ریزش مو بعد از رژیم| بررسی علل و راه های جلوگیری از ریزش مو بعد از رژیم
تاثیر رژیم لاغری بر ریزش مو، درمان ریزش مو
فهرست مطالب
ریزش مو بعد از رژیم
در رژیم‌های لاغری کم‌کربوهیدرات، به علت استرس ناشی از تغییرات غذایی زیاد، ریزش مو اتفاق بسیار رایجی در میان گیرندگان این نوع رژیم است. رژیم کتوژنیک (Ketogenic) نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما خوشبختانه این معضل همیشگی نبوده و این روند تنها ۳ تا ۶ ماه ادامه می‌یابد و پس از این دوره، فولیکول‌های مو دوباره به ضخامت قبلی خود برمی‌گردند. همچنین می‌توان جهت جلوگیری از ریزش مو بعد از رژیم کتوژنیک، اقدامات پیش‌گیرانه متعددی به عمل آورد. در این مقاله به بررسی نحوه رشد مو، علل ریزش مو به‌ویژه در رژیم کتوژنیک و راه‌های پیشگیری و درمان ریزش مو بعد از رژیم می‌پردازیم.
مو چگونه رشد می‌کند؟ (۳ مرحله اصلی چرخه رشد مو)
رشد مو ماهیتی دوره‌ای دارد و از سه مرحله مشخص تشکیل شده است که هر یک از آنها مسئول تغییر در بافت و شکل ظاهری مو هستند. چرخه رشد مو شامل مراحل زیر است:
- آناژن (Anagen) یا رشد: مرحله فعال چرخه رشد مو است که به طور متوسط ۲ تا ۶ سال (برای موی سالم ۵ تا ۶ سال) به طول می‌انجامد.
- کاتاژن(Catagen) یا گذار: در این مرحله مو دیگر رشد نمی‌کند، بلکه خود را برای افتادن و دادن جای خود به موهای دیگر آماده می‌کند. کاتاژن یک فاز موقتی است و به مدت ۲ تا ۳ هفته به طول می‌انجامد. حدود ۳ درصد موها در این فاز قرار دارند.
- تلوژن(Telogen) یا استراحت: در این مرحله که فاز ریزش نیز نام دارد، موی تازه روییده، موی قبلی را به بیرون رانده و جایگزین موی قبلی میشود. این مرحله ۲ تا ۳ ماه به طول می‌انجامد.
معمولاً ۲۰ درصد از موهای شما در فاز تلوژن، ۳ درصد در فاز کاتاژن و بقیه درحال‌رشد در فاز آناژن هستند. تغییر در سبک زندگی یا رژیم غذایی می‌تواند روند رشد مو را مختل کرده یا سرعت ببخشد. اگر فاز آناژن زمان کافی در اختیار نداشته باشد، ریزش مو را تجربه خواهید کرد.
علل کلی ریزش مو کدام‌اند؟
ریزش ۱۰۰ تار مو در روز در همه افراد طبیعی است و حتی سالم‌ترین موها نیز می‌ریزند. اگر هنگام تمیزکردن برس موی خود مقداری مو مشاهده کردید، جای نگرانی نیست، اما اگر سرعت ریزش موهایتان بیشتر از این مقدار بود حق دارید که نگران شوید. کاهش چشمگیر کالری، استرس، کمبود مواد مغذی و… می‌توانند باعث ریزش مو شوند. در ادامه به شرح سایر دلایل ریزش مو می‌پردازیم:
- وراثت
این نوع ریزش مو ارثی و به این صورت است که موها به‌مرور نازک‌تر می‌شوند و حجم اولیه خود را از دست می‌دهند (کم‌پشت‌تر می‌شوند). افرادی که در خانواده خود سابقه ریزش مو با الگوی زنانه و یا مردانه دارند، به‌احتمال زیاد دچارش خواهند شد.
- تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی می‌تواند منجر به کم‌پشت شدن موها شود. تغییر در سطح آندروژن نیز ممکن است باعث نازک شدن موهای سر و زبری موهای صورت شود.
- کمبود غذایی
کمبود برخی از مواد غذایی خاص منجر به ریزش مو میشود. این نوع کمبودها با طاسی با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنتیک) و ریزش موی موقتی یا واکنشی (تلوژن افلوویم) مرتبط است. کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله آهن، زینک، نیاسین، سلنیوم، ویتامین دی، پروتئین و… نیز باعث ریزش موی بیشتری میشود. گاهی اوقات نیز مصرف بیش از حد یک ویتامین مانند ویتامین آ منجر به ریزش مو میشود. همچنین اگر گیاه‌خوار هستید یا سابقه کم‌خونی دارید، ممکن است دچار ریزش موی ناشی از کم‌خونی شوید.
- استرس جسمی یا روانی
افزایش استرس باعث ترشح هورمون‌هایی (مانند کورتیزول) میشود که با افزایش التهاب، روند رشد مو را متوقف یا کند می‌کند و باعث ریزش موها میشود. بعضی از افراد هنگام استرس کمتر غذا می‌خورند در نتیجه سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی کاهش یافته و منجر به ریزش مو میشود.
- بیماری تیروئید
اختلال عملکرد تیروئید یکی دیگر از دلایل احتمالی ریزش مو است
داروها
مصرف برخی از داروها از جمله آلوپورینو (Allopurinol)، بروموکریپتین (Bromocriptine)، سیکلوفسفامید (Cyclophosphamide) و… با ریزش مو ارتباط دارند. اگر ریزش مو ناشی از مصرف دارو باشد، با قطع مصرف دارو، ظرف مدت ۱ تا ۳ ماه ریزش مو درمان میشود.
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و ریزش مو
زنانی که به بیماری سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا هستند، همواره از اختلال‌های هورمونی رنج می‌برند. هورمون‌های مردانه (یا آندروژن) در بدن زنان هم تولید میشود ولی در افرادی که تخمدان پلی کیستیک دارند، تولید هورمون‌ها بیش‌ازحد معمول است؛ بنابراین ریزش موی سر می‌تواند نشانه سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد.
- رنگ مو و ریزش مو
رنگ‌کردن مو مانعی برای رشد موها نیست اما ممکن است به مو آسیب بزند. رنگ مو حاوی آمونیاک و پراکسید هیدروژن است. این مواد موهای تلوژن را سست می‌کند و از طرفی نیز ساقه‌های مو را از لحاظ فیزیکی ضعیف کرده و باعث ریزش مو میشود.
- کاهش وزن و ریزش مو در رژیم کتوژنیک
رژیم گرفتن می‌تواند استرس‌زا و طاقت‌فرسا بوده و منجر به کمبود تغذیه‌ای شود. علاوه‌براین، بسیاری از زنان با افزایش سن یا در دوران یائسگی دچار افزایش وزن می‌شوند و می‌خواهند برای کاهش وزن رژیم بگیرند. مجموعه این موارد منجر به نازک شدن موها و ریزش مو بر اثر کمبودهای تغذیه‌ای می‌شوند.
جلوگیری از ریزش مو در رژیم کتوژنیک
کتوژنیک اصطلاحی برای رژیم‌های کم‌کربوهیدرات است (مانند رژیم اتکینز). رژیم کتوژنیک، رژیمی با کربوهیدرات کم و چربی بالاست و اغلب برای کاهش وزن استفاده میشود. در این رژیم غذایی منبع سوخت‌وساز بدن از کربوهیدرات به چربی تغییر می‌کند که به آن کتوزیس گفته میشود. یعنی بدن شما وارد فاز چربی‌سوزی شده و کاهش وزن شروع میشود. در این رژیم مصرف کربوهیدرات‌هایی از قبیل شکر، نوشابه، شیرینی و نان سفید که زودهضم هستند، کاهش می‌یابد.
آیا رژیم کتوژنیک باعث ریزش مو میشود؟
بدون شک، رژیم کتوژنیک مانند اغلب رژیم‌ها عوارضی نیز به دنبال خواهد داشت. بسیاری افراد در ماه‌های اول رژیم، دچار ریزش موی موقتی می‌شوند. با این رژیم، احساس گرسنگی کمی کرده و در نتیجه کمتر غذا خورده و کالری کمتری دریافت می‌کنید. سازگارشدن با این شیوه جدید غذا خوردن هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روحی استرس‌زاست؛ بنابراین ریزش مو در رژیم کتوژنیک و در نتیجه مجموعه این موارد به‌علاوه کمبود ویتامین و مواد معدنی، نتیجه‌ای کاملاً طبیعی است.
دلایل عمده ریزش مو در رژیم کتوژنیک
دلایل عمده‌ای که باعث ریزش مو در رژیم کتوژنیک میشود عبارت‌اند از:
- کاهش شدید کالری
مطالعات نشان داده است که کاهش وزن شدید باعث ریزش مو میشود. وقتی کالری بدن به طور چشمگیری کاهش می‌یابد، بدن شما انرژی عمده خود را به‌جای رشد مو، صرف سیستم‌های حیاتی می‌کند. به طور خلاصه، کالری کمتر مساوی انرژی کمتر.
- کمبودهای تغذیه‌ای
اغلب افراد زمانی که تحت رژیم‌های کم‌کربوهیدرات قرار می‌گیرند، فراموش می‌کنند که نیاز است تا مواد معدنی و ویتامین‌های ازدست‌رفته را جایگزین کنند. هرچه کربوهیدرات کمتری بخورید، بدن انسولین کمتری تولید می‌کند و ذخایر گلیکوژن تخلیه می‌شوند. وقتی ذخایر گلیکوژن تخلیه می‌شوند، کلیه‌ها مقدار زیادی آب و الکترولیت مانند سدیم، روی، منیزیم، پتاسیم و ید دفع می‌کنند. جایگزین‌کردن الکترولیت‌های ازدست‌رفته برای سلامت بدن ضروری است.
- کمبود بیوتین
کمبود بیوتین می‌تواند عامل دیگری برای ریزش مو باشد. بیوتین که به ویتامین H نیز معروف است در تبدیل غذا به انرژی مؤثر است. یکی از مطالعات انجام‌شده بر روی موش‌ها نشان داد که رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات و پرچربی باعث کمبود بیوتین میشود و کمبود بیوتین نیز می‌تواند باعث ریزش مو شود.
- استرس
استرس یکی از اصلی‌ترین دلایل ریزش مو است و وقتی در رژیم غذایی تغییری اساسی ایجاد شود، استرس در بالاترین حد خود قرار می‌گیرد. استرس می‌تواند به موارد زیر منجر شود:
- آلوپسی آره آتا یا ریزش سکه‌ای مو (Alopecia Areata): ریزش ناگهانی انبوهی از موها در نواحی جمجمه
- تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن موی وسواسی (Trichotillomania): افراد مبتلا به وسواس کندن مو تمایلی قوی و کنترل‌ناپذیر برای کندن موهای خود دارند.
تلوژن افلوویوم شایع‌ترین بیماری مو در آغاز رژیم کتوژنیک است که بر اثر استرس ایجاد میشود در بیشتر موارد، موقتی است و فقط دو تا سه ماه طول می‌کشد. هنگامی‌که عارضه تلوژن افلوویوم (TE- Telogen Effluvium) یا ریزش موقتی مو را تجربه می‌کنید، چرخه رشد موی شما مختل میشود و تا ۵۰ درصد از موهای شما در مرحله استراحت قرار می‌گیرند. در نتیجه، شما بخش زیادی از موهای خود از دست می‌دهید.
بنابراین ازآنجاکه رژیم غذایی با کربوهیدرات کم می‌تواند باعث ایجاد استرس شود، مهم است که در مراحل ابتدایی رژیم کتوژنیک، استرس‌های جانبی خود را به حداقل برسانید.
- کمبود پروتئین کافی
مصرف پروتئین در رژیم کتو پایین است. یک رژیم کتوژنیک استاندارد شامل کربوهیدرات کم، پروتئین متوسط و مصرف زیاد چربی است. بسیاری از مبتدیان، پروتئین کمی مصرف می‌کنند زیرا فکر می‌کنند پروتئین زیاد می‌تواند از طریق گلوکونئوژنز (به فرآیندی گفته میشود که طی آن گلوکوز از مواد غیر کربوهیدرات نظیر اسید‌های آمینه و چربی تولید میشود) آنها را از رژیم خارج کند که این طرز فکر درست نیست. در حقیقت، حتی رژیمی با کربوهیدرات پایین و پروتئین بالا مانند رژیم گوشت‌خواری، می‌تواند شما را به‌راحتی در رژیم کتوژنیک نگه دارد.
- شرایط پزشکی زمینه‌ای
به‌عنوان‌مثال برخی از افراد توانایی جذب ویتامین‌های خاصی را ندارند.
ریزش مو در رژیم کتوژنیک چقدر طول می‌کشد؟
به طور معمول ریزش مو در رژیم لاغری کتوژنیک به مدت ۲ الی ۳ ماه طول می‌کشد. در این مرحله، عوامل استرس‌زا و دردهای ناشی رژیم جدید شروع به کمرنگ شدن کرده و موهای شما دوباره وارد مرحله آناژن (یا رشد) می‌شوند.
چگونه جلوی ریزش مو ناشی از رژیم کتوژنیک را بگیریم؟
ممکن است حین رژیم خود نتوانید ریزش مو را به میزان دلخواهتان کاهش دهید، اما می‌توانید سرعت آن را کاهش دهید. از جمله کارهایی که می‌توانید دراین‌رابطه انجام دهید تا ریزش را به حداقل برسانید عبارت‌اند از:
- خواب کافی
- نوشیدن آب زیاد
- خوردن مقدار کافی کالری و پروتئین
- به یک‌باره فشار زیادی به خود وارد نکنید (به‌عنوان‌مثال، رژیم جدید، پرهیز غذایی، روزه‌داری متناوب و…)
- استرس بدن خود را به حداقل برسانید
- افزودن کلاژن و بیوتین به رژیم روزانه خود؛ کلاژن پروتئین ساختاری اصلی بدن ماست و برای رشد مو و ناخن حیاتی است و به طور مؤثری ریزش مو را متوقف می‌کند. قرص‌های مکمل حاوی بیوتین می‌تواند بهترین قرص ویتامین برای ریزش مو باشد.
- مصرف روی؛ روی باعث عملکرد خوب تیروئید و تحریک چرخه ترمیم رشد مو میشود. می‌توانید از قرص‌های مکمل حاوی روی استفاده کنید یا تخمه کدوتنبل مصرف کنید.
- مصرف متیل سولفونیل متان، ترکیبی که در محصولات حیوانی، سبزیجات و جلبک‌ها یافت میشود و به علت گوگرد سرشار به کراتین‌سازی و تقویت مو کمک می‌کند.
- مصرف کافئین؛ مطالعات نشان می‌دهد که کافئین می‌تواند به رشد مو و جلوگیری از ریزش مو کمک کند.
- آبرسانی به مو؛ برای کمک به حفظ سلامت موی خود، آن را به‌خوبی هیدراته کنید تا شکننده نباشد.
- مصرف روغن‌های ضروری مو؛ هنگامی‌که روغن نعناع را به پوست سر می‌مالید، به‌سرعت مرحله آناژن به پوست سر القا میشود. روغن نارگیل، اسطوخودوس، رزماری و مریم‌گلی نیز نتایج مثبتی را در جلوگیری از ریزش مو در پی دارند.
درمان ریزش مو در رژیم کتوژنیک
علاوه بر اطمینان از اینکه رژیم غذایی شما شامل مواد مغذی موردنیاز برای جلوگیری از ریزش مو است، اقدامات دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید برای کمک به تقویت سلامت موهای خود در رژیم کتوژنیک انجام دهید:
- پروبیوتیک‌ها را امتحان کنید.
گاهی تغییر رژیم، تعادل باکتری‌های مفید روده را برهم می‌زند، مصرف پروبیوتیک‌ها حلال این مشکل است. تعادل باکتری‌ها به بهبود هضم غذا می‌انجامد، هضم بهتر نیز مواد لازم برای سلامت بدن از جمله موها را تأمین می‌کند.
- موها را به‌آرامی شسته و خشک کنید.
از شامپوی ملایم و نرم‌کننده مغذی مو استفاده کنید. از مصرف محصولاتی که ممکن است موهای شما را خشک کرده و باعث آسیب بیشتر و ریزش مو شوند، خودداری کنید.
کمتر سشوار بکشید همچنین بعد از استحمام برای گرفتن رطوبت اضافی مو از مالیدن حوله به موهای خود خودداری کنید، زیرا اصطکاک ناشی از آن به موهای شما آسیب می‌رساند. در عوض، موهای خود را در یک حوله میکروفیبر بپیچید تا سریع‌تر خشک شود.
- از رفتارهای مخاطره‌آمیز بپرهیزید.
موقتاً، تا زمانی که بدنتان با رژیم جدید سازگار میشود، موهایتان را رنگ، صاف یا فر نکنید. همچنین از گیره‌های سفت یا مدل دم‌اسبی استفاده نکنید تا ریشه مو شل نشود.
- از روغن نارگیل استفاده کنید.
استفاده از روغن نارگیل در درمان ریزش مو ناشی از کمبود پروتئین مؤثر است و به‌راحتی جذب مو میشود.
- روغن نارگیل را به پوست سر خود ماساژ دهید تا جریان خون و رشد مو افزایش یابد.
- برای محافظت از مو در برابر شکستگی و خشکی از ماسک موی روغن نارگیل استفاده کنید.
- از ماینوکسیدیل (Minoxidil) و اسپیرونولاکتون (Spironolactone) استفاده کنید.
ماینوکسیدیل، معروف به Rogaine، دارویی بدون نسخه است که به ریزش مو در زنان و مردان کمک کند. برای گرفتن نتیجه، بهتر است هر روز آن را روی سر خود بمالید. همچنین طبق گفته آکادمی پوست آمریکا، مصرف‌کنندگان قرص اسپیرونولاکتون، مصرف آن را بر ریزش مو مؤثر دانسته‌اند.
- سایر درمان‌های ریزش مو بعد از رژیم
چند داروی دیگر وجود دارد که می‌تواند بدون تجویز برای درمان ریزش مو ناشی از کاهش وزن استفاده شود، از جمله قرص گیاهی ویتاگنوس. متخصص پوست یا دکتر ریزش مو می‌تواند تشخیص دهد که این داروها برای شما مناسب است یا خیر. لیزر و کاشت مو نیز روش‌هایی است که برخی برای درمان ریزش مو استفاده می‌کنند، اما این روش‌های درمانی برای همه مناسب نیست و همیشه جواب نمی‌دهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر موهای شما به طرز غیرمعمولی شروع به ریزش کرد به دکتر ریزش مو مراجعه کنید تا علت بالقوه تغییرات موهای شما را تشخیص دهد. بهتر است تا قبل از شروع رژیم نیز با دکتر رژیم لاغزی خود مشورت کنید تا از بی‌ضرر بودن رژیم مطمئن شوید، خصوصاً اگر به فشار خون بالا، بیماری قلبی یا دیابت مبتلا هستید. شما می‌توانید برای مشاوره و رزرو نوبت، با پزشکان آنلاین متخصص پوست‌ومو در پذیرش ۲۴ تماس بگیرید.
سلام وقت بخیر نزدیک به ۶ماه رژیم هستم درحین رژیم دکترم ویتامین هم تجویز کرد اما در ماه ششم ریزش مو دارم آمپول هفته یک بار ترکیبی استفاده میکنم قرص پرفکتیو هم شبی یه دونه اما ریزشم قطع نشده
بعد از رژیم موهام به شدت شروع به ریزش کرده
آمپول یا کبسولی معرفی کنید