اثرات کرونا بر مغز و سیستم عصبی

طبق مطالعات انجام‌شده، از هر ۷ نفری که به ویروس کرونا جدید مبتلا می‌شود یک نفر دچار عوارض جانبی عصبی یا علائمی می‌شود که بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد. اغلب این ویروس مستقیما به بافت مغز یا اعصاب شما حمله نمی‌کند بلکه می‌تواند با ایجاد نارسایی‎هایی باعث بروز عوارضی مانند سردرگمی موقت، از دست دادن بویایی و چشایی، تشنج و سکته مغزی شود. این روند در مورد ویروس‌های قبلی مانند SARS و H1N1 نیز دیده شده است.

اگرچه محققان هنوز پاسخ دقیقی در مورد اینکه چرا مغز ممکن است آسیب ببیند ندارند، اما چندین نظریه ارائه شده است. به عنوان مثال، اثرات کرونا بر مغز به احتمال زیاد نتیجه التهاب شدید و آسیب سیستم عصبی عروقی است و این مساله ممکن است احتمال ابتلا به بیماری‌های تخریب‌کننده سلول‌های عصبی مانند آلزایمر و بیماری پارکینسون را در نسل‌های آینده افزایش دهد.

مساله دیگر عوارض مزمن یا طولانی‌مدت کووید-۱۹ است که می‌تواند پس از بهبودی از این بیماری در قالب سردرد، مشکلات حافظه و زوال شناختی خود را نشان دهد. محققان دانشگاه نورث وسترن در شیکاگو اولین کسانی بودند که گزارش دادند، حتی افراد غیربستری مبتلا به کووید-۱۹ نیز اختلال شناختی قابل توجهی را نشان می‎دهند که ممکن است بیش از ۶ هفته پس از عفونت حاد ادامه داشته باشد. در ادامه به جزئیات بیشتری از عوارض کرونا بر مغز و اعصاب اشاره خواهیم کرد.

ایجاد تغییرات در مغز در نتیجه ابتلا به عفونت کووید ۱۹

بیماران مبتلا به کووید-۱۹ می‌توانند انواع مشکلات مرتبط با مغز را تجربه کنند، از جمله:

• گیجی
• از دست دادن هوشیاری
• تشنج
• سکته
• از دست دادن قدرت بویایی و چشایی
• سردرد
• مشکل در تمرکز
• تغییرات رفتاری و تغییر در خلق‌وخو

بیماران هم‌چنین ممکن است درگیر مشکلات اعصاب محیطی مانند سندرم گیلن باره شوند که می‌تواند منجر به فلج و نارسایی تنفسی شود. تخمین زده شده است که حداقل نیمی از بیماران علائم عصبی دارند.

کرونا ویروس چه تاثیری روی مغز می‌گذارد؟

عوارض کرونا بر مغز شایع است و می‌تواند از کاهش عملکرد ذهنی تا سکته مغزی متغیر باشد. براساس تحقیقات مشخص شده است که ویروس کرونا می‌تواند از چهار راه به مغز آسیب برساند. در ادامه به جزئیات علل بروز عوارض کرونا بر روی مغز اشاره خواهیم کرد.

۱. عفونت شدید

ممکن است در بعضی از افراد این ویروس ظرفیت ورود به مغز و ایجاد عفونت شدید و ناگهانی را داشته باشد. زیرا مطالعات گزارش‌شده در چین و ژاپن، مواد ژنتیکی ویروس را در مایع نخاعی و یک مورد در فلوریدا ذرات ویروسی را در سلول‌های مغز پیدا کرده‌اند.

در واقع این مساله به‌دلیل ورود ویروس به جریان خون و سپس سیستم عصبی و مغز است. از دست دادن بویایی که در برخی از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ رخ می‌دهد می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که ویروس از طریق پیاز بویایی که درست بالای بینی قرار دارد وارد شده و در انتقال اطلاعات مربوط به تشخیص بوها به مغز اختلال ایجاد می‌کند.

۲. عملکرد بیش‌ازحد سیستم ایمنی بدن

احتمال دوم این است که سیستم ایمنی در تلاش برای مبارزه با کووید-۱۹ بیش‌ازحد فعال می‌شود و یک پاسخ التهابی «ناسازگارانه» ایجاد می‌کند که ممکن است باعث آسیب بیشتر به بافت و اندام‌هایی مانند مغز شود.

اخیرا مطالعات نیز به افزایش نشانگرهای فعال شدن ایمنی و التهاب در CSF و مغز اشاره کرده‌اند که ممکن است زمینه‌ساز بروز علائم باشد. در واقع سلول‌های ایمنی پروتئین‌های خاصی را برای مبارزه با عفونت آزاد می‌کنند، اما این پروتئین‌ها می‌توانند اثرات خارج از هدف داشته باشند و در عملکرد عصبی اختلال ایجاد کنند.

۳. هرج‌ومرج در بدن

نظریه سوم این است که تمام تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از کووید-۱۹ در بدن، از تب‌های بالا گرفته تا سطوح پایین اکسیژن و نارسایی‌های متعدد ارگان‌ها، به بروز اختلال عملکرد مغز کمک می‌کنند. این تاثیر کرونا بر مغز و اعصاب واقعا خطرناک است و می‌تواند منجر به بروز هذیان یا کما شود.

۴. ناهنجاری‌های لخته شدن خون

چهارمین راه تاثیر کرونا بر مغز ممکن است به تمایل این بیماری در بروز سکته مغزی مربوط شود. زیرا اغلب وضعیت سیستم انعقاد خون در بیماران بسیار غیرطبیعی است و احتمال بروز لخته خون زیاد است. لخته‌ها می‌توانند در سیاهرگ‌های عمیق داخل بدن یا در ریه‌ها ایجاد شوند و باعث قطع جریان خون به مغز و سایر اندام‌ها شوند. اگر یک لخته خون شریان‌های منتهی به مغز را مسدود یا تنگ کند، ممکن است سکته مغزی رخ دهد.

جالب است بدانید که خطر بروز سکته مغزی جوانان را نیز تهدید می‌کند و برخی از بیماران ۳۰ تا ۴۰ ساله با این مورد از تاثیرات کرونا بر مغز مواجه شده‎اند.

سیستم دیگری که در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بیش‌فعال می‌شود، سیستم اندوتلیال است و از سلول‌هایی تشکیل شده است که مانع بین رگ‌های خونی و بافت بدن هستند. این سیستم از نظر بیولوژیکی در بیماران جوان‌تر فعال‌تر است. ترکیب اثرات کرونا روی مغز، سیستم اندوتلیال بیش‌فعال و انعقاد خون غیرطبیعی، این بیماران را در معرض خطر عمده ایجاد لخته‌های خون و سکته قرار می‌دهد.

از نظر پزشکان بهترین راهکار برای کنترل تاثیر کرونا بر مغز و حافظه، عدم ابتلا به این ویروس و در صورت ابتلا درمان به‌موقع آن تحت نظر متخصص کرونا است. به‌همین‌دلیل، توصیه می‌کنیم که برای پیشگیری از کرونا ویروس و آسیب به مغز، همچنان ماسک بزنید و برای تزریق دوز یادآور واکسن اقدام کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

۲۱اگر بعد از ابتلا به کووید-۱۹ متوجه تغییرات عصبی و رفتاری شدید، بهتر است فورا به پزشک مراجعه کنید. وی می‌تواند به شما در درمان علائم کمک کند تا در اسرع وقت احساس بهتری داشته باشید.

درصورتی‌که شرایط مراجعه حضوری را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت آنلاین متخصص مغز و اعصاب پذیرش۲۴ استفاده کنید. مشکلات خود را مطرح کرده و از مشاوره بهترین دکتر مغز و اعصاب برای درمان اثرات کرونا بر مغز استفاده کنید.

پاسخ به سوالات متداول اثرات کرونا بر مغز

در این بخش می‌توانید به پاسخ تعدادی از ابهامات ذهنی خود در این زمینه دست پیدا کنید.

۱. کرونا چه تاثیری روی مغز می‌گذارد؟

کرونا قدرت ایجاد تغییرات حاد مانند گیجی و خواب‌آلودگی یا تغییرات مزمن مانند سردرد و کاهش قدرت هوشیاری و حافظه را در مغز دارد. بنابراین مهم است که برای پیشگیری از بروز عوارض مزمن هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.

۲. علت اثرات کرونا بر مغز چیست؟

عوامل مختلفی مانند عفونت شدید، نارسایی سایر ارگان‌ها مانند ریه و قلب، بروز عوارض خودایمنی و حتی آسیب به سلول‌های مغز در اثر سکته مغزی، به ظهور اثرات کرونا بر مغز کمک می‎کنند.

۳. روند درمان اثرات کرونا بر مغز چگونه است؟

معمولا پزشکان متخصص مغز و اعصاب سعی می‌کنند که با تجویز داروهای تقویت‌کننده حافظه، ضدانعقاد خون و مختص درمان زوال عقل مانع از گسترش اثرات کرونا بر مغز شوند.