رقصاک (کوریا) و بهترین درمان آن

کوریا یا بیماری رقصاک یک اختلال حرکتی است که در بسیاری از بیماری‌ها و شرایط مختلف رخ می‌دهد. ده‌ها بیماری ژنتیکی، بیماری‌های خود ایمنی و عفونی، اختلالات غدد درون ریز، داروها و حتی حاملگی می‌توانند به‌عنوان علامل بیماری‌ رقصاک در نظر گرفته شوند.

نحوه درمان نیز بر اساس علت این بیماری مشخص خواهد شد. اما بیماری رقصاک چیست، چه علائمی دارد و چطور باید آن را درمان کرد. تا انتها برای یافتن پاسخ این سوالات همراه ما باشید.

بیماری رقصاک چیست؟

بیماری رقصاک (Chorea) یک اختلال حرکتی است که باعث حرکات غیر ارادی، نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی عضلانی می‌شود. این اختلال می‌تواند باعث ایجاد این تصور شود که شما در حال رقصیدن (کلمه chorea از کلمه یونانی به معنای «رقص» گرفته شده است) هستید یا بی‌قرار به نظر برسید.

کوریا یک مشکل حرکتی است که در بسیاری از بیماری‌ها و شرایط مختلف رخ می‌دهد و با آن‌که به‌تنهایی تهدیدکننده زندگی نیست، ولی می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری عصبی مانند هانتینگتون باشد.

متخصص مغز و اعصاب می‌تواند برای کنترل حرکات غیرطبیعی ماهیچه‌ها دارو تجویز کند. بسته به علت زمینه‌ای، کوریا ممکن است موقتی یا ادامه‌دار باشد و با گذشت زمان بدتر شود.

کوریا یا بیماری رقصاک چقدر رایج است؟

هیچ کس به‌طور قطع نمی‌داند که چه تعداد از مردم رقصاک را تجربه می‌کنند. کوریا معمولا نشانه یک اختلال دیگر است. همچنین این عارضه، شایع‌ترین علامت بیماری هانتینگتون محسوب می‌شود.

تب روماتیسمی نیز یک عارضه جدی گلودرد استرپتوکوکی درمان نشده است. دختران بیشتر از پسران به تب روماتیسمی مبتلا می‌شوند و این بیماری معمولا بین ۵ تا ۱۵ سالگی بروز می‌کند. دو بیماری که نام بردیم، ممکن است در ابتلای فرد به بیماری رقصاک‌ نقش داشته باشند.

بیماری کره سیدنهام چیست؟

بیماری کره سیدنهام یک اختلال عصبی مخصوص دوران کودکی و ناشی از عفونت از طریق استرپتوکوک بتا همولیتیک گروه A است. این بیماری را می‌توان با توجه به حرکات غیر ارادی سریع، نامنظم و بی هدف بازوها و پاها، تنه و عضلات صورت تشخیص داد.

چه کسانی تحت تاثیر کوریا هستند؟

کوریا ممکن است در هر فردی با هر سنی رخ دهد. با این‌حال گروه‌های خاصی که در زیر معرفی کردیم، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. اگر فکر می‌کنید جزو آن‌ها هستید، با دکتر مغز و اعصاب آنلاین مشورت کنید.

افرادی که سابقه خانوادگی بیماری هانتینگتون دارند

اگر والدین شما به بیماری هانتینگتون مبتلا هستند، ۵۰ درصد احتمال دارد که این بیماری را به ارث ببرید. معمولا افراد در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی علائم بیماری هانتینگتون را بروز می‌دهند که شایع‌ترین نوع ارثی کوریا است.

کودکانی که تب روماتیسمی داشته‌اند

کودکان و نوجوانان بعد از تب روماتیسمی می‌توانند به کره سیدنهام مبتلا شوند که از عوارض گلودرد استرپتوکوکی درمان ‌نشده است. پس اگر کودک شما علائم این بیماری را دارد، حتما برای اطمینان از آن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

بیماری‌های خودایمنی

افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک (که SLE یا فقط لوپوس نیز نامیده می‌شود) می‌توانند دچار کوریا هم شوند. مولتیپل اسکلروزیس، سارکوئیدوز، سندرم شوگرن، بیماری بهجت از دیگر بیماری‌های خود ایمنی هستند که می‌توانند باعث ایجاد کوریا شوند.

سکته مغزی

برخی افراد در صورت داشتن سکته مغزی یا توموری که در داخل یا نزدیک عقده‌های قاعده‌ای در مغز رخ می‌دهد، دچار کوریا می‌شوند.

بارداری

گرچه بیماری رقصاک در این شرایط نادر است اما نوعی از بیماری کوریا به نام chorea gravidarum می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد. (اگر حاملگی علت کوریا باشد، ممکن است در سه ماه اول بارداری ظاهر شده و مدت کوتاهی پس از تولد نوزاد متوقف شود.)

اختلالات غدد درون ریز و متابولیک

هیپوگلیسمی، هیپرگلیسمی، پرکاری تیروئید، هیپوپاراتیروئیدیسم، هیپرپاراتیروئیدیسم، هیپوناترمی، هیپرناترمی، هیپوکلسمی، هیپومنیزیمی، پلی سیتمی ورا و نارسایی کبدی از جمله شرایطی هستند که می‌توانند در بروز کوریا نقش داشته باشند.

علائم کوریا چیست؟

بدون توجه به این‌که چه چیزی باعث اختلال حرکتی شده است، علائم بیماری کره یا رقاصک تقریبا یکسان است. شایع‌ترین نشانه‌های آن را در زیر توضیح دادیم:

حرکات غیر ارادی عضلات

علائم بیماری رقصاک معمولا به شکل حرکات عجیبی در دست‌ها، پاها و صورت ظاهر می‌شوند. آن‌ها می‌توانند بر نحوه راه رفتن، قورت دادن غذا و صحبت کردن شما تاثیر بگذارند. این حرکات ممکن است روان یا تا حدودی تند و سریع باشند.

همچنین ممکن است طوری به‌نظر برسند که گویی در حال رقصیدن، نواختن پیانو هستید. اگر مضطرب باشید، این حرکات اغلب بدتر می‌شوند و هنگام خواب از بین می‌روند.

گرفتن شیردوش

به‌جای ثابت نگه داشتن دست وقتی می‌خواهید با کسی دست بدهید، ممکن است بارها و بارها انگشتان خود را بگیرید و رها کنید. پزشکان این علامت را گرفتن شیردوش می‌نامند، زیرا به‌نظر می‌رسد که در حال دوشیدن گاو هستید.

مشکلات گفتاری

کودکان و بزرگسالان ممکن است به دلیل از دست دادن هماهنگی عضلات درگیر در گفتار، دچار اختلالات گفتاری شوند.

سردرد و تشنج

کودکانی که پس از تب روماتیسمی دچار بیماری کوریا می‌شوند، ممکن است علائمی مانند تشنج و سردرد را داشته باشند.

راه‌های درمان کوریا چیست؟

برخی افراد ممکن است از بیماری خود آگاه نباشند. با این‌حال اگر کوریا در شما شدید یا ناتوان‌کننده است یا با کیفیت زندگی شما تداخل دارد، باید برای درمان به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.

نوع درمان بیماری رقصاک بستگی به این دارد که چه چیزی باعث اختلال حرکتی شده است. احتمال‌های گوناگون را در زیر بررسی کردیم.

• اگر علت بیماری هانتینگتون باشد (اگرچه پزشکان نمی‌توانند این بیماری را درمان کنند)، می‌توانند داروهایی را تجویز کنند که شاید قادر به کنترل حرکات باشند. پزشکان دوترابنازین یا تترابنازین را برای کنترل حرکات ماهیچه‌ای هانتینگتون تجویز می‌کنند.
• اگر کوریا بخشی از سندرم دیسکینزی دیررس باشد، معمولا داروهای والبنازین (اینگرزا) و دوترابنازین برای درمان بیماری رقصاک در نظر گرفته می‌شوند.
• در صورتی که لوودوپا (داروهای پارکینسون) علت این بیماری باشد، گاهی داروی آمانتادین آزمایش می‌شود.
• در صورت وجود بیماری‌های عصبی و روانپزشکی مانند بی‌قراری، تحریک‌پذیری، اضطراب، افسردگی، خودکشی و بی‌تفاوتی، گاهی داروهای ضد روان‌پریشی تجویز می‌شوند.
• اگر کوریا شدید باشد، دکتر رقصاک می‌توانند برای کمک به کنترل حرکات، دارو (مثلا کورتیکواستروئیدها) تجویز کند.
• اگر بیماری رقصاک نتیجه استفاده از یک دارو باشد، قطع آن ممکن است به کاهش حرکات غیرطبیعی عضلات کمک کند.
• اگر کوریا ناشی از اختلالات غدد درون ریز یا متابولیک (مانند پرکاری تیروئید، هیپوگلیسمی، هیپوپاراتیروئیدیسم، هیپوکلسمی، هیپومنیزیمی) باشد، درمان آن شرایط معمولا حرکات غیرطبیعی عضلات را کاهش می دهد.
• اگر به این بیماری مبتلا شدید و تمام درمان‌های دیگر امتحان شده و شکست خورده باشند، تحریک عمیق مغز یک گزینه درمانی دیگر است. برای امتحان آن با متخصص مغز و اعصاب خود مشورت کنید.

همچنین باید اشاره کنیم کودکانی که مبتلا به کوریا سیدنهام هستند، معمولا در کمتر از دو سال بدون هیچ درمانی بهتر می‌شوند.

چگونه می‌توانید از ابتلا به کوریا جلوگیری کنید

شما نمی‌توانید از بعضی بیماری‌ها و شرایطی که باعث ایجاد بیماری‌ رقصاک می‌شوند، مانند بیماری هانتینگتون و لوپوس، پیشگیری کنید. اما برای جلوگیری از تب روماتیسمی، کودکان مبتلا به گلودرد باید آزمایش استرپتوکوکی را انجام دهند. اگر پزشک کودکتان برای گلودرد استرپتوکوکی آنتی بیوتیک را تجویز کرد، حتما آن را طبق دستور مصرف کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

اگر حرکات غیرعادی عضله دارید که قادر به کنترل آن‌ها نیستید، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اگر به یک بیماری خود ایمنی مبتلا هستید، در خانواده شما تاریخچه‌ای از بیماری هانتینگتون وجود دارد یا در کودکی تب روماتیسمی داشته‌اید، امکان ابتلا به این بیماری را جدی بگیرید.

سخن نهایی

بیماری رقصاک عارضه‌ای است که بیماری‌های زیادی مثل اختلالات هورمونی، ارثی و خود ایمنی در ایجاد آن نقش دارند. راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد اما در صورت شدت یافتن و تداخل آن با کارهای روزمره، می‌توانید از پذیرش۲۴ یک وقت برای مشاوره با دکتر مغز و اعصاب آنلاین بگیرید تا شما را بهتر راهنمایی کند.

سوالات متداول درباره بیماری رقصاک

در این بخش به ۳ سوال متداول پاسخ می‌دهیم.

۱. بیماری کوریا چند نوع دارد؟

کوریا معمولا به دسته اولیه (ایدیوپاتیک یا ناشناخته، ارثی) یا ثانویه (اکتسابی) طبقه بندی می‌شود.

۲. بهترین درمان برای کوریا چیست؟

داروهای اعصاب معمولی شامل هالوپریدول و فلوفنازین بهترین درمان‌ها هستند. داروهای اعصاب غیر معمول مانند ریسپریدون، اولانزاپین، کلوزاپین و کوتیاپین هم‌ در بعضی موارد تجویز می‌شوند.

۳.آیا اضطراب می‌تواند باعث ایجاد کوریا شود؟

کوریا معمولا با اضطراب و استرس بدتر می‌شود و در طول خواب فروکش می‌کند. بیشتر بیماران سعی می‌کنند تا با انجام یک فعالیت هدفمند، این بیماری را پنهان کنند.