خارشتر | خواص و انواع کاربرد های آن

عرق خارشتر برای چی خوبه؟ و چگونگی استفاده از ان

گیاه خارشتر

خارشتر گیاهی با خواص دارویی از خانواده بقولات یا باقلائیان (Fabaceae) است که به‌دلیل خواص درمانی فراوان خود، در تمام جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. خارشتر یکی از علوفه‌های خوراکی برای حیواناتی مانند شتر و بز محسوب می‌شود.

خارشتر
خارشتر

نگاهی به ساختمان گیاه خارشتر

گیاه خارشتر، یک درختچه کوچک و خاردار است که شاخه‌های آن به‌طور پیچیده‌ای منشعب شده و قد آن به‌طورکلی به یک متر می‌رسد. خارشتر ریشه‌هایی دارد که ممکن است به عمق ۵ الی ۷ متر در زمین نفوذ کنند. همچنین ساقه‌های زیرزمینی در ساختمان ریشه خارشتر وجود دارند که ممکن است بیش از ۲ متر عمق داشته باشند و گسترش جانبی آن‌ها نیز بیش از ۸ متر باشد.

ساقه‌های سبز گیاه خارشتر دارای خارهای سبزی به طول ۲ الی ۴ سانتیمتر با نوک زرد هستند. برگ‌های خارشتر به‌صورت متناوب، ساده، کامل، بیضوی (برای تخم‌ریزی) و به طول ۷ الی ۲۰ میلیمتر با دمبرگ‌های کوتاه به طول ۱الی ۲ میلیمتر می‌رویند. سطح فوقانی برگ‌ها به رنگ سبز یا زرد و سطح زیرین آن‌ها به رنگ مایل به آبی و کمی پرزدار است.

گل‌های گیاه خارشتر به رنگ صورتی تا قهوه‌ای مایل به قرمز، به طول تقریبی ۱۰ میلیمتر با یک پایه کوتاه و باریک می‌رویند. تعداد گل‌های هر ساقه از ۱ تا ۶ گل که بستگی به خارهای کناری آن دارد، متغیر است. میوه آن نیز یک غلاف کوچک به طول ۲۰ الی ۳۰ میلیمتر، به رنگ کدر و قهوه‌ای مایل به قرمز است که بین دانه‌ها جمع شده است و غلاف‌های آن از بین نمی‌روند. به‌طورکلی، ریخت شناسی گیاه خارشتر بسته به شرایط محیطی متغیر است

مشاوره آنلاین متخصص طب سنتی

محیط رشد خارشتر

گیاه خارشتر عموماً بومی روسیه، جنوب آفریقا، آسیای غربی و مناطق مدیترانه‌ای است و در شرایط محیطی بسیار متنوعی از جمله مرطوب و خشک رشد می‌کند و مقاومت بالایی نسبت به سرما  و شوری دارد. عمر گیاه خارشتر، چند ساله بوده و در انواع خاک‌ها حتی نمک‌زارها می‌روید.

خارشتر همچنین در بیابان‌های کشورهای ایران، عربستان، هند، پاکستان و سوریه و در نواحی مختلف ایران از جمله شهرهای بلوستان، خوزستان، سمنان، کرمانشاه، بجنورد، اهواز، شیراز، بندرعباس، قشم و خراسان به‌شکل خودرو پراکنده شده است.

نام‌های دیگر خارشتر

نام علمی خارشتر در زبان لاتین Alhagi maurorum  یا Alhagi persarum است. لغت Alhagi (الحاجی) از زبان عربی گرفته شده است. در زبان انگلیسی نیز به خارشتر Camelthorn و Persian manna plant گفته می‌شود.

نام‌های دیگر خارشتر در ایران عبارتند از: خاراشتر، خاربز، خرانگبین، خارانگبین، تَرانگبین (عسلِ تَر)، خرانگوی، تُرنجبین

خارشتر
خارشتر

معرفی ترنجبین

ترنجبین در هوای گرم از گل‌های گیاه خارشتر ترشح می‌شود. نوع دیگری از ترنجبین نیز از غلاف‌های دانه گیاه خارشتر به دست می‌آید که شیرین و ملین است. به‌طورکلی ترنجبین (manna) به ماده‌ای صمغی، شیرین، زرد مایل به قهوه‌ای با شکلی اشک‌مانند (به اندازه ۱ الی ۳ میلی متر) گفته می‌شود که معمولاً در اثر فعالیت تغذیه‌ای و ترشحی حشرات روی برخی از گونه‌های گیاهی از جمله گیاه خارشتر ایجاد می‌شود و در طب سنتی ایرانی و اسلامی با نام‌های دیگری مانند عسل النادا (عسل شبنم) و اوستورانژبین (عسل شتر) نیز ذکر شده است. همچنین در فرانسه نیز به آن Manne de perse، Manne d’hedysarum و Manna d’alhagi گفته می‌شود.

ترنجبین عمدتاً به عنوان ملین خفیف و در درمان زردی نوزادان در داروسازی ایرانی استفاده می‌شود. این ماده همچنین به‌عنوان یک شیرین‌کننده، ضد سرفه و تسکین دهنده گلو درد، ضد اسپاسم، ادرار آور، پاک کننده‌ای برای مثانه، محرک مزاج و گرم کننده بدن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از ترنجبین در ادبیات فارسی سنتی نیز برای حفظ سلامت، درمان سرخچه و تب خفیف پیشنهاد شده است.

مشاوره آنلاین طب سنتی

گونه‌های مختلف خارشتر

برخی از گونه‌های مختلف خارشتر عبارتند از

  • maurorum
  • camelorum
  • persarum
  • pseudoalhagi
  • kirgisorum

این گونه‌ها دارای ویژگی‌های زیست پزشکی قابل توجهی هستند که می‌توانند در مصارف بالینی، مورد بهره‌برداری قرار گیرند. برای مثال، پروانتوسیانیدین جداشده از خارشتر گونه‌ی pseudoalhagi، اثرات بیوشیمیایی قابل توجهی بر روی خون دارد. همچنین گونه‌های camelorum و maurorum نیز بیشترین فعالیت ضد میکروبی را دارند.

گونه‌های مختلف خارشتر، سرشار از منابع بی‌خطر و ترکیبات فعال بیولوژیکی با سمیتِ کم هستند. اما از آنجا که آسیب DNA انسان به‌دنبال جذب غلظت‌های خاصی از خارشتر در بدن است، باید دقت زیادی هنگام استفاده از این گیاه برای مصارف درمانی شود.

فواید و خواص خارشتر

خارشتر دارای خواصی از جمله ضدعفونی کننده، بندآورنده خون، ضد التهاب، تب بر، بازسازی کننده و کلرتیک (موادی که باعث افزایش ترشح صفرا از کبد می‌شوند) است. فواید دیگر خارشتر به شرح زیرند.

  • تأثیر زیادی در محافظت از کبد و تولید آنتی اکسیدان‌ها دارد.
  • به‌طور گسترده‌ای برای سرماخوردگی و عفونت‌های حاد تنفسی استفاده می‌شود.
  • برای بیماری‌های مربوط به حفره دهان، بیماری‌های پریودنتال (مربوط به لثه‌ها) و بیماری‌های عفونی و التهابی خلط دهان استفاده می‌شود.
  • به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند.
  • درد و ورم مفاصل، پاها، بازوها و سایر بخش‌های بدن را تسکین می‌دهد و باعث تعدیل سیستم ایمنی بدن می‌شود.
  • به دفع سنگ کلیه و سنگ مثانه کمک می‌کند.
  • باعث بهبود گوارش و جلوگیری از مشکلات گوارشی می‌شود.
  • پمادهای ساخته شده از عصاره گیاه خارشتر باعث تسریع در بهبود زخم‌ها، تسکین التهابات و تورم‌ها، بهبود گردش خون، بازسازی بافت‌های بدن می‌شود و همچنین اثر ضد التهابی و ضد باکتریایی برجسته‌ای در بیماری‌های پوستی دارد.
  • باعث تسکین شرایط عمومی بیماری‌هایی مانند قانقاریا، اگزما و جراحت‌های چرکی می‌شود.
  • به تقویت سیستم فیزیکی بدن و افزایش وزن سالم کمک می‌کند.

برای آشنایی بیشتر با خواص این گیاه و موراد مصرف درمانی آن می توانید از مشاوره آنلاین متخصص طب سنتی استفاده کنید. سرویس مشاوره به صورت آنلاین تلفنی و متنی ارائه می‌شود.

موارد منع مصرف خارشتر

خارشتر در شرایطی که افراد، هر یک از خصوصیات زیر را داشته باشند، نباید مورد استفاده قرار بگیرد.

خارشتر
خارشتر

طریقه مصرف گیاه خارشتر

تمام بخش‌های گیاه خارشتر قابل مصرف هستند. این بخش‌ها به شکل پودر، ضماد، دمنوش و عرق استفاده می‌شوند و هر یک از این اشکال مختلف خارشتر برای موارد مختلف مصرف می‌شوند. برای مثال از عرق خارشتر برای رفع رسوب‌های کلیه و جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه، از جوشانده یا دمنوش خارشتر به‌عنوان ادرار آور و مسهل و یا از ضماد گیاه خارشتر برای التیام زخم‌ها می‌توان استفاده کرد.

دوز مصرفی و دستورالعمل مصرف هریک از این موارد با توجه به نوع بیماری یا مشکل فرد و موارد دیگر تعیین می‌شود و برای تعیین آن نیز باید با پزشکان متخصص طب سنتی و گیاهی مشورت کنید؛ با این حال مقدار مصرف ترنجبین بسته به بیمار و شرایط او، از ۲۰ تا ۱۵۰ گرم متغیر است.

مشاوره آنلاین پزشک متخصص طب سنتی

۳.۵/۵ (۱۷ نظر)

منبع
ncbi

تیم تولید محتوای پزشکی و سلامتی پذیرش۲۴

تیم تحریریه پذیرش۲۴ متشکل از پزشکان متخصص و پرستاران دارای مجوز، مترجمان و نویسندگان با تجربه در حوزه تولید محتوای پزشکی و سلامتی تمام تلاش خود را در جهت اطلاع رسانی و آگاهی سازی کامل و جامع در خصوص داروها، بیماری‌ها و سایر اطلاعات سلامتی برای استفاده عمومی کاربران پذیرش۲۴ از منابع معتبر علمی به کار می‌بندد.
guest
39 پرسش و پاسخ
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
الله بیردی
الله بیردی
4 ماه قبل

برای تقویت جنسی مردان کدام گیاه مفید میباشد

سورال
سورال
پاسخ به  الله بیردی
3 ماه قبل

خرنوب النبطی برای تقویت خوبه

الله بیردی
الله بیردی
4 ماه قبل

خارشتر را چگونه مصرف نماییم دراین مورد برایم معلومات داده میتوانید

الله بیردی
الله بیردی
4 ماه قبل

السلام علیکم ورحمت الله وبرکاته

بیان
بیان
7 ماه قبل

با عرض سلام من مصرف کردم بایک بار نوشیدن جواب گرفتم البته برای مسهل شدن بود و جواب داد

حسن صالحی
حسن صالحی
8 ماه قبل

من هرچی نظر می خوانم همه سوال کردند و کسی تجربه نداره که از این گیاه مصرف کرده یا نه و نتیجه داره یا نه همه سوال کردند و کسی هم جواب درستی نداده آیا کسی از این گیاه خارشتر استفاده کرده یا نه اگر استفاده کرده نتیجه داده برا چی خوبه چجوری مصرف کنیم

Basystaarmazh@gmail.com
Basystaarmazh@gmail.com
پاسخ به  حسن صالحی
7 ماه قبل

عرقش(عرق خارشتر) هست و شیره سفت شده آن هم در بازار بنام ترانگبین است که در تصفیه جگر صفرا و کلیه به انسان کمک میکند. علف تیغدار آن بشدت مورد علاقه شتران است و از آنجا که شتر در بیابانها آب پر از املاح و نزدیک به شوری را مینوشد و در میان شتران کهنسال پس از ذبح، سنگ های صفرا و کلیه بمیزان بسیار اندکی دیده شده است پس گمانه زنی ها درباره مفید بودن این گیاه در سنگ سازی کلیه و صفرا تقویت کرده است و بهمراه خارخاسک و خارمریم و قاصدک در بیماریهای صفرا و کبد بشدت موثر بوده اند

محمود
محمود
9 ماه قبل

سلام روزتون بخیر
من دندانم عصب کشی و روکش شده عفونت شدید شده ایا با خوردن جوشانده آب خارشتر از التهاب و درد رهایی می یابم یا نه؟
سپاسگذارم

مرکز تخصصی علوم گیاهی و ارگانیک دکتر ارگانبک
مرکز تخصصی علوم گیاهی و ارگانیک دکتر ارگانبک
پاسخ به  محمود
7 ماه قبل

خیر لطفا با متخصص مشورت کنید و استفاده سرخود از گیاهان دارویی که براساس خواص آنها مطالعه می شوند خطرناک می باشد . برای مشورت با پیج مرکز تخصصی علوم گیاهی و ارگانیک ” دکتر ارگانیک ” در اینستا پیام و یا تمتس بگیرید @dr.organic_rasht

سحر
سحر
1 سال قبل

آیا خار شتر افراد که فیبروم دارند میتوانن استفاده کنن ویا بخاطر معده دردی قابل استفاده است یانه

محمد
محمد
1 سال قبل

خارشتر برای پروستات مفیداست یاخیر

رسول اسماعیلی
رسول اسماعیلی
1 سال قبل

سلام عرق خارشتر وخارخاسک راباهم مخلوط کنندیاجداجدا برای سنگ کلیه

نازنین
نازنین
پاسخ به  رسول اسماعیلی
1 سال قبل

سلام چه وقتی عرق خارشتر یا خارخاسک بخوریم

ابراهیم
ابراهیم
پاسخ به  نازنین
4 ماه قبل

بهتره باهم به نسبت تساوی خورده شود

محمد
محمد
2 سال قبل

سلام برای دفع سنگ کلیه باید از ریشه آن استفاده کرد یا ساقه

حسین جهفری
حسین جهفری
2 سال قبل

سلام من صبح که ازخواب پامیشم صورتم پف کرده ازکلیه میشه؟خوارشترمصرف کنم ؟متشکر

یعقوب
یعقوب
2 سال قبل

آیا برای درمان بیمارز بواسیر مفید است

پشتیبانی پذیرش24
پشتیبانی پذیرش24
پاسخ به  یعقوب
2 سال قبل

سلام دوست عزیز
با تشکر از ثبت مشکل شما
کامنت شما توسط پزشک متخصص دیده شد اما نیاز به شنیدن شرح بهتر و بیشتری از بیماری شما دارد.
لطفا از طریق این لینک با پزشک آنلاین متخصص طب سنتی گفت و گو کنید .
مشاوره آنلاین با متخصص طب سنتی

قربانی
قربانی
پاسخ به  یعقوب
1 سال قبل

سلام
دمنوش خارشتر برای درد و عفونت کلیه و مثانه خوبه؟
مقدار مصرف در شبانه روز چقدر هست؟
ممنون

ایوب
ایوب
2 سال قبل

با سلام و احترام
در مناطق جنوبی خوزستان از جمله آبادان اعتقاد بر این است که هرگاه در منزلی دمنوش گیاه خارشتر تهیه شود بایستی به همسایه ها که نوزاد یا بچه کوچک دارند بایستی اطلاع داده شود و به نوزاد و بچه آنها از همین دمنوش داده شود تا مریض نشوند چرا که اگر به اون نوزاد یا بچه از این دمنوش داده نشود حتما مریض خواهند شد و دچار ضعف، بی حالی، تب و حتی اسهال خواهند شد که در این صورت با درست کردن دمنوش خارشتر و دادن به آن به نوزاد یا کودک، خیلی سریع بهبود خواهند یافت.
این موضوع واقعیت دارد و خودم چندین مورد شاهد بودم.
آیا دلیل و پایه ی علمی دارد؟
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.

دکتر جمشید شایان فر
پاسخ به  ایوب
2 سال قبل

بر پایه علمی نبوده و شباهت بیشتری به خرافه دارد تا یک موضوع و واقعیت علمی

للللل
للللل
پاسخ به  دکتر جمشید شایان فر
1 سال قبل

ولی این در حال حاظر اتفاق می افتد چنانچه در خانه ای اقدام به جوشاندن و خوراندن به یک بیمار نمایند اگر در خانه های همسایه کودکی باشد تا سن ۵ سالگی این کودک به یک دفعه از حال میرود و با مشاهده چنین موضوعی خوانواده ها زود میفهمند دلیل اون جوشانده خار شتر هست و با دادن جوشانده به این کودک از حال رفته مجددا سلامتیش رو بدست میاره

عقیله بچاری
عقیله بچاری
پاسخ به  للللل
3 ماه قبل

جوشانده اشتباهه مامانم تومخلوط کن درست میکنه وبقیه مواد آسیاب میکنه

محمد
محمد
پاسخ به  دکتر جمشید شایان فر
1 سال قبل

در دنیای کنونی که طب سنتی همه‌گیر شده. خیلی زود افکار دیگران رو رد نکن . البته که تا تحقیق نکنی نمیشه تایید داد. پس نه رد کن و نه تایید

یا حسین
یا حسین
پاسخ به  ایوب
5 ماه قبل

بله همین طور هست سه روز پیش یکی از همسایه ها این دارو رو درست کرد و به بچه های همسایه نداد و متاسفانه پسر ۴ ماه پسر عموم بر اثر این دارو دچار اسهال و استفراغ شد و متاسفانه فوت شد

جواد
جواد
2 سال قبل

سلام
به من گفتن دمنوش ریشه خارشتر بهتر از ساقه آن است لطف نموده رهنمایی کنید که از ریشه آن باید استفاده کرد یا از ساقه آن
و دوم میخواستم بفهمم عرق خار شتر سنگ کلیه را ریز ریز میکند یا یکباره گی دفع میکند؟
ممنون میشم رهنمایی کنید

دکتر جمشید شایان فر
پاسخ به  جواد
2 سال قبل

سلام
بیشترین قسمت مورد استفاده خارشتر ساقه آن هست که دارای کتون ها، مشتقات اسیدی و ترپنوئید ها میباشد. بنابراین دمنوش ساقه قابل استفاده تر هست. ترکیباتی که در طب سنتی به دفع سنگهای ادراری کمک میکنند، اصطلاحا مفتت یا سنگ شکن هستند و از طریق خرد کردن سنگها آن را دفع می‌کنند. نه بصورت دفع یکجا

حامد
حامد
2 سال قبل

سلام،برای کبد چرب میشه استفاده کرد از خار شتر

دکتر جمشید شایان فر
پاسخ به  حامد
2 سال قبل

سلام. بله خارشتر یکی از گیاهانی هست که برای بهبود عملکرد کبد در بیماری کبد چرب قابل استفاده هست. البته باید به خاطر داشت که رعایت رژیم غذایی مناسب، محدود کردن کالری دریافتی، کاهش مصرف غذاهای چرب و شیرین و همینطور غذاهای نشاسته ای، به همراه ورزش مناسب و تقویت قوای هاضمه نیز باید مورد استفاده قرار بگیرد.

خدیجه
خدیجه
3 سال قبل

من سنگریزه کیسه صفرادارم ودرضمن تازه سنگ کلیه دفع کردم میتونم دمنوش خارشترمصرف کنم

دکتر بهفر پاکباز
پاسخ به  خدیجه
3 سال قبل

سلام
تاثیری دردفع سنگ دمنوش خار شتر نداره.برای سنگ کلیه اب فراوام درطول روز باید مصرف کرد اگه سنگ کوچک باشه.وبرای سنگ صفرا هم بسته به سایز سنگ وعلایم بیمار درمان متفاوت هست

دکمه بازگشت به بالا