عصبی

اغلب افراد به محض شنیدن کلمه‌ی “میگرن” یاد سردرد شدید می‌افتند. چیزی که بیشتر افراد نمی‌دانند این است که میگرن یک بیماری عصبی است و انواع مختلفی از آن وجود دارد. در ادامه با انواع مختلف میگرن، آشنا خواهیم شد.

میگرن عصبی با اورا (میگرن عصبی پیچیده)

حدود یک چهارم افرادی که میگرن را تجربه می‌کنند، اورا (یک سری تغییرات حسی و بینایی شامل دیدن نقاط سیاه و زیگ‌زاگی، بی حسی، سوزن سوزن شدن در یک طرف بدن یا ناتوانی در صحبت کردن و …) را نیز تجربه می‌کنند.

اورا اندکی قبل یا در طول میگرن ایجاد می‌شود و می تواند بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول بکشد. اورا دومین مرحله از چهار مرحله میگرن است و هرکسی که آن را تجربه کند، تایید می‌کند که می‌توان آن را به‌عنوان یک علامت هشدار غیرقابل انکار در نظر گرفت و نشان از آن دارد که سر درد شدید در راه است.

میگرن عصبی بدون اورا (میگرن عصبی رایج)

تشخیص میگرن بدون اورا می تواند دشوار باشد زیرا علائم آن مشابه چندین نوع دیگر میگرن است. درد ضربان‌دار در طرف سر، حساسیت چشم به نور (photophobia)، ترس از صدا (phonophobia)، دردی که با فعالیت بدنی تشدید می‌شود و حالت تهوع و استفراغ همگی از علائم کلاسیک میگرن بدون اورا هستند.

میگرن عصبی بدون سردرد

این نوع میگرن که میگرن خاموش یا آسفالژیک (Acephalgic) نیز نامیده می‌شود، می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد زیرا اگرچه سردرد وجود ندارد ولی اورای همراه با سرگیجه و سایر اختلالات بینایی، حالت تهوع و سایر مراحل میگرن در این نوع از میگرن شایع است. معمولاً کسانی که به میگرن بدون سردرد مبتلا می‌شوند، احتمالاً انواع دیگری از میگرن را نیز تجربه می‌کنند.

میگرن عصبی همی‌پلاژیک

میگرن همی‌پلاژیک علائمی مشابه سکته‌ی مغزی را نشان می‌دهد. افرادی که این نوع میگرن را تجربه می‌کنند در یک طرف بدن دچار ضعف می‌شوند که اغلب با علائم اورای بینایی و احساس سوزن‌سوزن شدن یا از دست دادن حس در یک طرف بدن همراه است.

میگرن همی‌پلاژیک می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد. مشابه اورای معمولی بدون سردرد، میگرن همی‌پلژیک نیز همیشه شامل سردرد شدید نیست.

میگرن عصبی شبکیه

زمانی که سردرد باعث از دست دادن موقت بینایی در یک چشم شود، میگرن از نوع شبکیه است. میگرن شبکیه در زنان در طول سال‌های باروری شایع است و می‌تواند از یک دقیقه تا چند ماه طول بکشد، اما معمولاً کاملاً برگشت‌پذیر است. میگرن عصبی چشمی ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تری باشد و کسانی که آن را تجربه می‌کنند باید به یک متخصص مراجعه کنند.

میگرن عصبی مزمن

اگر بیش از ۱۵ روز در ماه سردرد دارید، احتمالاً از میگرن مزمن رنج می‌برید. این نوع از میگرن در بسیاری از روزها اغلب شبیه میگرن معمولی است، اما ممکن است تغییرات قابل توجهی در شدت علائم و سردرد در هر روز وجود داشته باشد. بسیاری از بیماران مبتلاء به میگرن مزمن بیش از ۱۰ تا ۱۵ روز در ماه از دارو‌های ضد سردرد حاد استفاده می‌کنند که این امر ممکن است منجر به سردرد‌های مکرر شود.

برای ارتباط با دکتر میگرن فقط کافی است با پذیرش ۲۴ تماس حاصل نمایید.

عوارض میگرن عصبی

خطرات میگرن عصبی ممکن است زیاد باشد و می‌تواند عوارضی را به‌همراه داشته باشد که شامل موارد زیر می‌شود:

افسردگی و اضطراب در اثر میگرن عصبی

افرادی که میگرن دارند بسیار بیشتر از دیگران به دو اختلال اضطراب و افسردگی مبتلاء می‌شوند. این موضوع ممکن است به دلیل سردرد شدید طولانی‌مدت یا سایر علائم این بیماری باشد.

سرگیجه و میگرن عصبی

میگرن عصبی معمولاً موجب احساس سرگیجه یا از بین رفتن تعادل می‌شود. سرگیجه همراه با میگرن معمولاً در افرادی که مستعد بیماری‌های حرکتی هستند، اتفاق می‌افتد.

بی‌خوابی در اثر میگرن عصبی

درد و ناراحتی ناشی از میگرن عصبی می‌تواند افراد را دچار اختلالات خواب نماید. همچنین این بیماری می‌تواند ساعات خواب را بر هم زند به همین دلیل ابتلاء به میگرن عصبی شدید و بی‌خوابی با هم رابطه‌ی مستقیم دارند.

تهوع و استفراغ در میگرن عصبی

تهوع و استفراغ از علائم رایج میگرن عصبی است. علت آن ممکن است مرتبط با ماده شیمیایی‌ای به‌نام سروتونین باشد که به هورمون “احساس خوب” معروف است. افرادی که به میگرن مبتلاء می‌شوند ممکن است سطح سروتونین پایینی داشته باشند.

سندروم سروتونین در میگرن عصبی

دارو‌هایی به‌نام تریپتان (Triptans) که معمولاً به‌عنوات داروی میگرن عصبی برای درمان حملات میگرنی تجویز می‌شوند، می‌توانند با سایر دارو‌ها، مانند دارو‌های ضد افسردگی رایج (که سطح سروتونین را افزایش می‌دهند) تداخل داشته باشند. این موضوع می‌تواند باعث عوارض جدی مانند بی‌قراری، گیجی، اسهال، پرش عضلات و افزایش ضربان قلب شود.

مشکلات گوارشی در اثر میگرن عصبی

معمولاً برای درمان میگرن عصبی در خانه می‌توان از مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن استفاده نمود. اما مصرف زیاد یا طولانی مدت این دارو‌ها و همچنین سایر دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است باعث زخم، درد معده یا خونریزی شوند.

سردرد‌های برگشتی بعد از میگرن عصبی

سردرد‌های برگشتی (Rebound headaches)، یکی دیگر از عوارض مرتبط با دارو است. برخی از دارو‌های میگرن (مانند قرص میگرن عصبی حاوی کافئین) ممکن است موجب تشدید سردرد شوند. اثر استامینوفن، مسکن‌های ترکیبی مانند Excedrin و قرص‌های خواب‌آور نیز در صورتی‌که بیش از حد مصرف شوند، به همین صورت است.

میگرن عصبی در کودکان

متاسفانه مطابق آمار، نرخ ابتلای کودکان به میگرن عصبی کم نیست و معمولاً نیمی از کودکانی که به این بیماری مبتلاء می‌شوند، قبل از رسیدن به سن ۱۲ سالگی، با اولین حمله مواجه می‌شوند.

سابقه‌ی خانوادگی، جنسیت، استرس، کمبود خواب و آب بدن و رژیم غذایی نامتعادل در ابتلای کودکان به این بیماری نقش دارند. به‌همین دلیل با از کاهش محرک‌های غذایی و ایجاد یک رژیم متعادل، کاهش استرس و مصرف برخی از دارو‌هایی که مورد تایید پزشک متخصص است، می‌توان این بیماری را درمان نمود.

آیا میگرن عصبی درمان پذیر است؟

برخی از افراد مبتلاء به میگرن عصبی می‌توانند نقطه‌ی آغاز سردرد را تشخیص دهند و در نتیجه در به‌کار بردن استراتژی‌های ساده‌ی درمان قبل از شروع سردرد، اقدام کنند. این استراتژی‌های ساده شامل مواردی مانند خوردن، مصرف کافئین یا دارو‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن یا مدیتیشن است.

هنگامی که سردرد متوسط ​​یا شدید باشد، درمان بیشتری لازم است. بیشتر داروهای موثر در سردرد، زمانی بهترین اثر را دارند که به‌موقع مصرف شوند تا سردرد را قبل از اینکه خیلی شدید شود، متوقف کنند.

درمان خانگی میگرن عصبی

در میگرن عصبی درمان خانگی امکان‌پذیر است به شرط آنکه میگرن ساده باشد. برخی از بیماران ترکیب مسکن‌های ساده بدون نسخه همراه با کافئین را در درمان میگرن عصبی موثر می‌دانند. سایر بیماران دسته‌ای از داروهای تجویزی را که به نام «تریپتان» شناخته می‌شوند، برای درمان قطعی میگرن عصبی مفید می‌دانند. تریپتان‌ها معمولاً به‌صورت خوراکی تجویز، اما به صورت تزریقی به‌عنوان امپول میگرن عصبی و اسپری بینی نیز ارائه می‌شوند.

به طور کلی این داروها در بیماران با سابقه سکته‌ی مغزی، حمله‌ی قلبی یا سایر بیماری‌های عروقی بدون خطر در نظر گرفته نمی‌شوند. به‌همین دلیل درمان میگرن به‌صورت خودسرانه باید محدود شود تا از ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو جلوگیری شود. به‌عبارتی استفاده مکرر از این دارو‌ها می‌تواند به‌طور متناقضی خطر مزمن شدن اختلالات سردرد اپیزودیک را افزایش دهد.

درمان میگرن عصبی با طب سنتی

به‌طور کلی فرآیند تشخیص میگرت عصبی بایستی توسط پزشک متخصص انجام گیرد و با توجه به انواع میگرن، درمان صورت پذیرد. اما از جمله موارد درمان میگرن عصبی با داروی گیاهی شامل موارد زیر می‌شوند:

• روغن اسطوخودوس
• روغن نعناع
• زنجبیل
• تخم گشنیز
• گل مینا
• رزماری
• بومادران

همچنین برای درمان میگرن عصبی در طب سنتی موارد زیر در نظر گرفته می‌شوند:

• نوشیدن دم‌کرده‌ی سنبل‌الطیب و گل‌گاو‌زبان به‌منظور کاهش درد
• نوشیدن چای نعناع به‌همراه عسل
• استنشاق عصاره‌ی اسطوخودوس
• نوشیدن دم‌کرده‌ی بابونه
• نوشیدن ترکیب فلفل قرمز، آب گرم و عسل
• نوشیدن دم‌کرده‌ی ریحان، آویشن، لیمو و برگ درخت گلابی

کلام آخر:

اگرچه سردرد‌های میگرنی می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند، اما با پیشرفت علم، روش‌های درمان میگرن عصبی نیز شناخته‌تر شده‌اند. میگرن عصبی انواع مختلفی دارد و برای هر نوع درمان نیز متفاوت است. پس اگر به این بیماری مبتلاء شده‌اید، باید حتماً قبل از هر اقدامی با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

برای دریافت نوبت از دکتر متخصص مغز و اعصاب یا ویزیت دکتر آنلاین مغز و اعصاب کافی است اپلیکیشن پذیرش ۲۴ را دانلود کنید.

شاید برای شما هم سوال باشد:

آیا میگرن عصبی خطرناک است؟

میگرن عصبی انواع مختلفی دارد. در برخی از انواع آن ممکن است موارد دیگری مانند سکته‌ی مغزی، مشکل قلبی، افسردگی، اضطراب، فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) و … همراه باشد که می‌توانند زمینه‌ی خطر را فراهم کنند.

برای میگرن عصبی چی خوبه؟

معمولاً انواع مسکن‌های بدون نسخه (مانند ایپوبروفن) برای درمان سردرد‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند اما به‌منظور درمان خانگی سردرد‌های خفیف می‌توان از دم‌کرده‌ها و نوشیدنی‌های گیاهی استفاده کرد. در موارد جدی‌تر که درد پایدار و شدید است، باید تحت نظارت پزشک متخصص برای دریافت دارو اقدامات لازم انجام شود.

آیا هر سردردی میگرن است؟

خیر هر سردردی میگرن نیست و حتی میگرن ممکن است بدون سردرد باشد. برای تشخیص دقیق باید حتماً به پزشک مراجعه کنید